Okurumuz Engin beyden bir mail aldým, oldukça samimi ve kanayan bir yaraya parmak basmasý sebebiyle de isteklerini yazýma aldým.
Diyor ki Engin bey, “Resul Üstadým, yazýlarýnýzý okuyarak aydýnlanýyoruz teþekkürler. Çevremizden duyduðumuzu derledim topladým yazýyorum, tekrardan. Okullar üniversiteler açýldý, masraflar için gençler, part-time çalýþmaya yöneldiler yarým ay çalýþýp 800 lira kazanýp geçinebilmeleri için.
Part-time çalýþanlar konusunda iþ dünyasýný aydýnlatmanýzý kanun yönetmelik yargý kararý ýþýðýnda, rakamsal örneklendirerekten yazmanýzý öneriyorum, tekrardan. 2 yazýnýzý kapsar bu konu zaten.
Part-time çalýþanlar maðdur, garip, haklarý gasp altýnda. Haklarýný da, ne yapacaklarýný da bilmiyor çoðu genç.
Kimler: part time çalýþanlar, fakir, genç, öðrenci, þimdiyse iþ bulamadýðý için yarým iþe maaþa razý olan insanlarýmýz.
Nerede: marketlerde, maðazalarda, restoranlarda, yazýn turistik tesislerde, anketçi þirketlerde.
Patron tarafý: iþsizlik ve iþten çýkartmalara karþý patronlarda artýk herhalde parttime çalýþmaya dönecekler gibi görünüyor, onlarda bilmiyor, mevzuatý bilenlerde kurnazlýk yapýyor.
Nasýl: sigortasýz, sigortalý, yarým maaþa, ayakta çalýþarak herþey 800 lira için.
Yeni sorun: tam çalýþýrken part-time çalýþmaya geçin, yoksa iþten atarýz denilen tam zamanlý iþçilerden tutun da, özlük haklarýný gasp etmek için, iþçileri tam süreliden part-time çalýþmaya çevirip yarým özlük ödemek isteyenlere kadar türlü türlü sorunlar var.
Özlük haklarý:
Tam süreli çalýþma ile part-time çalýþanlara ayrýmcýlýk yapan, kýdem tazminatý hakkýnýz yok diyen þirketler var. Yýlda altý ay çalýþýyorsunuz iki yýlda bir kýdem hakkýnýz var diyen, bir ayda yarým ay çalýþýp ta, çalýþýlmayan diðer yarým ayý, iþten çýkarttýðýnda, sanki part-time çalýþma sözleþmesindeki çalýþýlmayan süre olan diðer yarým aylarý ücretsiz izin görüp, kýdemden saymayanlar var. Ýhbar süresine hakkýnýz yok part-time’da ihbar yok diyen iþyerleri var. Yýllýk izniniz yok diyen var.”
Part-time yada kýsmi süreli çalýþma iþverenler tarafýndan özellikle hizmet sektöründe emek ihtiyacýnýn az olmasý ve maliyet avantajý nedeniyle, iþçiler bakýmýndan ise boþ zamanlarýnda çalýþýlmasýna imkan vermesi, ev, okul ve diðer sosyal yaþamlarýný kýsmadan çalýþabilme fýrsatý vermesi bakýmýndan tercih edilmektedir. Part-time ya da kýsmi süreli çalýþma özellikle öðrenci, ev hanýmý ve emekliler tarafýndan tercih edilmektedir.
Part-time yada kýsmi süreli çalýþma, iþçi ve iþveren arasýnda yazýlý iþ sözleþmesi ile haftaýk çalýþma süresinin üçte ikisinden daha az olan çalýþmadýr. Ýþ Kanununa göre, genel bakýmdan çalýþma süresi haftada en çok kýrkbeþ saat olup, bu durumda part-time yada kýsmi süreli çalýþma 45 saatin üçte ikisi olan 30 saatten daha az bir çalýþmadýr.
Önümüzdeki hafta kýsmi süreli çalýþmayý ayrýntýlý olarak ele alacaðýz.
Okurumuz Tuncay D., “Benim 2008-2012 yýllarý arasýnda banka da çalýþmýþlýðým bulunmaktadýr. Primlerim bankanýn munzam sandýðýna yatýrýlýyordu. Bu zaman zarfýndaki primlerimi bankamdan sisteme giriþ yaptýrdým. E devlette SGK gün sayýmda gözükmüyor. Farklý banka ekranýnda gözüküyor. Bu primleri SGK’ya nasýl ekletebilirim. Prim sayým SGK çalýþmalarýmý gösteriyor. Banka primlerim baþka ekranda çýkýyor. Emekli olurken nasýl olacak?” diye soruyor.
Banka sandýklarýnda prim ödemesi olanlar için SGK, bir entefrasyon programý açtý. Gesak isimli programa ilgili banka sandýðý tarafýndan hizmet girilince SGK Hizmet dökümlerinde bu hizmet görünüyor. E-Devlet programýnda bu hizmetin size gösterilmemesi hizmetinizin birleþmediði anlamýna geliyor. SGK’ya gidip hizmet dökümü alýnca bu dökümlerde banka primlerinizi de göreceksiniz.