David O’Russell’ýn saðlam mizanseni ve oyuncu performanslarýyla öne çýkan Umut Iþýðým, bipolar (manik depresif bozukluk) kahramanýnýn dünyasýný mizahla yansýtýyor.
Sinir hastalýklarýyla, büyük acýlarýn ve aðýr stresin yol açtýðý depresyonla mücadele etmek hiç kolay deðil. Kanserden, böbrek ve kalp damar hastalýklarýndan fazla farký yok. Hayatýnýzý disipline etmeniz, beslenmeden aþk hayatýnýza kadar bir kurallar silsilesine uymanýz, tedavinizi aksatmamanýz gerekir. Kaçamaklar uðruna büyük bedeller ödememek, hayatýnýzý bir daha yerine oturamayacak þekilde rayýndan çýkarmamak için hemen her gününüz bir kavgayla geçer.
Umut Iþýðým manik depresif bir hastanýn rehabilitasyon sürecine odaklanan iyimser bir komedi. Vaktiyle 24’teki Tematik Film Kuþaðý’nda bu tür filmleri gösterip uzman psikiyatrlarý konuk ettiðimizde filmleri terapi amaçlý kullandýklarýný memnuniyetle öðrenmiþtik. Bilmem bu filmi de yararlý bulacaklar mýdýr? Kendi köþemden baktýðýmda Umut Iþýðým’ý Feel Good Movies dediðimiz, izleyiciye kendini iyi hissettiren, iyimserlik aþýlayan filmlerden biri olarak kategorize ederim. Zaten filmin hem özgün hem Türkçe adý da duygularýný yazarak, önüne ulaþmasý gereken aydýnlýk bir hedef koyan karakterin kendine ve iyileþmesine (ruh halini kontrol altýnda tutmasýna) dair güvenini temsil ediyor. Film de kahramaný Pat Soletano’yu gerçeðe uygun biçimde betimlediðine, onun kendi kendisiyle mücadelesini, takýntýlarýný, iliþkilerini mizah çerçevesinde de olsa gerçekçi bir yaklaþýmla yansýttýðýna dair güven telkin ediyor.
EN BÜYÜK KOZU GÜÇLÜ OYUNCU KADROSU
Bu güvenin kaynaðý da David O’Russell’ýn her ayrýntýsýna kadar hesaplanmýþ senaryosu ve filmin her anýna hakim olduðunu hissettiren mizanseni. Yönetmen Matthew Quick’in 2008’de yayýnlanan romanýna olabildiðince sadýk kalmýþ ama Türkçesi de çýkan kitabý okuduðunuzda Pat’in durumunu daha kolay hazmedilebilir hale getirdiðini; yýllarca bir sinir hastalýklarý hastanesinde kalmýþ olmasýnýn aðýrlýðýný onun ve ailesinin omuzlarýndan kaldýrdýðýný fark edeceksiniz. Yönetmen kendisinin ve oyuncularýnýn iþini ve tabii izleyiciyi de filmin Amerikan futbolu fanatizmi ve bahisçilikle iç içe bir komedi olmasýný kabullenmesini kolaylaþtýrmýþ.Pat ruh halindeki iniþ çýkýþlara raðmen teþhis konulmamýþ bir bipolar. Karýsýný sevgilisiyle basýp adamý öldüresiye dövünce durum anlaþýlmýþ. Pat bir hastaneye kapatýlmýþ, karýsý da kendisine yaklaþmamasý için mahkemeden karar aldýrmýþ. Doktorlarý muhalefet etse de annesi 8 aylýk zorunlu yatma süresi dolunca Pat’i eve getiriyor. Evli barklý bir adam yeniden bir ergen misali yaþamaya baþlýyor ama karýsýný geri almak, tedavi olduðunu kanýtlamak için çok uðraþýyor. Bu arada tanýþtýðý Tiffany ve onun tutkusu Pat’in normalleþme sürecini hýzlandýrýyor. Kocasýný kaybedince depresyon geçirmiþ, nemfoman gibi davranýp kendini hem avutmuþ hem cezalandýrmýþ olan Tiffany, Pat’i dans etmeye zorluyor.
Oyuncu seçimi, yönetimi ve performanslarý bu filmin en büyük kozu. Bradley Cooper ve Jennifer Lawrence durumlarýnýn farkýnda olup inatla onunla savaþan iki genç insaný bütün enerjilerini aktararak canlandýrýyor. Birbirleriyle kimyalarýnýn tutmasý da izleyiciyi daha filmin baþýndan itibaren onlarýn destekçisi, hamisi konumuna getiriyor. Umut Iþýðým’ýn depresif içeriðine raðmen eninde sonunda bir aþk öyküsü anlatýyor. Cooper ve Lawrence’ýn uyumu, sonu baþýndan kolayca kestirilebilir, sürprizler içermeyen, ne zaman kavga çýkacaðý ne zaman tatlýya baðlanacaðý apaçýk bir anlatýya inanmamýz için elzem. Oyuncu kadrosu genel olarak çok iyi performans veriyor ve “Bunlarýn hangisinin aklý baþýnda ki zaten?” diye sorduran sosyal çevreyi baþarýyla oluþturuyorlar. Böylece Pat ve Tiffany’nin sýradýþý iliþkisini saðlam bir zemine oturtuyorlar.
Öykünün en iyi yaný Pat’in eski eþi Nikki’nin de Tiffany’nin de kocalarýyla ve diðer erkeklerle iliþkilerini uygarca ortaya koyup onlarý hiç yargýlamamasý. Buna raðmen kadýný nesneleþtirmekten, arzulanan, elde edilmeye çalýþýlan fahiþe ile fedakar anne kutuplaþmasýndan tamamen azade edememiþse de bu konvansiyonlar içinde kahramaný kurtaranlarýn annesi, eski karýsý ve yeni sevgilisi, Pat’in en yakýn arkadaþýnýn ondan pek hoþlanmayan otoriter karýsý (Tiffany’nin aralarýný yapan ablasý!) olmasý da anti-konvansiyonel bir yaklaþým olarak takdire deðer. Futbol fanatizminde buluþan babasý ile psikiyatrýnýn, iþte baþarý takýntýlý aðabeyi ve en yakýn arkadaþýnýn ise Pat’e takýmý destekleyen taraftar kadar hayrý var.
Güçlü adaylar arasýnda adý geçen Umut Iþýðým’ýn, Amerikan standartlarýnda Oscarlýk bir film olduðuna kuþku yok.
