Türkiye için ciddi önem arz eden Orta Asya ve Kafkasya politikalarýna, þimdiki jeostratejik gerçekler durumunu doðru okuyarak deðerlendirmeniz, hayati anlam taþýmakta. Zira bu coðrafyanýn kaderiyle oynanýlacaðý sinyalleri gün yüzüne çýkmakta! Orta Asya’daki akrabalarla iliþkiler, ciddi politik deðiþiklikler perspektifi ile analiz edilmeli. Rusya ve Ýran faktörünün, giderek farklý içerik kazandýðýný, Rusya’nýn özellikle bu coðrafyanýn yeniden kendi þemsiyesi altýnda görmek istemesi de, daha da net gözükmektedir. Rusya’nýn; Kafkasya’da, Ermenistan’la kurduðu ortaklýk haberleri, sýradan içi boþ bir vaka deðildir. Anlaþýlan þu ki; 1. Dünya Savaþý sonrasý durum, yeniden tekrarlanacak nitelikte. Ayrýca Ukrayna’daki kýpýrdamalar Saakaþvili’nin Odessa Valiliði’nden istifa etmesi ve yolsuzluk suçlamasý ile Poraþenko’yu hedef almasý, Kiev’de mücadelenin devam edeceðini ifade etmesi, ileride yeni çatýþmanýn sinyali olarak okunmalý. ABD, Rusya ile savaþ ortamýný pek arzu etmekte. Gerçi Trump’la birlikte bu durumun deðiþme olasýlýðý da yüksek. Acaba ABD; Rusya ile savaþmayý ve bu savaþý Ukrayna üzerinden devam ettirmek isteyecek mi?
Avrupa Birliði ülkelerinin, özellikle Almanya ve Fransa’nýn, Rusya ile karþýlaþmak istemediði bir gerçektir. ABD, yaptýrýmlar konusunda bu ülkelere fazla baský yapamadýðýný ve Poraþenko’nun Rusya ile çatýþmak istemediðini ve pek hoþnut olmadýðý da ortada! Peki Saakaþvili’nin, Ukrayna’nýn baþkentine Avusturya seçimlerinden bir kaç gün önce gitmesi, acaba atýlan bu adýmýn Clinton’ýn kazanacaðýndan eminliði ile ilgili mi olup olmadýðýný Kiev’deki yeni siyasi ortamla anlayacaðýz.
Trump’ýn kazanmasý bazý hesaplarý suya düþürdüðü gibi, bazý hesaplarýn da baþýndan yapýldýðý ihtimalini güçlendirmekte. Þimdi böyle bir durumda, yani Trump’la birlikte Rusya ile anlaþmaya gayret eden yeni siyasi ortam oluþursa, Orta Asya ve Kafkasya’da Rusya sancaðýna yeni çýðýr açýlacaðý yorumlarý ürkütmekte!
Zaten Rusya’daki siyasi elitin, her ortamda “Kafkasya ve Orta Asya geri gelmeli” söylemlerini artýrmasý, boþuna sesler olmadýðý anlamýna gelmeli. Gürcistan konusunda tedirgin sinyaller duyulmaktadýr. Kafkasya’da fiili Rusya gerçeði pekiþirse, ileride “yeni dertlerle boðuþacaðýmýz” anlamý kazanýr.
Türkiye; Orta Asya ve Kafkasya meselesine, bu refleksleri gözümüzde bulundurarak yeniden tanýmlamalý. Türkiye’nin 90’larýn baþýnda keþfettiði bu coðrafyadaki taþlar bayaðý yerinden oynadý. Coðrafya’daki siyasi aktörler, Rusya, ABD ve Ýran’ýn coðrafya üzerinde oynadýðý toplumsal dinamikleri yeniden okumak þart oldu.
Coðrafyayý, ýsrarla farklý jeostratejik ortama kaydýrma gayretini görmek ve buna göre hareket etmek hayalidir.
