Özveri ama nereye kadar

Geçen yýlýn en önemli filmlerinden Whiplash/Nefes Kesici sonunda vizyona girdi. Altýn Küre’de En Ýyi Yardýmcý Erkek Oyuncu ödülünü alan filmin ayný baþarýyý Oscar’da da göstermesi bekleniyor.

Her yýl birkaç film diðerlerinden daha baþarýlý ve farklý olarak sýyrýlýr. Whiplash/Nefes Kesici 2014 yýlýnýn bu tür filmlerinin baþýnda geliyor. Caz bateristi Andrew’nun konservatuarýn acýmasýz, çizgi dýþý hocasý Fletcher ile çýktýðý yolculuk, filmin odaðýnda yer alýyor. Bir filmin baþarýlý olmasý için gerçek hayat kadar katmanlý olmasý gerekir. Çünkü gerçek hayatta hiçbir þey kendi kendine var olmaz. Yani kahraman sadece bir öðrenci deðildir gerçek hayatta, ayný zamanda bir evlattýr, arkadaþtýr, hayvanseverdir, aþýktýr ve bunlarýn her biri diðerini etkiler. Sinemada ise bu dengeyi tutturmak zordur. Türk sinemasýnda çok gördüðümüz gibi bu dengeyi oluþturmak için birbirinden ilgisiz birçok konuyu karýþtýrýr ve neyi anlatmak istediðinizin içinde kaybolabilirsiniz. Ya da Whiplash’teki gibi her þey bir dengede olur. Ýþte o zaman sinemanýn bütün güzelliklerini hissedebilirsiniz filmi seyrederken.

 

NEFRET GÜDÜMLÜ ARAYIÞ

Andrew müzik öðrencisidir. Çok hýrslýdýr. Andrew’nun bu hýrsýnýn nereden kaynaklandýðýný da öykü içinde güzelce anlatmýþ yönetmen. Ailesiyle iliþkisini, hak ettiði övgüyü alamamasýný ve en önemlisi entelektüel yanýnýn aile içinde ne kadar hor görüldüðünü anlýyoruz. Bütün bunlarýn yanýnda annesi tarafýndan küçük yaþta terk edilmesi ve babasý tarafýndan yetiþtirilmesi, babasýna duyduðu sevgi ama kiþisel farklýlýklarýndan dolayý gerçek anlamda ona ulaþamamasý bütün bu hýrsýn altýndaki nedenler. Sinemada bunlarý anlatmak, bu kadar girift bir yapýyý izleyiciye sunmak çok zor görünebilir ama beþ dakikalýk bir sahne buna yetmiþ. Daha sonra okulundaki müzik öðretmeni Fletcher ile tanýþýyoruz. Onun gaddarlýðýný, öðrencileri sadizme varan yollarla zorlamasýný seyrediyoruz. O an klasik bir hikayeye girdiðinizi hissediyorsunuz. Gözyaþý ve baþarý hikayesi, kötü gözüken hocanýn zorlamasýyla zirveye ulaþan klasik kahraman hikayesi. Ama film hiç de öyle gitmiyor. Öðretmenin baskýsýnýn altýnda aslýnda onun da ne kadar dengesiz ve zayýf olduðu ortaya çýkýyor. Öðretmen her öðrencisinin olasý müzik dehasý yanýný çýkarma peþinde. Ama bu biraz da nefret güdümlü bir arayýþ.

‘AFERÝN’ EN ZARARLI SÖZCÜK

Öðretmen böyleyken öðrenci Andrew nasýl? O da aslýnda negatif bir kahraman, çok çið bir hýrsý ve öfkesi var. Rakiplerine davranýþý, öðretmeninin diðer insanlara davranýþýndan hiç de farklý deðil. Bütün bu negatiflik hikayenin de gerçekliðini artýrýyor. Bu iki müzik insanýnýn, müziði kullanarak hesaplaþmasý ise bambaþka bir durum. Filmin finali muhteþem. Hele bir de davul ve cazý seviyorsanýz benim gibi tüyleriniz diken diken seyredersiniz filmi. Öyküde kenara yazýlabilecek birçok diyalog var. Ama “Sözlükte aferinden daha zararlý bir sözcük yoktur” lafý herhalde filmin tümünü ifade eden en kýsa yorum.

Yönetmen Damien Chazelle bir müzisyen. Daha önce yönettiði tek filmde de bir müzik öyküsü anlatýlýyor. Bu filmle beraber hakim olduðu konuyu gerçekten baþarýlý bir þekilde sinemaya aktarabildiðini gördük. Bundan sonraki çalýþmalarýný merakla bekliyorum. Bu filmde hem yönetmen hem senarist olmanýn altýndan baþarýyla kalkmýþ Chazelle. Filmin baþrolünde ise müzik öðrencisini canlandýran Miles Teller var. Amerikan baðýmsýz sinemasýnýn önemli genç yeteneklerinden olan Teller öykü için o kadar iyi bir cast ki... Filmin etkileyiciliðine büyük katký yapmýþ. Fiziki yapýsý negatif duygularla çok örtüþüyor. Bu negatiflik ise canlandýrdýðý karaktere büyük derinlik katýyor.

EN BAÞARISI OYUNCU SÝMMONS

Gelelim filmin en baþarýlý ismine... Caz müzisyeni ve öðretmen olan Fletcher karakterini canlandýran J.K. Simmons inanýlmaz bir performans göstermiþ. O içten gelen acýmasýzlýðý, öfkesi izleyiciyi koltuða çiviliyor. Teller ile karþý karþýya geldikleri her sahnede inanýlmaz bir gerilim var. Hatta öðretmenin öðrencisine beðenisini sunduðu sahnelerde bile birbirlerine yumruk atacaklar hissinden kurtulamadým. Bu baþarý Altýn Küre’de ödüllendirildi, þimdi sýra Oscar’da. Diðer filmlerin hepsini seyretmeden bir fikir beyan etmek çok doðru olmaz ama En Ýyi Erkek oyuncu dalýnda öne çýkan bir aday olduðunu söyleyebilirim.