Deðiþen hava þartlarý öncelikle mýsýr, pirinç ve buðdayý vuracak gibi görünüyor. Patates üretiminin azalacaðý da tahminler arasýnda.
Ýklim deðiþikliði, tüm dünyada hýzla devam ediyor. Olaðandýþý hava olaylarý dünyanýn her yerinde sýklýkla yaþanýyor artýk. Dünya ya aþýrý soðuklarýn ya da aþýrý sýcaklarýn esiri oluyor. Bahar günlerine þimdiden hasret kaldýk. Küresel ortalama sýcaklýklar hala yükseliþ trendini sürdürüyor. Ýklim hýzla deðiþmeye devam ediyor. Bu deðiþim karþýsýnda bitki örtüsünün de deðiþmemesi beklenemez tabii ki. Sebze ve meyvelerin yetiþmesinde de alýþkýn olduðu hava koþullarý deðiþtikçe bir fark oluþacaktýr.
Ýklim deðiþince ürün çeþitliliðinin deðiþeceði öngörülüyor. Bazý ürünlerin daha kolaylýkla yetiþtirilebileceði, bazý ürünleri yetiþtirmenin zorlaþacaðý bilim insanlarý tarafýndan onaylanýyor. Hal böyle olunca dünyanýn pek çok yerinde bilim insanlarý bu konuya yönelik farklý çalýþmalar yapýyorlar. Uluslararasý Tarýmsal Araþtýrma için Danýþma Grubu (CGIAR), iklim deðiþikliðinin sonuçlarýndan biri olarak muzun pek çok ülke için hayati besin kaynaðý olacaðýný belirtiyor. Dünyadaki özellikle geliþmekte olan pek çok ülke için temel besin maddesi görevi gören, pirinç, mýsýr ve buðdayýn ileriki yýllarda azalacaðý öngörüsü yapýlýyor. Ýklim deðiþimiyle birlikte deðiþen hava þartlarý öncelikle mýsýr, pirinç ve buðdayý vuracak gibi görünüyor. Serin hava þartlarýnda yetiþen patatesin de üretiminin azalacaðý yapýlan öngörüler arasýnda. Patates sevenlerin üzülmemesi için bilim insanlarý oldukça parlak çareler üretiyorlar. Farklý muz türlerinin patatesin yerine geçebileceði ve o türlerin üretiminin deðiþen hava þartlarýna kolaylýkla adapte olabileceði, bu yüzden üretiminin yaygýn þekilde yapýlabileceði belirtiliyor. Yani görünen o ki ileride patates yerine muz piþirip yiyeceðiz. Küresel ýsýnma karþýsýnda yetiþtirilmesi kolaylaþacak besinlerden biri de börülce. Ýleride börülceyi sofralarýmýzda çok daha sýklýkla göreceðiz sanýrým.
Ýklim dünya kurulduðu günden bu yana deðiþtiðine göre, gýda yelpazesindeki deðiþim de hiç kuþkusuz dünyada ilk kez yaþanmýyor. 20 yýl önce Afrika’da pirincin tüketilmediðinin altýný çizen bilim insanlarý, þu an pirincin Afrika’da bir besin kaynaðý olduðunu ve bu deðiþimin dünya var olduðu sürece devam edeceðini belirtiyorlar.
GIDA KORUMA PROGRAMI ÞART
Deðiþim kaçýnýlmaz, sadece atmosfer ve iklim için de deðil kuþkusuz. Hayat pek çoðumuz için sürekli deðiþiyor; insanlar yaþ aldýkça deðiþiyor, tabiat, bitkiler, hayvanlar, eþyalar, her þey zamanla deðiþiyor. Önemli olan, deðiþimin olumlu yönde cereyan etmesi. Sonuçta olumlu ya da olumsuz ortada bir deðiþim varsa, ona uyum gösterebilmek aslýnda yapýlmasý gereken tek þey. Çok geç olmadan yapýlabilecek ne varsa yapmak gerekiyor.
20-30 yýl içinde soframýzda mýsýr, pirinç, buðday, patates gibi besin maddelerini görebilmek daha masraflý veya daha zor olacaksa eðer, o halde þimdiden önlem almak ve bir gýda koruma programý geliþtirmek, atmosferik deðiþimlerin az yaþanacaðý alanlarda risk altýndaki besin maddelerini þimdiden yetiþtirmeye baþlamak gibi önlemler geliþtirmek gerekiyor. Uluslararasý gýda koruma programlarý çerçevesinde ürünleri korumak ve geleceðe taþýyabilmek çok önemli bir adým. Yoksa emin olun bu durum sadece kültür ve turizme katký saðlayacaktýr. Turizm ne alaka demeyin çünkü bazý yiyecekler ve tatlar yok olmaya yüz tutunca gýda müzeleri açýlacaktýr. Þimdi komik geliyor ama bu yaþanýr. Ve o gün geldiðinde çocuklarýmýza pirinci, patatesi müze ziyareti sýrasýnda gösterebildiðimizde, emin olun hiçbirimiz gülemeyiz.
Bazý yiyecekler yok olmaya yüz tutunca gýda müzeleri açýlacak. Komik görünüyor ama gerçek olabilir.
Küresel ýsýnma karþýsýnda yetiþtirilmesi kolaylaþacak besinlerden biri de
börülce.
