Yazılarımda sıklıkla bahsettiğim gibi çevresel ve kişisel etkenler ya da yaşam tarzı gibi çok çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan ‘oksidatif hasar’ karşı karşıya kaldığımız sağlık sorunlarının büyük bir kısmında başlıca etken. Sağlıklı ve dengeli beslenen birey bu zararlı etkenlere karşı kendini koruyacak silahlara sahip olabiliyor; antioksidan enzimler (Süperoksitdismutaz, katalaz, glutatyonperoksidaz) ya da enzimatik olmayan antioksidanlar (A ve E vitaminleri, Koenzim Q-10, glutatyon, vd.) Görüldüğü gibi oksidatif hasara karşı etkin mücadele için vücudun kendi antioksidan silahlarının besinlerden sağlanan antioksidan bileşenler ile desteklenmesi gerekiyor. Bu bakımdan besinler, özellikle meyveler önemli bir kaynak. Ancak bildiğiniz gibi son dönemlerde meyveleri sadece şeker olarak gören, kısıtlayan ya da yasaklayan bir görüş var. Sağlıklı yaşam konusunda günümüzde tüm sağlık otoritelerinin üzerinde ortak görüş sağlayabildiği tek husus, sanırım; Düzenli egzersiz, spor. Fiziksel egzersiz vücutta serbest radikaller ve diğer reaktif oksijen türleri(ROT) gibi zararlı metabolitlerin oluşumunu önemli ölçüde artırıyor. İşte ROT egzersiz neticesi kaslarda ortaya çıkan redoks dengesinin bozulmasında başlıca etken. Bu tepkime vücutta oksidatif hasara, kaslarda yorgunluğa ve hasara yol açıyor, bireyin egzersiz performansını olumsuz etkiliyor.
DENİZDEN GELEN BİR ANTİOKSİDAN DESTEĞİ: ASTAKSANTİN
Astaksantin, Krill yağı olarak pazarlanan Omega-3 desteklerinde kırmızı rengi veren bir karotenoit. Yapılan bilimsel araştırmalar bir karoten türevi olmasına karşılık beta-karotenden çok daha etkili bir antioksidan olduğunu ortaya koyuyor. Memeliler üzerinde yürütülen çalışmalarda ağız yoluyla verildiğinde kaslarda, karaciğer ve böbrek dokularında birikerek kas hasarını azalttığı, DNA ve lipit peroksidasyonunu baskıladığı ve dolayısıyla egzersiz süresini uzattığı gösterilmiş. Bisiklet yarışçılarında (zamana bağlı 20 kilometre) ise yine 4 hafta uygulama ile yüzde 5 performans artışı sağlanmış. Astaksantinin performans artışındaki etkisinde muhtemel mekanizmalar; yağ oksidasyonunu artırması ve egzersiz sırasında yağ kullanımının artması, kas glikojen yıkımının azalması ve plazma laktat seviyenin baskılanması. Bazı çalışmalarda bisiklet yarışçılarında belirgin bir performans artışı sağlanamadığı şeklinde çalışmalar da mevcut. Bence burada sorgulanması gereken ürün kalitesi, uygulama miktarı, uygulama süresi ve araştırmalarda değerlendirmeye alınan parametreler. Diğer taraftan, astaksantin taşıyan Krill yağının desteğinin bağışıklık sistemini düzenleyici etkisine bağlı olarak sporcuların hastalıklara karşı direncini artırması, kalp-damar sistemi işlevlerini desteklemesi ve iltihaplanmaya karşı etkileri sporcu sağlığında önemli katkılar sağlayabilecektir. Tabii dikkat edilmesi gereken husus, Krill yağının kan sulandırıcı etkisi bulunduğunu göz ardı etmeden kullanılacak miktarın iyi ayarlanması.
