Vücut tarafýndan üretilmediði için dýþarýdan alýnmasý zaruri Omega 3 ve Omega 6 dengesi saðlanamazsa ölümcül hastalýklar kapýya dayanýyor. Araþtýrmalara göre Omega 6’nýn fazla alýmý baþta kalp, karaciðer ve kemik olmak üzere vücut sistemi üzerinde yýkýcý etki yaratýyor.
Omega-3 ve omega-6 yaðlarýnýn saðlýða etkileri hakkýnda piyasada birçok söylenti var. Gelin bakalým bunlarýn etkilerine. Bütün yaðlar arasýnda, bir tek omega-3 (alfa-linolenik asit) ve omega-6 (linoleik asit), vücut saðlýðýný korumak için kesinlikle alýnmalý. Omega-3 ve omega-6 vücut içerisinde üretilemez, bu nedenle dýþarýdan diyet yoluyla alýnmasý gerek. Bu yaðlar, çoklu doymamýþ yað asitleri olarak adlandýrýlýr. Araþidonik asit (AA) omega-6 yað asitleri, EPA (Eikozapentoenoik Asit) ve DHA (Dokozahegzoenoik Asit) ise omega-3 yað asitleri grubundandýr.
-Omega-6: Omega-6 yaðlar, vücudun büyümesi ve geliþmesinde önemli rol oynar. Üreme sisteminin dengesi, saçlarýn uzamasý ve cildin kendini yenilemesinde etkilidir. Omega-6 en çok bitkisel yaðlarda (zeytin, mýsýr, soya yaðý), kuruyemiþ ve hayvan ürünlerinde (et, tavuk) bulunur.
-Omega-3: Omega-3 yaðlarý ise, kan dolaþýmýný, cilt, kalp saðlýðýný ve beyin fonksiyonlarýný olumlu yönde etkilemektedir. Ceviz, keten tohumu ve soðuk suda yetiþen yaðlý balýklar (somon, sardalya, ton, uskumru baliði) bol miktarda EPA ve DHA içermektedir.
Aþýrý tüketimde ölümcül hastalýk riski
Omega-6’nýn omega-3’e, 1’e 1 ile 4’e 1 oraný arasýnda alýnmasý öneriliyor. Son zamanlarda genelde dengesiz yemeye baðlý olarak çoklu doymamýþ yað tüketimi artmýþtýr. Tüketilen yaðlarýn çoðunun da omega-6 yaðlarý olduðu bildirilmiþtir. Omega-6 için önerilen oranýn neredeyse 4-5 katý tüketildiði ve yeterli omega-3 tüketilmediði için kronik ve iltihaplanma hastalýklarýnýn oraný gün geçtikçe artmaktadýr. Omega-6 iltihaplanmayý teþvik eden, omega-3 ise iltihaplanmaya karþý reaksiyon gösteren yaðlardýr. Ýltihaplanmayla, bir sürü kronik hastalýðýn oluþum riski vardýr. Bunlar: Obezite, karaciðer yaðlanmasý, kalp hastalýklarý ve bunlara benzer baþka iltihaplanma hastalýklarý gibi hastalýklardýr.
-Obezite: Omega-6’nýn fazla tüketilip, omega-3’un az tüketildiði diyetlerde obezite riski artar. Obezite de diyabete (þeker hastalýðýna) yol açar.
-Karaciðer yaðlanmasý: Karaciðer yaðlanmasý genelde çok alkol alan kiþilerde ortaya çýkar. Fakat gereðinden fazla omega-6 tüketimi de buna neden olabilir. Omega-3 ise, yaðlarýn karaciðerde depolanmasýna izin vermez.
-Kalp hastalýklarý: Omega-6’nýn fazla tüketilmesi damar týkanýklýðýna neden olur. Kolesterol seviyelerini arttýrarak, damarlarda plaklarýn oluþmasýna yol açar.
-Kronik iltihaplanma: Fazla omega-6 tüketimi, eklemlerde kireçlenmeye, Alzheimer’a, baðýrsak hastalýklarýna ve kanser çeþitlerine sebep gösterdiði belirtilmektedir.
Omega-6 yaðlarýnýn fazla tüketilmesinin neden bu kadar kötü sonuçlar getirdiði tam olarak bilinmese de, bu yaðlarý dengeli ve önerilen oranda almanýn saðlýðýmýza faydalarýnýn dokunacaðýný biliyoruz. Bu dengeyi korumak için, bir kaç öneride bulunmak istiyorum.
-Zeytin ve avokado gibi antioksidan içeren yiyecekler yemelisiniz.
-Omega-6 tüketimini (ay çiçeði, mýsýr yaðý, mayonez, margarin) azaltmalýsýnýz.
-Restoranlardaki yemeklerin bir çoðu omega-6 yaðlarýndan içerir. Bu nedenle sipariþ verirken zeytinyaðý veya sosun yanýnda getirilmesini istemelisiniz.
