ABD, Pazar günü “IÞÝD’in Kobani’yi ele geçirmesine karþý C-130 Kargo uçaklarýndan PYD’lilere hafif silah, mühimmat ve týbbi malzeme attýðýný” açýkladý.
Ayný akþam ABD Baþkaný Obama, Cumhurbaþkaný Erdoðan’ý arayarak, Kobani’ye atýlan yardýmlar hakkýnda bilgi verdi. Ve “IÞÝD’le mücadelede mutabakat” vurgulandý.
Dün sabah, Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nden, Baþkan Mesud Barzani’nin Türkiye’den “Peþmergenin ve yardýmlarýn Kobani’ye ulaþtýrýlmasýna izin vermesi” talebinde bulunduðu, “Ankara’nýn da olumlu cevap verdiði” duyuruldu.
Öðleden sonra Dýþiþleri Bakaný Mevlüt Çavuþoðlu, Türkiye’nin Kobani’ye insani yardým malzemesi ulaþtýrdýðýný, “ABD’nin askeri ve týbbi yardýmýný da bu çerçevede deðerlendirdiklerini” vurgularken, ikinci önemli bir geliþmeyi de açýkladý: “Peþmerge güçlerinin Kobani’ye geçmeleri için yardýmcý oluyoruz.”
Ýki önemli geliþme vardý:
Bir: Türkiye, PYD’ye silah yardýmý yapmýyor ve yapýlmasýný da istemiyordu; ancak Kobani’nin IÞÝD’in eline geçme tehlikesinin güçlenmesi üzerine ABD’nin yaptýðý yardýma tepki göstermeme kararý almýþtý.
Ýki:Türkiye ayný zamanda, Kobani savunmasýnýn zayýf kalmasýnýn en önemli nedenlerinden birinin de, PYD’nin “sadece IÞÝD’i vurun, bize silah, mühimmat ve insani yardým verin, yaralýlarýmýzý tedavi edin ama bölgeye benden baþka kimse girmesin” tutumu olduðunu düþünüyordu. Buna karþýlýk hem PYD’yi Barzani yönetiminden destek almaya, hem de Barzani yönetimini PYD’ye yardým etmeye teþvik ediyordu. Ancak PYD “bölgesine kimseyi ortak etmeme” adýna buna sýcak bakmýyordu. Türkiye, dün bu konudaki diplomasisini ‘proje’ olarak açýkladý ve “Kuzey Irak ile Kobani arasýnda Türkiye topraklarýndan koridor açtýðýný” duyurdu.
Dört sorunun cevabý önemli:
1- Bu koridordan kimler geçecek?
Kimlerin geçeceði konusu Kuzey Irak’ta konuþlu bulunan TSK unsurlarýnýn kontrolünde olacak. Kobani’ye gidecek Peþmerge sayýsý ve kimlerden oluþacaðýnýn bilgisi Türkiye’de olacak.
PKK unsurlarý geçmeyecek.
Türkiye’den Türkiye Cumhuriyeti vatandaþý olanlar geçemeyecek.
2- Türkiye’nin bu kararý ABD’nin havadan silah yardýmý ile koordineli mi, yoksa ABD’nin bu giriþimine karþý bir hamle mi?
Sürecin ABD ile eþzamanlý olmasý, bir mutabakat dahilinde hareket edildiði þeklinde yorumlanabilir. Buna paralel olarak geçiþlerin baþlamasý da an meselesi; baþlamýþ bile olabilir.
3- Peþmerge hangi sýfatla Türkiye topraklarýndan geçecek?
Irak-Suriye tezkeresindeki ‘yabancý silahlý güçler’ ifadesi Peþmergeyi de kapsýyor. Zira tezkerede ‘devlet’ ifadesi kullanýlmýyor.
4- PYD Peþmergeyi kabul edecek mi, geçiþlere izin verecek mi?
PYD, kaygýsýnýn Suriye Kürtlerinin yaþam hakký mý yoksa kendi alan hakimiyeti mi sorusuna cevap vereceði bir sýnavla karþý karþýya. PYD’nin ‘Kobani Kantonu’ adýný koyduðu bölgede ‘Eþbaþbakan’ ilan ettiði Enver Müslim, dün BBC’ye, “Bize Peþmergeden çok silah yardýmý gerek. Ýhtiyaç olursa YPG ‘gelin’ der. Ýhtiyaç olmazsa Peþmerge kendi bölgesinde IÞÝD’e karþý savaþsýn, bize silah da göndersin. Savaþacak gençlerimiz var” diyerek sýnava kötü baþlama sinyali verdi.
Ancak PYD hem ABD ve uluslar arasý koalisyon, hem Türkiye, hem de Barzani yönetiminin ortak giriþimine karþý çýkacak güce sahip deðil. Öte yandan, oluþturmaya çalýþtýðý meþruiyeti zedeleyecek bir samimiyetsizlik göstermekten de kaçýnmasý bekleniyor.
Bu konuda Çavuþoðlu’nun, “PYD, aynen IÞÝD gibi Suriye’nin belli bir bölgesini kontrol etme emellerini sürdürdükçe Türkiye’nin desteðini alamaz” sözleri ile ABD Dýþiþleri Bakaný John Kerry’nin “Türk yetkililerle konuþtuk. Ben ve Baþkan, bu adýmýn ABD’nin politikasýnda bir deðiþiklik anlamýna gelmeyeceðini çok net bir þekilde belirttik. Bu krize anlýk bir müdahaleydi” açýklamasý yeterince açýk iki uyarý.
