Bugünlerde, okuyucularýmýz tarafýndan yöneltilen sorularýn büyük bir bölümü, zorunlu bireysel emeklilik sistemine iliþkin.
25 Aðustos tarihinde, Resmi Gazete’de yayýmlanan 6740 sayýlý Kanun ile çalýþanlarýn belli þartlar dahilinde ve kademeli olarak otomatik katýlým/zorunlu bireysel emeklilik sistemine dahil edileceði netleþti. Buna göre;
1) Türk vatandaþý ve çýkma izni almak suretiyle Türk vatandaþlýðýný kaybeden kiþilerden (Mavi kartlýlar),
2) 45 yaþýný doldurmamýþ (iþverenin kapsama alýnma tarihi itibarýyla çalýþmakta olan 45 yaþýný doldurmamýþ kiþiler),
3) SSK ve devlet memuru statüsünde çalýþanlar sisteme dahil oluyor. Ancak yabancý uyruklularla Bað-Kur’lular otomatik katýlým kapsamýnda olmayacak.
2 Ocak’ta Resmi Gazete’de yayýmlanan Yönetmelik ile hangi iþyerlerinde çalýþanlarýn hangi tarihte otomatik zorunlu bireysel emeklilik kapsamýna gireceði açýklýða kavuþtu. Yönetmelikteki düzenlemeye göre özel sektöre ait iþyerlerindeki çalýþan sayýsý dikkate alýnarak, aþaðýdaki tabloya göre sisteme girilecek.
Buradaki çalýþan sayýsýnýn tespitinde çalýþanlarýn otomatik katýlýma dahil olma þartlarýný taþýyýp taþýmadýklarýna bakýlmaksýzýn (45 yaþ altý ve üstü çalýþan sayýsý ayrýmý yapýlmaksýzýn) iþverene baðlý tüm çalýþan sayýsý ve ayný iþveren (tüzel veya gerçek kiþi) ait tüm iþyerleri toplamý dikkate alýnýr.
Kamuda ise 5018 sayýlý Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki (I), (II), (III) ve (IV) sayýlý cetvellerde yer alan kamu idarelerinde 1/4/2017 tarihi itibarýyla mevcut çalýþanlar 1/4/2017 tarihinden itibaren ilgili emeklilik planýna dahil edilecek. Diðer kamu idarelerinde 1/1/2018 tarihi itibarýyla mevcut çalýþanlar 1/1/2018 tarihinden itibaren ilgili emeklilik planýna dahil edilecek.
Çalýþanlardan ne kesilecek?
Çalýþan kesintisinin referans noktasý, çalýþanýn SGK prim matrahýdýr. Kesinti SGK matrahý üzerinden yüzde 3 olarak yapýlacak ve kiþinin net ücretten bu tutarda düþülerek, iþverence, bireysel emeklilik þirketine aktarýlacak.
Çalýþan, eðer talep ederse, bu yüzde 3 orandan daha fazla kesinti yapýlmasýný isteyebilecek. Çalýþanlarýn ücretlerinde, haciz, nafaka gibi ek kesintiler olmasý halinde de, BES kesintisi tutarý deðiþmiyor. Bir baþka ifade ile kesinti tutarý prime esas kazanç ve emeklilik keseneði etkilenmediði sürece ödenecek katký payý tutarý deðiþmeyecek.
Caymayana bin TL ne zaman verilecek?
Emeklilik planýna göre çalýþanýn ücretinden kesilmek suretiyle yapýlan ilk katký payýnýn þirket hesaplarýna nakden intikal ettiði tarihi takip eden iþgünü emeklilik planýna dâhil edildiði þirket tarafýndan çalýþana posta yoluyla veya güvenli elektronik iletiþim araçlarý ile bildirilecek.
Çalýþan, bu bildirimi müteakip iki ay içinde cayma hakkýný kullanabilir. Cayma süresinden sonra da çalýþan dilediði zaman sistemden ayrýlabilecek. Burada eðer 2 ay içinde cayma hakký kullanýlmazsa, 1.000 TL ek bir devlet desteði var, ancak bu desteðe hak kazanmak için de devlet katkýsýna hak kazanma sürelerinin beklenmesi gerekiyor. Yani, yüzde 25 devlet katkýsý teþviki ile 1.000 TL’lik ek devlet katkýsý teþviki için hak kazanma süreleri ayný olup, tablodaki gibidir:
Ýþveren bu sistemin neresinde?
1) Ýþveren çalýþanlarý adýna bir emeklilik þirketi ile sözleþme yapmakla yükümlüdür.
2) Ýþveren, sisteme giriþ esnasýnda çalýþandan fon tercihini alýr, tercihte bulunmayan çalýþanlarý için söz konusu tercihi yapar.
3) Ýþveren, katký payýný çalýþanýn ücretinden kesip emeklilik þirketine en geç kesintiyi takip eden iþ günü aktarmakla yükümlüdür. Maaþ ödemelerini Maliye Bakanlýðýnca iþletilen Kamu Harcama ve Muhasebe Biliþim Sistemi kullanarak yapan Kamu Kurumlarý ayný sistemi kullanarak katký payý ödemelerini gerçekleþtirebilecektir.
4) Ýþveren operasyonel gereklilikleri dikkate alarak, þirket seçimi ve katký payýnýn kesilmesi hariç diðer yükümlülüklerinin icrasýný emeklilik þirketine býrakabilir.
