Her yýl mübarek Ramazan ayýnda olduðu gibi, oruç tutanlara bu kutsal görevlerini yerine getirirken bazý rahatlatýcý önerileri hatýrlatmakta yarar görüyorum. Hava durumu tahminleri bu yýl da Müslümanlarýn zorlu bir sýnama dönemi geçireceði yönünde. O halde neler yapýlabilir?
Ramazan ayýnda uzun açlýk süresi ve aþýrý sýcaðýn yol açabileceði halsizliðin hafifletilmesi ve vücut direncinin desteklenmesi bakýmýndan günde 300-400 miligram Kore Ginsengi özütü taþýyan kapsüllerin kullanýlmasý yararlý. Kore Ginsengi’nin kan þekeri, tansiyon ve sinir sistemini düzenleyici etkisi biliniyor. Dolayýsýyla kan þekerinin düþmesi veya yükselmesini engelleyerek normal durumunu korumasýný saðlayabilir. Ayný þekilde kan basýncýný dengeleyerek tansiyonun yükselmesi ya da düþmesi engellenebilir. Diðer taraftan, sinir sistemi üzerindeki dengeleyici etkisiyle de gerginliði azaltýrken vücuda dinçlik kazandýrabilir. Ancak burada özellikle kalitesine güvenilen bir marka ve mutlaka Kore Ginsengi (Panax ginseng) olmasý gerekir. Piyasada bulunan maalesef düþük kalitede ürünler de Kore Ginsengi gibi pazarlanýyor. Dolayýsýyla, yanlýþ ürün kullanýlmasý neticesi beklenen etki saðlanamaz.
ÝKÝ FARKLI ÇAY KARIÞIMI
Gerek sahurda ve gerekse iftarda normalin üzerinde tüketilen yiyecekler çoðu zaman mide ve baðýrsaklarda sorun yaratabiliyor. Bu bakýmdan yiyeceklerin miktarýnýn abartýlmamasý ve mümkün olduðunca yavaþ yenilmesi öneriliyor. Sabah sahurda niyet tutmadan önce bir poþet Alman papatyasý ve bir poþet rezene meyvesi ilave edilerek hazýrlanan çay karýþýmýnýn þekersiz olarak içilmesi, gün içinde mide ve baðýrsak þikayetlerinin hafifletilmesinde yardýmcý olabilir. Ýftar yemeðinden sonra ise týbbi nane ve gerçek melisa poþetleriyle hazýrlanan çayýn ayný þekilde þekersiz içilmesini öneririm. Týbbi nane, evimizde yemeklere ilave ettiðimiz naneden farklý bir tür. Mide asidi ve safra salgýsýný artýrarak sindirimi kolaylaþtýrýr. Týbbi naneyi sahurda önermeme nedenim ise sindirimi hýzlandýrarak gün içerisinde acýkmaya yol açabilmesi. Ancak reflü hastalarýnda nane çayý içilmesi önerilmez. Bu kiþiler Alman papatyasý ve rezene çayý tercih etmeli. Demlik içine ilave edeceðiniz gerçek melisa poþeti ise gün boyu açlýðýn verdiði gerginlik hissini gidermesi ve sindirime yardýmcý olmasýný saðlar. Bu suretle tüm gün boyunca kasýlmýþ olan midenizin rahatlamasýný saðlayarak iftarda yenilen yemeklerin daha kolay sindirilmesine yardýmcý olacak, mide ve baðýrsaklarda rahatsýzlýk verecek gaz oluþumuna, gerginlik ve ekþimeleri engelleyecektir.
Diðer taraftan, eski kaynaklarda rezene bitkisinin yapraklarýnýn oruç tutanlarda açlýk hissini köreltmek amacýyla özellikle yoksul halk tarafýndan kullanýldýðý notu dikkatimi çekti. Ülkemizde tatlý varyetesinin topraküstü kýsýmlarý özellikle Ege’de ‘arapsaçý’ olarak biliniyor. Büyük market raflarýnda da satýlýyor. Ayrýca yayýmlanmýþ bazý bilimsel çalýþmalarda rezene meyvelerinin aðrý kesici (santral etkili) ve iltihap giderici etkisi bulunduðu bildiriliyor. Bu bakýmdan oruç tutanlarda açlýða baðlý görülen baþ aðrýlarýnýn önlenmesinde yararlý olmasý muhtemel.
SUSUZLUK HÝSSÝ NASIL BASKILANIR?
Bu sýcak günlerde susuzluk hissini hafifletmek amacýyla bilimsel kayýtlara yansýmýþ bir öneri bulunmuyor. Ancak geleneksel Hint tedavi sistemi olan Ayurveda’da su içme arzusunu baskýlayan bazý formüller dikkat çekiyor. Önerilen bitkiler zencefil kökü, zerdeçal, kiþniþ tohumu ve demirhindi meyvesi. Demirhindi meyvesinin tatlý lezzete sahip kurutulmuþ etli kýsmýndan (Pulpa Tamarindorum) hazýrlanan içecekler eskiden çok popülerdi. Bu etli kýsýmlar ayný zamanda hafif etkili ve güvenilir bir müshildir. Küçük çocuklara bile güvenle kullanýlabilir. Bu bakýmdan Ramazan’da sýklýkla görülen kabýzlýk þikayetlerinin giderilmesi bakýmýndan da yararlý. Bazý kaynaklarda susuzluða karþý öneriler þöyle: Zencefil þeker ve balla ya da eþit miktarda kiþniþ tohumu, zencefil kökü ve kuru üzüme birlikte karýþtýrýlýp yutulur. Bu formüllerin ne derecede etkili olabileceðini bilemiyorum ama þekerin mide asidi artýrmasý nedeniyle midede kazýntý hissine yol açabileceðini göz önüne almak gerekir.
