Kafkaslarda, 1993 yýlýnýn Mart ayýnda tehlikeli sayýlabilecek bir dizi dalgalanma olur. Rusya'nýn Ermeni birliklerine destek vererek Azerbeycan'ýn büyük bir bölümünü iþgal tasarýlarýnýn neredeyse son aþamaya geldiði istihbaratýný alan Azerbaycan CB'ný Ebulfeyz Elçibey, Azerbaycan Baþ Savcýsý Ýhtiyar Þirin'i özel bir görevle Ankara'ya yollar.
Nisan ayýnýn ilk günü BB Demirel'le görüþen Þirin, daha sonra CB'ný Turgut Özal'ýn yanýna çýkar, Elçibey'in özel ve kiþiye mahsus damgalý mektubunu sunar.
Aslýnda bu iþgal hazýrlýklarýndan Özal'ýn haberi vardýr. Gerek MÝT gerekse de askeri istihbarat son zamanlarda Kafkaslar'da tehlikeli bir hareketlenmenin baþladýðýný bildirmiþti. Bu hazýrlýklarýn altýnda yatan gerçekse, Bakü'nün Türkiye ve Batý'ya yakýnlaþmasý ve de Bakü-Ceyhan petrol boru hattýnýn varlýðýydý.
Baþsavcý Þirin daha Ankara'ya ulaþmadan Özal'ýn emriyle TSK, Ermenistan sýnýrýna asker yýðmaya baþlamýþtý. Türk ordusu, Ermeniler, Azeri topraklarýna saldýrýrsa, Kars Antlaþmasý uyarýnca Türkiye'nin garantörü oloduðu Nahçývan'ý Azerbeycan'a baðlayacak bir koridor açmak için Ankara'dan gelecek emri beklemeye baþlamýþtý. Ayurýca Azeri ordusuna silah ve uzman yardýmý sürüyordu. Bunu gören Moskova iþgalden o saat vazgeçti.
Özal hemen uzmanlarýna haber vererek geniþ kapsamlý bir Orta Asya gezisinin hazýrlýklarýna baþlamalarýný emretti. Gezinin amacý "ekonomik iliþkileri geliþtirmek" olarak ilan edilmiþ olsa da gerçek amaç Moskova'ya gözdaðý vermekti.
Rahmetli Turgut Bey Ortadoðu gezisine 5 Nisan 1993 tarihinde baþladý. Balkanlardaki ilk Türk okulu, Mehmet Akif Ersoy Kolejini Arnavutluk'ta açtý. Doktorlarýn bütün karþý koymalarýna raðmen, son gezisine çýkmýþtý. Yurda 15 Nisan'da döndü, 17 Nisan 1993 Cumartesi günüyse vefat etti.
Hem Moskova hem de ABD'nin adým adým izlediði gezi, çok baþarýlý olmuþtu. Türkiye dünyaya, Kafkaslar ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin sonsuza kadar arkasýnda olduðunu bir kez daha, somut bir biçimde ilan etmiþti.
Moskova bu gezinin öcünü aylar sonra alacaktý. Bakü'de isyaný baþlatan Albay Suret Hüseyinov'u kullanarak Elçibey'i devirecekti. Türkiye'de rahmetli Demirel baþtaydý ve gene "vah vah; tüh tüh" dönemi baþlamýþtý. Yýllar sonra 2003 yýlýnda bir Rus diplomatý, "Özal ölüp dizginler yeniden Demirel'in eline geçince rahatladýk; Özal sað olsaydý Elçibey'e darbe yapýlamazdý!" diye açýklayacaktý Allah'ýn bildiðini!
