Devletin ‘Öðrenci katký payý’ dediði, milletin ‘harç’, öðrencilerin ise ‘haraç’ olarak anladýðý ‘üniversite harçlarý’ tarih oluyor. Harç karþýtý öðrenci eylemleri ‘neydi o günler’ sohbetinin konusu, ‘Parasýz üniversite istiyoruz’ yazýlý pankartlar da okul yýllýðýnýn dolap komþusu olacak.
Konu, AK Parti’nin son MYK’sýnda Baþbakan Erdoðan tarafýndan gündeme getirildi. Toplantýda, iki yýllýk yüksek okullardan, doktora düzeyine kadar toplam 4 milyona yakýn üniversite öðrencisinin yýllýk harçlarýnýn 1.1 milyar TL tuttuðu, ancak öðrenciler üzerinde ciddi yük getirdiði ve sýk sýk eylem konusu olduðu deðerlendirildi. Erdoðan da, harçlarýn kaldýrýlmasý için ayrýntýlý çalýþma yapýlmasý talimatý verdi.
Parasýz üniversite için ‘baþarý’, yani sýnýfta kalma veya alttan ders býrakmama þartý aranýp aranmayacaðý, normal harçlarýn on katý ödenen ikinci öðretim harçlarýnýn da kaldýrýlýp kaldýrýlmayacaðý 2012-13 akademik yýlý açýlýþýndan önce belli olacak.
Týp 600, ikinci öðretim 4 bin TL
ÖSYM’nin 2011 verilerine göre, 95 devlet, 54 vakýf, 9 askeri ve 1 polis akademisinde 1 milyon 98 bin 310 ön lisans, 2 milyon 528 bin 332 lisans, 126 bin 368 yüksek lisans, 43 bin 405 doktora ve 20 bin 671 týp ihtisas öðrencisi öðrenim görüyor. Yani 154 yüksek öðrenim kurumunda toplam 3 milyon 817 bin 86 öðrenci var.
Türkiye’de esasen eðitimi devlet finanse ediyor. Öðrencilerin ödediði ücretin resmi adý ‘Öðrenci Katký Payý’... Bu pay, en düþük 71 TL olarak Açýköðretim Fakültesi öðrencilerinden alýnýyor. Diðer okullarda ‘en düþük’ harçlar özetle þöyle: Yüksek okullar 190-227 TL, eðitim, edebiyat, ilahiyat ve iletiþim 284 TL, hukuk, siyasal ve iþletme 313 TL, mühendislik, mimarlýk 387 TL, denizcilik, uçak, ziraat, veterinerlik 316-387 TL, diþ hekimliði ve eczacýlýk 494 TL, týp 591 TL, konservatuvar 589 TL...
Ýkinci öðrenim, yani daha düþük puanla ‘gece okulu’ olarak girilen ayný fakülteler için ödenen harçlar bin TL’den baþlýyor, 4 bin 268 TL’ye kadar çýkýyor.
Üniversite karþýlýðý alýnan ‘öðrenim kredisi’ ise enflasyon farký eklenerek geri ödeniyor. Ancak ödeme mezuniyetten iki yýl sonra baþlýyor ve eðitim görülen süre kadar (4-6 yýl) taksitlendiriliyor. Erken ödemede ise yüzde 30 indirim yapýlýyor.
Ancak bu kolaylýklara raðmen harç paralarýn öðrenciler için önemini anlamak için iki örnek yeterli: Popüler olmayan bir internet sitesindeki ‘2011-2012 yýlý öðrenci harçlarý’ baþlýklý haberin altýnda istediði okulun harcý hakkýnda bilgi almak isteyen 100’den fazla öðrencinin mesajý bulunuyor. Popüler sitelerden ekþisözlük’te ise sadece ‘2012 harçlarý’ baþlýðý altýndaki yorumlar ise ‘þimdilik’ 33 sayfa...
260-780 TL olan burs artacak
Devlet, ‘Baþbakanlýk Bursu’ adýyla lisans öðrencilerine aylýk 260 TL, yüksek lisans öðrencilerine 520 TL, doktora öðrencilerine ise 780 TL karþýlýksýz burs veriyor. Burs ve ayný miktardaki krediden 1 milyon 173 bin öðrenci yararlanýyor. Bu yýl burslar hem zamlanacak hem de daha çok öðrenciye verilecek.
Harçlarý kaldýrmak doðru bir adým. Ekonomik büyüklüðü 500 milyar dolarý yakalayan Türkiye’nin öðrenci parasýna ihtiyacý yok. Üniversite öðrenimi ‘ailenin maddi durumu’na baðlý olmaktan çýkýnca, ekonomik anlamda eðitimde fýrsat eþitliði de saðlanacak.
Þimdi sýrada ‘sýnavda fýrsat eþitliði’nin saðlanmasý var. Eðitimciler, bunun için en önemli iki adýmý þöyle sýralýyor: ÖSYM’nin sýnav sistemi ve güvenliði konusundaki tartýþmalarý giderecek bir yol bulmasý. ‘Okul puaný’ adý altýnda ‘özel okullardan parayla puan satýn alýnmasý’ anlamýna gelen Aðýrlýklý Orta Öðrenim Baþarý Puaný’nýn Danýþtay’a raðmen kaldýrýlmasý.
