Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý tarafýndan 02/09/2021 tarihinde 81 Ýl Valiliðine gönderilen genel yazý ile birlikte iþverenlerin iþçilerinden isteyeceði PCR testinin ve iþçilerini Kovid-19 riskleri ve tedbirleri konusunda bilgilendirmesinin, iþ yerinde karþýlaþýlabilecek saðlýk ve güvenlik risklerine yönelik koruyucu ve önleyici tedbirler hakkýnda tüm iþçilerini bilgilendirmekle yükümlü olduklarýnýn hatýrlatýldýðý bir genel yazý gönderildi.
Söz konusu genel yazý ile iþverenlerin aþý olmayan veya PCR testi yaptýrmayan çalýþanlara yönelik alabilecekleri önlemler ve yükümlülükleri belirtilmiþtir.
Ýþverenlere, çalýþanlara iþyerinde karþýlaþýlabilecek saðlýk ve güvenlik risklerine karþý koruyucu önlemleri almalarý ve bilgilendirmeleri yükümlülüðü hatýrlatýlmýþtýr. Bu kapsamda, Covid-19 aþýsý tamamlanmamýþ (bilimsel olarak baðýþýklýk sürecinde olanlar hariç) iþçilerin, iþyerinde karþýlaþabilecekleri söz konusu risk ve tedbirlerin ne olduðu konusunda yazýlý olarak bilgilendirilmesi üzerinde durulmuþtur.
Yapýlan bilgilendirme esnasýnda aþý olmayan iþçilere, kesin Covid-19 tanýsý konmasý durumunda iþ ve sosyal güvenlik mevzuatý açýsýndan olasý sonuçlar hakkýnda bilgilendirme saðlanmalýdýr.
Bu bilgilendirme sonrasýnda çalýþanlara hangi yaptýrýmlarýn doðabileceði (hastalýða yakalanmalarý durumunda geçici iþ göremezlik ödeneði alacaklarý, iþin saðlýðý ve güvenliðini tehlikeye düþürebilecekleri, iþverenin çalýþaný iþe kabul etmeme imkâný olduðu bu dönemde iþçiye sadece bir hafta için yarým ücret ödeneceði daha sonra iþ akdinin askýya alýnacaðý) hakkýnda bilgilendirme mutlaka yapýlmalýdýr.
Covid-19 aþýsý olmayan iþçilerden 06/09/2021 tarihi itibariyle zorunlu olarak haftada bir kez PCR testi yaptýrmalarý iþveren tarafýndan istenebilecektir. Öncelikle belirtelim ki, haftada bir gün PCR testi yaptýrmak zorunlu deðildir. Ýþveren tarafýndan yaptýrýlýp yaptýrýlmayacaðý kendi inisiyatifindedir. Ancak, sinema, tiyatro ve uçak, otobüs, tren veya diðer toplu ulaþým araçlarý ile þehirlerarasý yolcu taþýmacýlýðý yapan firmalarýn çalýþanlarý, eðitim kurumlarý çalýþanlarý gibi HES kodu zorunluluðu veya negatif PCR testi sorgulamasý yapýlan iþyerlerinde zorunlu olarak yapýlmasý gerekmektedir.
PCR testi talep edilmeden önce hangi çalýþanlarýn aþý olup olmadýðý çalýþanlardan mutlaka açýk rýza alýnarak iþyeri hekimleri tarafýndan kontrol edilmelidir. Test sonuçlarý iþ ve sosyal güvenlik mevzuatýna göre gerekli iþlemler yapýlmak üzere iþyerlerinde muhafaza edilmelidir.
Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý tarafýndan yayýnlanan genel yazýyla; aþý olmayan çalýþanlarýn iþ saðlýðý ve güvenliðinin saðlanmasýný güçleþtirdiði, çalýþma barýþýný bozduðu ifade edilmiþ, iþverenlerin aþý olmayan çalýþanlardan tercihe baðlý olarak haftada bir kez PCR testi isteyebilecekleri belirtilmiþtir.
Ayný zamanda bakanlýk tarafýndan yapýlan genel yazýya göre, çalýþanýn aþý olmamasý veya PCR testi yaptýrmamasý durumunun iþ saðlýðý ve güvenliði tehlikeye düþürdüðü de belirtilmektedir.
Öncelikle çalýþanlarýn kiþisel verileri koruma kanunu kapsamýnda açýk rýzalarý alýnarak aþý olup olmadýklarý kontrol edilmelidir. Akabinde aþý olmayan ve baðýþýklýk kazanmamýþ çalýþanlara, iþyerinde karþýlaþabilecekleri saðlýk ve güvenlik tedbirleri hakkýnda yazýlý bilgilendirme yapýlmalýdýr.
Milli Eðitim Bakanlýðý uygulamalarý kapsamýnda devlet memuru öðretmenlerle üniversite öðrencileri ve çalýþanlarý ücretsiz PCR testi yaptýrabilecek.
Uygulamada diðer iþyerlerinde PCR test ücretlerinin iþverenler mi yoksa çalýþanlar tarafýndan mý karþýlanmasý gerektiði konusunda farklý görüþler bulunduðu görülmektedir.
Bir görüþe göre iþ saðlýðý ve güvenliði ile ilgili maliyetlerin iþveren tarafýndan karþýlanmasý gerektiði belirtilmek suretiyle PCR testi maliyetinin iþverence karþýlanmasý düþünülmektedir.
Diðer bir görüþe göre de çalýþanlarýn ücretsiz aþý hakký bulunmakta olup, kiþinin kendi tercihi ile Aþý olmamasý nedeniyle maliyetin çalýþanlar tarafýndan karþýlanmasý düþünülmektedir. Buna göre PCR testi maliyetinin iþveren tarafýndan karþýlanmasý zorunluluðu olmayýp, çalýþanlar tarafýndan karþýlanmasý gerektiði deðerlendirilmektedir. Bu görüþe göre iþverenler dilemeleri halinde PCR test ücretlerini karþýlayabilecektir. Çalýþanlarýn kendi kiþisel tercihleri kapsamýnda katlanacaklarý bir maliyetin iþverene yüklenmemesinin doðru olmayacaðý belirtilmektedir.
