Siz hala yazýn rehaveti içinde misiniz bilemiyorum ama bildiðim tek þey, önümüzdeki üç ay boyunca normallerin üzerinde sýcaklýklar ve þiddetli yaðýþlarýn yaþanacak olmasý.
ayatýnýzda zamanlamanýn ne kadar önemli olduðunu hiç düþündünüz mü? Bazen zamanlama hatalarý, olaylarýn gidiþatýný hatta sonucunu deðiþtirebiliyor. Hiç zamanlama hatasý yaptýðýnýz, ya da zamanlamanýn her þeyden daha önemli olduðunu size düþündüren anlar olmadý mý? Aslýnda hayatýn her alanýnda, her olayda zamanlama sonucu çok etkiler. Týpký atmosferik olaylarda olduðu gibi...
Yaðýþta da zamanlama büyük önem taþýr. Kafanýzda bir nokta belirleyin, ayný noktaya, ayný miktarda yaðýþýn farklý zamanlarda düþtüðünü hayal edin. Her iki koþulda da sonuç farklý olabilir. Ýlk durum, kuraklýðýn olduðu bir dönemde yaþanýrsa yaðýþ topraðý ve yeraltý suyunu beslediðinden, sele yol açma ihtimali azalýr. Ayný miktarda yaðýþ, ayný noktaya bol yaðýþýn olduðu günlerde düþtüðünde ise sel oluþabilir. O yüzden yaðýþ miktarýnýn dýþýnda, zamanlama da atmosferik olaylarý afete dönüþtürebilen bir etken olarak gösterilebilir. Benzer þekilde belli noktalara belirli zamanlarda yaðýþýn düþmesi o noktalarý verimli hale getirirken, bazý ürünlerin çeþitliliðini ve kalitesini artýrabiliyor. Bir Çin atasözünde “Baharda havalar kuru giderse mahsul bol olur; sonbaharda da ayný havalar olursa mahsul olmaz” denilerek zamanlamanýn önemine vurgu yapýlýyor. En az Çinliler kadar, bizim için de sonbaharda havanýn nasýl olacaðý, yaðýþýn ne kadar düþeceði çok önemli. Hem tarým hem barajlardaki doluluk oranlarý açýsýndan sonbahar yaðýþlarý oldukça önemli!
KARADENÝZ’DE YAÞAYANLAR DÝKKAT!
Uzun süreli tahminlere ihtiyaç duyduðumuzda imdadýmýza yetiþen kurum Uluslararasý Araþtýrma Enstitüsü (IRI). IRI eylül, ekim, kasým döneminde sýcaklýklarýn tüm yurtta ortalamalarýn üzerinde geçeceðini öngörüyor. Yaðýþ miktarýndaysa herhangi bir deðiþimin beklenmediðini; eylül, ekim ve kasýmda yaðýþlarýn tüm yurtta ortalamalar civarýnda olacaðýný tahmin ediyor.
Unutulmamalý ki Türkiye’de sonbahar dönemi genelde yaðýþlý geçer. Hatta afete neden olan hava olaylarý çoðunlukla sonbaharda yaþanmýþtýr. Ýstanbul’da Ayamama Deresi’nde yaþanan en son sel olayý da sonbaharda oldu. Dolayýsýyla önümüzdeki üç aylýk dönemde þiddetli saðanak geçiþlerin yaþanma olasýlýðýnýn yüksek olduðunu söyleyebiliriz. Özellikle dere yataðý çevrelerinde sel ve taþkýn olaylarýnýn yaþanma ihtimali bu dönemde artýyor. Yine ayný þekilde Karadeniz’in yükseklerinde yaðýþ nedeniyle oluþan toprak kaymasý gibi olaylarý da sýklaþacaktýr. Artýk o hep hafife aldýðýmýz yaz yaðmuru mevsimi de çoktan geçti.
Önümüzdeki üç ay içinde, sýcaklýðýn normallerin üzerinde geçeceði tahminlerinin yaný sýra þiddetli saðanak geçiþlerinin yaþanmasý öngörülüyor. Sellerin sýklýkla yaþandýðý dönemin baþlangýcýnda olduðumuza ve mevsim normalleri civarýnda yaðýþ düþeceði öngörüldüðüne göre, yaðýþ tahminlerini daha ciddiye almamýz gereken günlerdeyiz. Her yaðýþ olasýlýðýnda, aklýmýza beraberinde su baskýnlarýný ve seli getirmeliyiz. Bu dönemde kiþisel olarak gerekli tüm önlemleri almalýyýz. Özellikle evleri ve iþ yerleri dere yataðý çevrelerinde olanlarýn yaðýþ anýnda çok daha titiz davranmalarý gerekiyor. En büyük görev ise yaðýþa açýk alanlarda yaya ya da arabalý olarak yakalananlara düþüyor. Çünkü farkýnda olmasalar da tehlikeye bir adým uzakta yakalanabilirler. Almalarý gereken ilk basit önlem, dibi görünmeyen suya araçla ya da yaya olarak girmemek olabilir. Pek tabii bu dönemin olmazsa olmazý þapka, mont, þemsiye, bot. Bunlarý yanýnýza almadan dýþarý çýkmayýn.
