4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nun 13'üncü maddesine göre Kýsmi Süreli Ýþ Sözleþmesi "iþçinin normal haftalýk çalýþma süresinin, tam süreli iþ sözleþmesiyle çalýþan emsal iþçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleþme" olarak tanýmlanmýþtýr.
Bu tanýma göre, kýsmi süreli çalýþma, iþçinin normal haftalýk çalýþma süresinin, tam süreli iþ sözleþmesiyle çalýþan emsal isçiye göre kýsa belirlendiði çalýþma biçimi olarak ortaya çýkmaktadýr.
Ýþ Kanunu'nun 63'üncü maddesine göre, genel bakýmdan çalýþma süresi haftada en çok kýrk beþ saattir. Söz kanun maddesi esas alýndýðýnda, 45 saatin üçte ikisi olan 30 saat, kýsmi çalýþmanýn azami süresi olarak ortaya çýkmaktadýr. Yani kýsmi süreli çalýþmadan söz edebilmek için haftalýk çalýþma süresinin dikkate alýnmasý ve haftalýk çalýþma süresinin de en fazla 30 saat veya daha altýnda olmasý gerekmektedir.
4857 sayýlý Ýþ Kanunu uyarýnca kýsmi süreli çalýþanlar ile tam süreli çalýþanlar arasýnda ayrýmý haklý kýlan bir neden olmadýðý müddetçe iþverenin eþit davranma borcu devam etmektedir.
Diðer bir ifadeyle, kýsmi süreli iþ sözleþmesi ile çalýþtýrýlan iþçi, ayýrýmý haklý kýlan bir neden olmadýkça, salt iþ sözleþmesinin kýsmî süreli olmasýndan dolayý tam süreli emsal iþçiye göre farklý iþleme tabi tutulamayacaktýr.
Kýsmi süreli çalýþanýn da iþyerinde iþe baþladýðý tarihten iþ sözleþmesinin sona erdiði tarih arasýnda en az 1 yýllýk süre bulunuyorsa, fesih nedenine baðlý olarak kýdem tazminatý hakký doðacaktýr.
Diðer bir anlatýmla, kýsmi süreli çalýþanlarýn kýdem süreleri hesaplanýrken, iþyerinde ilk iþe giriþ tarihi ile iþten ayrýlýþ tarihi arasýndaki süreler dikkate alýnacaktýr. Tam süreli çalýþanlarda olduðu gibi kýdem süresi bulunacaktýr.
Çalýþanýn fiilen çalýþtýðý günlerin tespiti kýdem tazminatýna esas günlük giydirilmiþ brüt ücret üzerinden hesaplanacaktýr.
Dolayýsýyla kýsmi süreli çalýþan tam süreli çalýþan ile ayný sürede kýdem tazminatýný hak edecektir. Ancak kýdem tazminatý ödemesi yapýlýrken kýstelyevm hesabýna gidilmelidir.
Kýsmi süreli çalýþanýn aylýk ücret kazancý sabit ise, kýsmi süreli çalýþtýðý süreler için kýdem tazminatýnýn hesaplanmasý gerekir. Çalýþanýn bir ayýn tamamýnda kazandýðý ortalama saatlik ücreti, yine son yýlýn ortalama aylýk çalýþma saati ile çarpýlarak kýdem tazminatýnýn hesaplanmasý gerekir.
Yani kýsmi süreli çalýþanýn ay içinde kazandýðý giydirilmiþ brüt ücreti bulunacak, normal kýdem tazminatý hesaplamasý gibi hesaplanacaktýr.
Ýþyerinde hangi dönemde çalýþanlarýn ücretine zam yapýldýysa, zam dönemi ile iþten ayrýlýþ tarihi arasýnýn ortalama hesabýnda dikkate alýnarak çalýþanýn ücretinin tespit edilmesi mümkündür.
Kýsmi süreli çalýþanýn kýdem tazminatý hesaplamasý þu þekildedir:
Öncelikle çalýþanýn kýsmi süreli çalýþtýðý süreler bulunur.
Örneðin, mevcut durumda çalýþanýn 2 yýl, 3 ay, 26 gün kýsmi zamanlý kýdem süresi bulunsun.
Çalýþanýn her çalýþtýðý gün sayýsýnýn deðiþtiði durumda, 2 yýl 3 ay 26 gün içindeki aylýk ortalama çalýþma süresi bulunmalý, günlük giydirilmiþ ücret ortalama gün sayýsý ile çarpýlmalýdýr.
