Bir müddetten beri düzenleme eksikliðinden dolayý pýrlanta ithalatýnda ne gümrük var, ne de KDV var. Vakti ile ÖTV vardý o da mahkeme kararý ile iptal edilmiþ. Sanki gizli bir el, bu ithalatý tamamen her þeyden muaf yaptýrýrken, ham elmasý getireyim, onu burada iþleyeyim istemine sakýn ha canýný yakarým deme düzenlemesi gelmiþ.
Malum pýrlanta elmastan iþleniyor. Elmas iki sýnýfa ayrýlýyor. Birinci sýnýf sanayi uygulamalarýna yatkýn olanlar, ikinci sýnýf ise pýrlanta (ziynet eþyasý) yapýmýna uygun. Mevzuata göre ziynet eþyasý yapýmýna uygun olan elmasa %20 ÖTV var. Yani ben, içeride pýrlantayý üretmeye kalksam hammaddesine %20 ÖTV ödeyeceðim. Hâlbuki pýrlantayý mücevher olarak ithal etsem hiçbir vergi vermeyeceðim (çok küçük bir oranda üzerindeki iþçilik için vergi var, bedelin %1 ini dahi bulmaz).
Pýrlanta ithal edilirken de bedel düþük gösterilebiliyor veya cepte-valiz de geldiði için de kayýt dýþý ekonominin asli unsuru oluyor. Bu tabloya göre, ülke içinde elmas iþçiliði yapmayýn, ithal edin (gizli-açýk) zaten vergisi yok deniliyor.
Halbuki pýrlantanýn yurt içinde kesilmesi, iþlenmesi halinde bedelin birkaç misli katma deðer oluþuyor. Çarpýklýðýn giderilmesi halinde çok kýsa bir zamanda yüz bin kiþiden fazla kiþiye iþ imkaný doðacaktýr. Bu konuda rakibimiz Hindistan. Onlarla rekabeti, bizdeki vergi istisnasý alabilen fiziksel engelli gençlerimizi kullanarak aþabiliriz.
Hindistan pýrlanta ihracatýndan 50 milyar$ kazanýyor, sektörde 1,3 milyon kiþi çalýþýyor. Biz ise sadece ithal edip iç pazara satabiliyoruz. Bu çarpýklýk niçin giderilemez anlamak mümkün deðil. Ýstatistiklere göre iþlenecek elmas ithalatýndan 2 milyon dolar ÖTV alýyoruz, buna mukabil 100 milyon dolar vergi kaybýna uðruyoruz. Bu çarpýklýðý, görevli olduðum Ýstanbul Ticaret Üniversitesinde mücevherat mühendisliði bölümünde sektördeki dar boðazlarý inceleme vesilesi ile gördük. Evet, yüz binleri bulacak bir istihdam ile katma deðeri milyar dolarý bulacak bir sektörde hammaddeye vergi, bitmiþ mamule vergi muafiyeti uygulama garabetini devam ettirmekte ýsrar ediyoruz. Yapýlacak iþ çok basit, Bakanlar Kurulu kararý ile pýrlantaya iþlenecek elmas için ÖTV’nin sýfýrlanýp KDV’nin konulmasýdýr.
Dünyanýn önde gelen pýrlanta ihraç eden ülkeler de (Belçika, A.B.D, Hindistan) hammaddeye ÖTV veya benzeri bir vergilendirme yok. Bizde ham elmas üretimi olsa, yerli üretimi korumak adýna bu vergiyi koyduk diyebilirdik. Sýfýr hammadde üretimimiz var ama bunun iþlenmiþ haline vergimiz yok. Birileri bize bunun sebebini açýklayabilir mi. Kendi el ve ayaklarýmýzý baðlamakta ýsrar etmek kime fayda getirir.
