Hatay’da Hitit Kralý II. Þuppiluliuma’nýn bir heykeli bulundu! Aþýrý sýcaklar ve savaþ korkusu yüzünden Arkeoloji ve sanatýn kitlelerin gündeminde olmadýðý bir dönemde bu haber, Kültür ve Turizm Bakanýmýz Ertuðrul Günay’ýn gösterdiði ilgi sayesinde geniþ biçimde duyuruldu. Bakan Günay, hemen heykeli yerinde görmüþ. Böylece dünyanýn gözleri Hatay’a sadece Suriye sýnýrýnda bir Türkiye ili olarak deðil kadim kültüre sahip bir turizm merkezi olarak da çevrildi.
Hatay’ý iç savaþýn git gide daha vahim bir hale geldiði Suriye’ye olasý bir müdahalenin karargahý ve Suriyeli mültecilerin sýðýnaðý olarak kaygýyla izlediðimiz bir dönemde II. Þuppiluliuma’nýn üç bin yýl öncesinden kalan heykelinin bulunuþu bir zamanlar bütün o savaþýlan topraklarýn ayný devletin çatýsý altýnda olduðunu anýmsattý. Ankara da Halep de Hitit sýnýrlarý içindeydi. Hititler, imparatorluklarýnýn yýkýlýþýndan çok sonra da varlýklarýný sürdürdü bir kavim olarak, Eski Ahit’te bile söz edilir onlardan.
Reyhanlý ilçesinin Demirköprü Köyü yakýnlarýndaki kazýda 1.5 metre boyunda, 1.5 ton aðýrlýðýnda bazalttan oyulma bir heykeli bulunan II.Þuppiluliuma’nýn adýný aldýðý atasý zamanýnda, Anadolu kökenli Hititler, Ortadoðu’ya hükmeden olan bir imparatorluk kurmuþlardý. I. Þuppiluliuma, Yeni Krallýk dönemini baþlattý Eski Krallýk’ýn kaybedilen topraklarýný yeniden fethederek. Orta Anadolu’nun mutlak hakimi Hititler, Mýsýr ve Mezopotamya uygarlýklarýnýn yaný baþýnda yükseldi.
Tarihçilere bakýlýrsa II. Þuppiluliuma bütün çabalarýna raðmen sonun baþlangýcýný hazýrlayan hükümdarlardan biri oldu. Kýyý kavimlerinin iç bölgelere akýný kadar kýtlýk da yýprattý imparatorluðu. II. Þuppiluliuma Hattuþaþ’ý yeni yapýlarla destekleyip büyütmeye çalýþýrken tahýl deposuna halkýn kolayca eriþmesini engellemeye çalýþmýþ diye yazýyor bazý kaynaklar. Yaðmacýlara karþý önlem almýþtýr belki, eldeki yiyeceði eþit paylaþtýrmak için... Belki de önce kendi çevresine ayrýcalýk tanýmak istemiþtir... Kimbilir? Anadolu’nun ortasýnda dört bir yandan gelen akýnlara ve göçlere karþý durmasý da mümkün olmamýþtýr. Hiçbir iktidar, hiçbir devlet sonsuza dek devam etmez. Bugünün pek çok “seçilmiþ” yöneticisinin hala daha kabul etmek istemediði tarihi bir gerçek bu.
Fotoðraflarý görmüþsünüzdür... Heykelin üst kýsmý çýkarýldý. Çok iyi korunmuþ. Hititlerin uzmanlarý hep þaþýrtan, zamanýna göre son derece stilize ve rafine olan heykel sanatýnýn örneklerinden biri. Kralýn kývýrcýk saçlarý, iri gözleri, süslü bileklikleri yerli yerinde. Alt kýsmýna da yakýnda ulaþýlýr elbet. Toronto Üniversitesi’nden Prof. Dr. Timothy Harrison baþkanlýðýnda, sekiz ülkeden 47 kiþiden oluþan ekip çalýþmalarýný sürdürüyor.
Kralýn gözlerindeki çocuksuluk ve canlýlýk dikkatinizi çekmiþtir. Heykeltýraþ sanki þefkatle yapmýþ! Hititlerin kendi pagan inanýþlarýnýn yaný sýra çevre uygarlýklarýn tanrýlarýný çabucak kabul etmeleri (ünlü tabletlerde 800 tanesinin adý geçiyor!), her bahanede kelle uçuran yasalar yerine daha makul bir ceza hukuku benimsemeleri, köleliðe raðmen özgür yurttaþlarý arasýnda kadýn erkek eþitliði bulunmasý, son derece kozmopolit bir toplum yapýsýna sahip olmalarý, askeri açýdan bir dönem üstünlük saðlamalarýna raðmen önüne geleni kýlýçtan geçiren askeri imparatorluklardan biri olmamalarý geldi aklýma. Her ne kadar eski çaðlarýn bütün uygarlýklarýnda olduðu gibi hükümdarlarýný tanrýlarla halk arasýndaki köprü, bir tür yarý tanrý olarak görseler de...
Devir kaç kez deðiþtikten sonra da ayný kafada giden bölge siyasileri keþke daha çok tarih okusa, arkeoloji ve sanatla daha çok ilgilense... Neyin devamý olduklarýný, neden ve nasýl devam edemeyeceklerini kavrarlardý. Þimdi mezhep kavgasýyla kana bulanan bu coðrafya Hititlerindi, kime kaldý? Bundan sonra kime kalacak? Ne kadar süreliðine? Tarih çizgisinde bir çentik boyu iktidar için bunca þiddete gerek var mý?
Düþünün ki bugünün iktidar sahiplerinin hiçbirinin heykeli II. Þuppiluliuma’nýnki gibi kýymetli olmayacak üç bin yýl sonra!
