Türkiye’de yeni bir uzman prototipi var. Ayný anda hem siyasetten, hem ekonomiden, hem diplomasiden, hem futboldan hem de yemekten çok iyi anlýyorlar.
Ekranda bir gece Türkiye’yi þahlandýrýp ertesi gece bir baþka kanalda Fenerbahçe’yi kurtarýp ondan sonra ki gece de Euro krizine dair iddialý cümleler kurabiliyorlar.... O uzmanlardan geçen hafta Oslo sürecine dair çok þey dinledik ama ne öðrendik, daha doðrusu tek birþey öðrendik mi?
***
Eðer Türkiye’de dersini gerçekten iyi çalýþmýþ bir ‘uzman’ olsa bu tartýþmalarda mutlaka Jonathan Powell adýný duyardýk. Jonathan Powell eski Ýngiltere Baþbakaný Tony Blair’in 10 yýl boyunca Kuzey Ýrlanda baþ görüþmecisi olarak çalýþmýþ bir isim. Ýngiliz yayýn kuruluþu BBC sýk sýk tecrübelerinden faydalanýr. Mesela Afganistan’da savaþan Batýlý güçlerin El Kaide’yle masaya oturmalarýnýn tartýþýldýðý dönemde Powell þunlarý söyledi: “Taliban’la görüþmeye oturmak, El Kaide’yle görüþmekten daha kolay. Bir liderliði var, belli bir birliðe sahip. Dolayýsýyla fiziksel anlamda Taliban’la görüþmek çok zor olmayacaktýr. Tabii önce grupla temas kuracaksýnýz. Grup faaliyetlerini gizli olarak yürüttüðü ve biz de Taliban güçleriyle savaþ halinde olduðumuz için bu kolay deðil o kadar. Diyelim ki temas kuruldu, o zaman gizli görüþmeler baþlar. Zira kamuoyuna yansýdýðý anda, Taliban’la çarpýþan Batýlý hükümetler açýsýndan ve Batý’ya ödün veriyormuþ gibi görüneceði için Taliban açýsýndan, durum imkansýzlaþýr. Dolayýsýyla ilk aþama gizlilik içinde yürütülür.” Bir paragraf, uzmanlardan duymadýðýmýz ne çok þey öðretiyor deðil mi?
***
BBC muhabiri sormaya devam ediyor, “Peki düþmanla ne zaman masaya oturulur?” Powell yanýtlýyor: “IRA, akla gelebilecek her stratejiye baþvurdu. Hýzlý, keskin, þok etkisi yaratan eylemleri denediler; uzun kampanyalar yürüttüler, bir elde silahla sandýk baþýna gitmeyi denediler...
Bu terörist kampanyalarýnýn hiçbiri sonuç vermedi. 1980’lerin ortalarýnda bu iþe barýþçý bir çözüm bulunmasýnýn þart olduðu anlaþýldý. Hiçbir zaman yüzde 100 yenilgiye uðratýlamayacaklarýný biliyorlardý ama, asla kazanamayacaklarýnýn da farkýna vardýlar. Her iki taraf da ayný noktada olursa, o zaman barýþçý bir çözüm yolu bulunabiliyor.”
***
Bitti mi derseniz, bitmedi... Uzmanlar aðýzlarýndan IRA ya da ETA örneðini düþürmüyorlar ya, IRA’nýn on yýllar boyunca devam eden terör faaliyetlerinde ölen insan sayýsý bin 100 civarýnda. Ýspanya’da BASK bölgesinin özgürlüðü için 1960’lardan beri terör eylemleri düzenleyen ve faaliyetlerine 2010’da son veren ETA’nýn toplam kurban sayýsýysa 800 civarýnda...
Acaba durmadan Ýrlanda ve Ýspanya örneði veren kaç uzman bu rakamlarý biliyordur? Türkiye’de her þarký söyleyene sanatçý denir ya, uzman sýfatý da o hale geldi galiba.
