Perþembenin geliþi çarþambadan belliydi. 7 Haziran seçimlerinin ne söylediði ya da söylemediðini de herkes biliyordu. Sadece seçmene “Biz hükümet kurmak istiyoruz” mesajý vermek için görüþmeler yapýldý ama geldiðimiz sonuç ortada. Seçim gecesi MHP lideri bir koalisyon içinde olmayacaklarýný açýkça ilan etmiþti.
Hatta iþi daha da ileri götürüp Bahçeli, “AK Parti ile CHP ya da HDP hükümet kursun” dedi. Tavrýný hiç bozmadý MHP. Sonra CHP ve HDP yüzde 60 bloktan bahsedip hükümet kurabiliriz dedi. Böyle bir ihtimal hiç yoktu. Çünkü MHP ile HDP’nin yan yana gelmesi mümkün deðildi. Nitekim öyle de oldu. Temmuz ayýnda baþlayan PKK terör örgütünün eylemleriyle HDP, Kandil’le beraber hareket ettiðini cümle aleme göstermiþ oldu. Bu saatten sonra hiçbir parti -belki CHP -HDP ile koalisyon kurmaz. MHP ile HDP de yan yana gelmeyeceðine göre erken seçim kaçýnýlmaz hale geldi.
Büyük bir ihtimalle Kasým ayýnda yeni bir seçime gidiyoruz. Bu seçimde ortaya çýkacak tabloyla her þey sil baþtan hesaplanacak. Ancak o seçim sonrasý da eli en güçlü parti AK Parti. Nasýl mý? Ünlü matematikçi John Nash Jr’ýn meþhur bir oyun teorisi var. Teori çok basit bir ilkeye dayanýyor: “Eðer bir oyunda rakipsek, benim kaybým senin kazancýndýr.” Birçok seçeneðin olduðu durumlarda, birçok sonuç da vardýr ve John Nash, istenilen sonuç için doðru seçeneði bulmanýn stratejilerini oyunlarla inþa etmiþtir.
Oyun teorisini anlatan en iyi örneklerden biri “Prisonner’s Dilemma” (Mahkumun Ýkilemi) olarak bilinen örnektir. Vatan gazetesinden Uður Koçbaþ 28 Temmuz 2012’de bunu izah etmiþti: “Polis, bir hýrsýzlýk vakasýndan dolayý iki kiþiyi gözaltýna alýyor. Her ikisinin de soyguna karýþtýðý biliniyor ancak yeterli delil yok. Bu nedenle þüpheliler ayrý hücrelere konularak her birine ayrý ayrý þu seçenekler sunuluyor:
- Eðer soygunu arkadaþýnla birlikte yaptýðýný itiraf edersen ve arkadaþýn sessiz kalmayý seçerse sen hiç ceza almayacaksýn, arkadaþýn ise 4 yýl hapse girecek.
- Eðer sessiz kalýrsan, arkadaþýn da sessiz kalýrsa ikiniz de delil yetersizliðinden sadece 1 yýl hapis yatacaksýnýz.
- Eðer ikiniz de itiraf ederseniz o zaman 2’þer yýl hapse gireceksiniz.
Nash öncesi teori, herkesin kendi çýkarlarý doðrultusunda hareket etmesi gerektiðini söylüyordu. Bu durumda en az cezayý almak isteyen mahkumlar, kendilerine yapýlan bu teklifte sessiz kalmayý seçip 1 yýl hapse razý olmalýydý. Ancak Nash iþte bu noktada devreye girdi. ‘Ya o beni ele verirse! O zaman 4 yýl hapis yatarým’ korkusu nedeniyle bu hikayenin sonunda her zaman her iki mahkumun da suçu itiraf ederek 2 yýl hapis yattýðýný görüyoruz. Ýþte bu noktaya da Oyun Teorisi’nde ‘Nash dengesi’ (Nash equilibrium) adý veriliyor.”
Buna siyasete uyarlarsak AK Parti’nin elinin ne kadar güçlü olduðunu görürüz. Bir erken seçimde eðer 7 Haziran’daki bir sonuç çýkarsa, herkes AK Parti ile koalisyon kurmak zorunda. HDP devre dýþý. AK Parti’siz de olmuyor. O zaman herkes AK Parti’yle bu koalisyonu kurmak mecburiyetinde. AK Parti bunun idrakinde olursa elinin ne kadar geniþ ve güçlü olduðunu görür. Hem yüzde 41 oyun olacak hem de herkes seninle koalisyon yapmak zorunda. Tabii ki MHP ya da CHP ile ortaklýk yaptýðýnda Oyun Teorisi’ne göre karþý tarafýn da kendini kazanmýþ sayacaðý bir formül vermeli.
Ha diyelim ki, iki parti de AK Parti ile koalisyona yanaþmadý. Millet o zaman der ki, “Tamam 7 Haziranda koalisyon kurulmamasýný anlarým ama ikinci bir seçimde artýk hükümet kurulsun.” CHP ve MHP yanaþmazsa millet nezdinde büyük itibar kaybederler. Yani özetlersek, 7 Haziran benzeri bir sonuç çýkarsa, oyunu kuracak olan AK Parti’dir.
Bu durumu bozacak yegane ihtimal ise AK Parti’nin tek baþýna iktidara gelmesidir. Rasyonel olursak, bunun da pek ihtimal dahilinde þimdilik olmadýðý araþtýrma þirketlerinin raporlarýnda görülüyor.
Yeni bir seçim bizi mahveder, ekonomiyi olumsuz etkiler diyenlere de þunu sormak lazým. Siz ne zamandan beri Türkiye’de iþlerin yolunda gitmesini, ekonominin iyi olmasýný arzu ettiniz? AK Parti gitsin de, ekonomi batsýn diyen çok kiþi gördük biz. Her türlü darbe giriþiminde bulunup sonra da seçim bizi mahveder diyenlere en fazla gülünür. Zaten son üç yýlda FETÖ, PKK, DHKP-C, eski Türkiye kalýntýlarýnýn bu ülkeye verdiði zararý manen ya da madden ölçmeye kalksak terazi bulamayýz. Öyle de vicdansýz, öyle de ikiyüzlü bunlar.
O yüzden adýna ister erken seçim ister yeniden seçim ister baksýn seçim diyelim, Kasýmda sandýklara gideceðiz. En yetkili mercinin millet olduðunu akýldan çýkarmamak gerekir.
