‘On lira vergi topla bir lirasýný cebe at’

Serbest Fýrka ya da halkýn demesiyle Selbest Fýrka kurulmak üzereydi. Gazi kýz kardeþi Makbule Haným'ý da partiye yazdýrmýþtý. Makbule Haným, Halk Fýrkasý'ndan sabah istifa etmiþ öðleden sonra da Serbest Fýrka'ya girmiþti.

Aðaoðlu Ahmet Beypartinin programýný yazýp bitirmiþti.  Yakýn arkadaþlarýný toplayýp anlatmak istedi Serbest Fýrka'nýn kuruluþ ilkelerini:

"Hepsi 11 madde zaten. Cumhuriyetçilik, milliyetçilik, laiklik ilkelerine sýký sýkýya baðlýyýz. Bu ilkeler milletin kýlcal damarlarýna kadar girecek ve bir daha çýkmamalarý için her türlü önlem alýnacak. Programýn ikinci maddesi: Bütün vergiler indirilecek. Bu vergi yükünü bu halk daha fazla kaldýramaz. Hem de almadan vermek Allah'a mahsustur. "

"Ne demek bu"diye sordu avukat ve de Kastamonu milletvekili Besim Bey.

"Ne demek olacak! Bugüne deðin biz vergi toplayýp kulaðýmýzýn üstüne yattýk.  Bundan böyle geceli gündüzlü çalýþýp aldýðýmýzýn karþýlýðýný vereceðiz. Dahasý vergi toplamadaki yolsuzluklarý da kaldýracaðýz. Bugün vergi toplayan devletten ondalýk alýyor; On lira topladýn mý bir lirasý cebe. Neyse.. Üçüncü madde devlet gelirleri verimli harcanacak. Yani büyük yatýrýmlarýn yükünü sadece bir tek kuþak taþýmayacak. Devlet harcamalarý çarçur edilmeyecek. Evet, dördüncü madde para deðerini saðlamlaþtýrýlacak. Böylece de ülkeye yabancý sermaye giriþi saðlanacak. Beþinci madde liman tekeli kaldýrýlacak. Özel giriþimci de liman yapýp iþletebilecek. En önemli maddelerden biri altýncýsý: Köylü tefecilerin elinden kurtarýlacak; ucuz faizle kolay borçlanmasý saðlanacak. Yedinci madde, iç sanatlar canlandýrýlacak, sanayi desteklenecek... Mallarýmýzýn yabancý piyasalara giriþi için çaba harcanacak. Geldik sekizinci maddeye: halkýn devlet dairelerinde iþi kolaylaþtýrýlacak. "Bugün git yarýn gel!" alçaklýðý kaldýrýlacak; memur millete hizmet ettiði sürece maaþýný alabilecek. Rüþvet, çalýp çýrpma, zimmete mal geçirme çok aðýr bir biçimde cezalandýrýlacak. Sonra, yani dokuzuncu madde mahkemelerin hýzlý çalýþmasý. Sýrada onuncu madde var dýþ siyaset. Bildiðiniz þeyler, komþularla iyi geçinmek, Milletler Cemiyeti'yle daha sýký iliþkiler kurmak falan. Ve geldik son ve on birinci maddeye: Seçimler tek dereceli.. Kadýnlar da oy kullanacak..."

Program buydu. Ama ya uygulamasý? Nasýl olacaktý bu?

"Gazi Paþamýz ona da bir çare bulur.."diyerek kestirip attýlar. Çünkü bu programýn nasýl uygulanacaðýný kimse bilmiyordu. Yazýlmýþtý bir kere; hepsi olmasa da üçü beþi nasýlsa uygulanýrdý!

Serbest Fýrka milleti hepten þaþýrtmýþtý. Hele de saray mebuslarýyla sofra mebuslarýnýn. Bunlar hiçbir iþ yapmayan, sabah akþam Gazi'nin çevresinde pervane olan adamlardý. Gazi'nin, "Serbestin halktan hiçbir farký olmayacak" demesiyse herkesin kafasýný allak bullak etmiþti. Nasýl muhalefet olacaktý o zaman. Eðer muhalefetin iktidardan farký olmayacaksa? Allah'tan kimse fazla düþünmek gereðini duymuyordu. Eðer iþler sarpa sararsa, Gazi ortaya çýkar, bir konuþma yapar, her þey yoluna girerdi. Allah'tan Gazi vardý... Ya o olmasa... Bunu düþünmek bile istemiyordu kimse.

Devam edeceðim…