Kürt meselesine veya terör sorununa yaklaþýrken ekonomik analizler yapýlmasý, iþsizlikten bahsedilmesi, kamu hizmetlerine atýf yapýlmasý bazý kesimlerin istihfafýna, istihzasýna sebep olur. Bu meselenin içinde haklar ve kimlik konularý barýndýran siyasi boyut elbette çok önemlidir. Ama her büyük meselenin içinde küçük gibi görülen çok önemli ayrýntýlar vardýr ve Kürt meselesi gibi bir sorunlar yumaðý olan konularýn kapsamýnda sosyal ile siyasalýn, ekonomik ile kültürelin içiçe geçtiði görülür.
Örneðin en son yapýlan bir araþtýrmaya göre terör örgütüne katýlan gençlerin yüzde 78’i iþsiz iken, ailesinde hiç çalýþan olmayanlarýn oraný yüzde 71’dir. Yani ya gencin kendisi ya ailesi tamamen kendisini geçindiremeyecek durumdadýr.
Uluslararasý Terörizm ve Sýnýraþan Suçlar Araþtýrma Merkezi (UTSAM) tarafýndan 2010-12 arasýnda 15 ilde anket, görüþme, mülakat yöntemleriyle yapýlan bir çalýþma örgüte katýlým sebeplerini ve örgüt üyelerinin profillerini ortaya koyuyor. Süleyman Özeren baþkanlýðýnda Murat Sever, Oðuzhan Baþýbüyük, M. Alper Sözer ve Oðuzhan Ömer Demir’den oluþan bir akademik bir heyet tarafýndan gerçekleþtirilen araþtýrma, örgüte katýlýmý tetikleyici-hýzlandýrýcý bireysel faktörleri çok boyutlu olarak tahlil ediyor.
Bu araþtýrmaya göre örgüte katýlým saikleri arasýnda örgüt propagandasý ve ailevi sorunlar yüzde 17’lik oranlara sahipken, iþsizlik ve ekonomik sorunlar yüzde 11, kaçýrýlma ve tehdit yüzde 11, etnik duygular yüzde 12 gibi bir orana sahip. Örgüte katýlma yaþý, 15-21 arasýnda yoðunlaþýyor.
***
Bir dönem alan hakimiyetini önemseyen, sonralarý ise psikolojik üstünlüðü, gündem oluþturmayý ve toplumsal algýyý kontrol etmeyi daha öncelikli hedef haline getiren terör örgütü, gençlik merkezleri, destek evleri, yurttaþ dernekleri gibi yapýlanmalar üzerinden eleman kazanma faaliyeti yürütüyor.
Özellikle herhangi bir olumsuz tecrübe yaþamayan, kendi özelinde trajik hikayeler olmayan çocuk yaþtaki gençlere, örgüt propagandasýyla farklý ütopyalar sunuluyor.
Geçmiþ dönemlerde devletin kimi olumsuz uygulamalarý, ihmal ve hatalarý örgüte istismar malzemesi sunarken, son dönemde örgütün farklý gerekçeleri kullanmaya çalýþtýðý anlaþýlýyor. Örgüte katýlýmda haksýzlýk ve adaletsizlik üzerinden oluþan intikam duygusu önemli bir faktör olarak yer alýyordu. Hükümetin son dönemde attýðý adýmlar, demokratik reformlar, ekonomik iyileþtirmeler, kamu yatýrýmlarý ve sosyal restorasyon projeleri örgütün istismar malzemelerini büyük oranda ortadan kaldýrdý. Köy yakma, dýþký yedirme, faili meçhul, yargýsýz infaz, kötü muamele gibi yanlýþ uygulamalarýn tamamen ortadan kaldýrýlmasý, bölge halký üzerinde þiddet uygulayan karanlýk yapýlanmalarýn kökünün kazýnmasý, örgütün doðal destek kanallarýný kurutmuþ durumda.
PKK’nýn okul yakma, kamu yatýrýmlarýný engelleme, ekonomik hayatý baský altýna alma giriþimleri istismar zeminini yeniden oluþturma gayretini yansýtýyor.
Devletin olumsuzluklarý üzerinden propaganda yapamayan örgüt, halkýn üzerinde baský kurarak kontrol saðlamaya çalýþýyor. Þemdinli’de 11 yaþýndaki çocuðun öldüðü, sivillerin yaralandýðý patlama sadece güvenlik güçlerine zarar vermeyi deðil, bölge halkýný þiddet üzerinden hizaya getirmeyi de amaçlýyordu.
***
Örgüte katýlýmda kahramanlýk hikayelerine özenti, statü ve kimlik arayýþý, aidiyet duygusunu tatmin gibi faktörler de etkili oluyor.
KCK, þehir merkezlerindeki serhildan eylemleriyle gençleri militanlaþtýrmayý ve dað kadrosu için hazýr hale getirmeyi amaçlýyor. Bu eylemlerle suça itilen ve kriminalize edilen çocuklar dað kadrosuna aday hale getiriliyorlar.
Genel olarak otoriteden ve baskýdan kurtulma eðilimi içinde olan gençlerin örgüte katýlýmý daha beter bir baský ve otorite sarmalýna sürüklenmelerine sebep oluyor, bu da baþkaca travmalara yol açýyor. Beklediðini bulamama ve hayal kýrýklýðý kýsa sürede piþmanlýk oluþturuyor, zaman geçtikçe ise temin edilen statü ve örgüt içinde pozisyon kazanma, kopuþ ihtimalini zayýflatýyor. Özgürleþme olarak sunulanýn gerçekte bir ‘mankurtlaþtýrma’, ‘köleleþtirme’ olduðu anlaþýldýkça örgütten kopuþlar da artýyor. Nitekim araþtýrmaya göre teslim olma ve örgütten ayrýlmada 25 yaþ altýndakilerin oraný daha yüksek görülmektedir.
Daha ileri yaþlarda örgütten ayrýlan kiþilerin ise daha ciddi bir ideolojik sorgulama içine girdiði, örgütün nasýl bir sahtekarlýk ve kandýrmaca düzeni kurduðuna yönelik bir fikre sahip olduðu görülüyor.
Terör örgütü, bir sektör veya farklý dallarý olan bir þirket gibi çalýþýyor. Bir dönem BDP yöneticisi veya milletvekili olan bir þahýs daha sonra Avrupa sorumlusu olabiliyor, ekonomik faaliyetlerin baþýna geçebiliyor veya baþka bir dönem Kandil’deki KCK yürütme heyetinde yer alabiliyor. Örgütün silahlý kanadý, sosyal, ekonomik veya siyasi kolu arasýnda geçiþkenlikler yaþanýyor. Sabri Ok, N. Demirtaþ, Z. Aydar gibi isimlerin pozisyon deðiþkenliklerinde bu durum görülebiliyor.
UTSAM’ýn çalýþmasý meseleye afaki ve hamasi deðil, bilimsel ve rasyonel bakmak isteyenler için iyi bir analiz sunuyor.
