Hindistan karmaþýk bir ülke. Bu ülkede Komünist-Marksist partiler de var. Eyaletlerden Tripura’da Komünist Parti iktidarda. Bu eyalette partinin orta boy yöneticilerinden biri, kendi parasýyla keyif yapmýþ: 24 bin dolar eþiti Rupi destelerinden yatak yapmýþ. Ancak þaka olarak arkadaþýnýn çektiði görüntü yayýlýnca ortalýk karýþmýþ. Adamcaðýzý partiden atmýþlar.
43 yaþýndaki Samar Açarji -Kötü bir niyetim yoktu, hayalimi geçekleþtirdim- diyor. Özel bir anýymýþ, videonun yayýlacaðýný hesaplamamýþ. Hatta videoda 24 bin dolarýn üzerine yatarken, -beþ altý kat daha büyük parayla bir yatak yapsam da onun üzerinde yatsam- diyor.
Komünist Parti, Açarji’yi -Partinin imajýný lekelemek- ve anti-komünist ideolojiye esir olmaktan suçlu bulmuþ. Açarji ise üst yönetimin proleter görünüp iþ çevirdiðini söylüyor.
Hindistanlý Komünistler’in paraya iyi gözle bakmadýklarý anlaþýlýyor. Ýçlerinden birinin fantazi yapýp kendi parasýnýn üzerinde yatmasýný da hoþ karþýlamamýþlar. Komünistlik dediðin günün 24 saati kesintisiz ciddiyet demektir.
Hindistan ekonomisi 10 yýl önce BRIC grubunda dört önemli yükselen ekonomi arasýna girmiþ ve merkezi hükümetin piyasa dostu adýmlarýyla çokca mesafe almýþtý. Ancak en az 10 vitesli dev bir arazi aracý olan Hindistan beþinci vitesi geçemedi, kapasitesinin altýnda kaldý. Hindistan’ýn tam kapasiteye ulaþamamasýnýn ardýnda sonsuz sayýda yapýsal sorun var. Hindistan 1990’a dek Sovyet devletçiliðini taklit eden, kârý ayýp, verimliliði yasak sayan, sað elle biraz toplayýp sol elle hesapsýz daðýtan berbat bir ekonomik modelle gidiyordu... Ülkede yabancý marka, yabancý sermaye, Coca-Cola, Pepsi yasaktý. Türkiye’nin bir dönem kahve ithalatýný yasaklamasý gibi bir durum: Þimdi çoðu kimse hatýrlamaz...
Hindistan devletçilik adý verilen batak modelden 1990’da çýkýnca ekonomi 15 kat büyüdü. Hâlâ tam kapasiteye geçmemesi, geçmiþin hastalýklarýna neþter atamamasýndan. Onun için net siyasi irade lazým... Öte yanda ekonomide siyasi irade hükümet, iþadamý, giriþimci, yatýrýmcý önemlidir, ama birey daha da önemlidir. Hindistan para desteleri üzerinde keyif yapan bireylerine saygý duyup, benzer cinsliklere hoþgörü gösterse, daha hýzlý kalkýnýrdý.
Burada mesele Komünist Parti de deðil. Bir Komünist partinin 21. yüzyýlda hâlâ ortalýkta ne aradýðý bir kenara, partinin Hindistan’da ya da baþka yerde ekonomiyi büyütmek için ne çaresi olduðunu sorgulamak gerekir. Partinin mutlaka çok çekici, kulaða güzel sloganlarý vardýr. Ancak sol ekonomik modeller, dünyada pastayý büyütmekten çok, yoksulluðu eþitlemekte baþarýlý olmuþlardýr. 2013 yýlýnda dünyada sol partilerin ekonomik modeli, sað-kapitalizmin ve mevcut ekonomik sistemin krizle çökmesine dua etmekten ibarettir. Çareleri, Hazine’den para daðýtmaktýr. Ýþler iyiyken, Hazine doluyken bu daðýtm herkesi sevindirir. Ama her hazine sandýðýnýn bir dibi vardýr.
Avrupa’da sosyal devlet adý altýndaki daðýtma sistemi aðýr krizle felç oldu. Kaldý ki, en cömert, en þefkatli sosyal devlet bile almadan veremez. Çok imrenilen Alman-Ýskandinav sosyal daðýtým sistemleri, önce refaha, sonra da aðýr vergilere dayanýr. ABD’de sosyal güvenlik sitemi almadan verdiði için iflas halindedir. Sistem aþamalarla týkanacak ve 20 yýlda para daðýtamaz hale gelecektir. Baþkan Obama’nýn saðlýk sigorta reformu dahil popülist daðýtma icraatlarýný ABD ekonomisi kaldýramamaktadýr.
Sað-Liberal ya da taklit politikalarýn sorunlarý, bunalýmlarý, krizleri de malumdur, ama bu yol en azýndan açýktýr, düzeltmeye, iyileþtirmeye hazýrdýr. Sol politikalar ise ideolojik kalýplara zincirlenerek kendilerini en baþta çýkmaz sokaða hapsetmiþlerdir.
Olay yine bireyde düðümleniyor. Komünist de olsa Açarji’ye fantazi yapma, hayal kurma hakký tanýnmalýdýr. Yatýrým, giriþim önce hayal kurmaktan baþlar. Üstelik Açarji kendi parasýnýn üzerinde yatýyor... Ve bu arada Açarji parayý, Komünist hükümetin açtýðý altyapý ihaleleriyle bulmuþ. O ihalelerin yüklenicisi olmuþ... Ýþ, proje ne, dersek... Açarji Komünist eyalete binlerce umumi tuvalet kazandýrmýþ. Eyalette Komünist Parti’nin tuvalet yatýrýmýna özel önem verdiði anlaþýlýyor... Hem tuvalet, Komünistler dahil herkese lazým bir yatýrýmdýr. Getirisi, götürüsü vardýr.
twitter.com/selimatalayny
