Düne kadar insanlarýn denize girdiði halk plajlarýnýn büyük bir bölümü bazý mekan iþletmecileri tarafýndan tel örgülerle çevrildi. Kapýda kollarý hormonlu, dövmeli dünkü çocuklar nöbette, ‘para vermeden giremezsin’ duruþuyla sýradan vatandaþa geçit vermiyor. Kýsacasý deniz keyfi hayal oldu. Haydi onlarýn gözü dönmüþ diyelim, peki buna kim ve nasýl izin verebilir?
Bir zamanlarýn Ýstanbul Valisi olan Prof. Dr. Fahrettin Kerim Gökay’ýn söylediði bilinen bir söz: Halk plajlara hücum etti, vatandaþ denize giremiyor! Sýradan insaný vatandaþ saymayan, arkaik bir bakýþ açýsý. Ýstanbul’da belediyenin açtýðý halk plajlarý olsa da düne kadar insanlarýn serbestçe denize girdiði yerlerin tel örgülerle çevrilmesi, buna karþý çýkanlarýn itilip kakýlmasý da ayrý bir mesele.
Yýllardýr bütün Kilyos halkýnýn denize girdiði iskelenin yan tarafýndaki alan da bunlardan bir tanesi. Yýllardýr orada olan bir restoran bir gece karar verip orayý tel örgüyle çevirip alaný halka yasak hale getirdi. Halk isyanlarda: “Çocukken rahat rahat girerdik denize diyor” birisi. Diðeri ekliyor: Artýk deniz hayal bize, burnumuzun dibinde ama geçit yok.
Dünün çocuklarý hormonlu, dövmeli kollarýyla kapýda bekliyor. “Buradan para vermeden geçemezsin” duruþu bu. Haydi onlarýn gözü dönmüþ, buna kim nasýl izin verir?
Türkiye’den Yunanistan’a çok sayýda turist gidiyor. Neden gittiklerini ve plajlarýn nasýl yönetildiðini bilmeyenler için anlatayým. Belki plajlarý mafyaya teslim edenlerin kulaðýna kar suyu kaçýrýr. Turizm sektörümüze bir fikir verebilir belki. Turizmden geçinen milyonlarca insanýmýz kan aðlýyor. Aslýnda bu yazýyý en çok onlar için yazýyorum. Çünkü yerli turist meselesini çözemezseniz, yabancý turist meselesi çözülmeyecek. Türk turisti elinde tutamazsan, yabancýyý da tutamayacaksýn.
ÖYLEYSE KALÝMERA
Yunanistan, Ýtalya, Ýspanya gibi turistlerin akýn ettiði bölgelerde plajlarda insanlar rahat rahat dolaþýyor ve denize giriyor. Mesela dünyanýn en pahalý turistik kentlerinden Marbela’da 5 yýldýzlý oteller bile yolun arka tarafýna yapýlýyor, plajlar herkese açýk. Yunan adalarýndaki uygulamayý anlatayým size; belediyeden iþletme için izin alan kiþiler plajý düzeltiyor, duþ, kabinler yerleþiyor, þezlong ve þemsiyeleri sýralýyor. Plajý her daim temiz tutuyor. Ýsterse kafeterya, restoran gibi bir yer açýyor. Renkler malzemeler doðayla iç içe, göz kirliliði de olmuyor buralarda.
Yolun bir plajdan geçiyorsa, denize girip duþunu alýp geziye devam edebiliyorsun. Plajda birkaç saat kalmak istersen o da mümkün. Havlunu serip güneþleniyorsun, dinleniyorsun. Ýstersen akþama kadar kal kimse rahatsýz etmiyor. Hiç kimse “Neden geldin, giremezsin, duþu kullanma” demiyor. Yan gözle bile bakmýyorlar.
Þezlong ve þemsiye kullanmak istersen, iki kiþi için 3 ile 8 euro arasý ödüyorsun. Kullanmazsan para yok.
Bizdeki durum malum, hepimizin ortak sorunu. En güzel koylar ya otel, ya da ‘Beach club’ler tarafýndan kapatýlmýþ. Plaja girmek için kapýda para vermen gerekiyor. Tüm iyi ve patikasý, yolu olan koylarý iþletmeler kapatmýþ. Ne yapalým, dikenlerin üzerinden atlayýp denize hýrsýz gibi mi girelim? Ýki kulaçlýk keyif boðazýnda kalýyor insanýn. Bu durumda Türkler Yunan kýyýlarýna Kalimera diyor!
Önce insan olacaksýn!
Turizmin sorununu çözmek yerli turisti elde tutmaktan geçiyor demiþtim. Bu nedenle acilen ‘Alo Plaj’ hattý kurulmasýný öneriyorum. Birileri plaja girmek konusunda sorun yaþýyorsa ‘alo imdat’ diyebilmeli. Gelelim yazýlý olmayan kurallara. Önce insan olmak. Ne devlet, ne sistem ne de cezalar. Çevreye ve insana saygýlý olmamýz gerekiyor. Herkes tüm plajlarda denize girmeli elbet. Geçen yýl Çeþme plajýnda büyük bir firmanýn soyunma kabinine gittim. Her yer pislik içinde, soyunma kabini tuvalet olarak kullanýlmýþ. Þimdi sorarým size bu iþ nasýl olacak? Belki de tüm bunlardan uzak durmak ve misafirlerini/müþterilerini rahatsýz etmemek için oteller plajlarý kapattý, her þey ilk böyle baþladý.
Ancak artýk iþler çýðýrýndan çýkmýþ durumda ve ciddi bir rant durumu söz konusu. Her iki taraf da düzgün hareket ederse kýyýlarýmýzdan daha cennet bir yer olmadýðýný göreceðiz.
Temizlik, ahlak ve plajlarý rahat kullanmak turizm konusunda büyük yol aldýrýr. Bu gizli bir formül deðil. Kendi ülkemizde deðil baþka ülkelere gidip rahat denize giriyor ve kazýklanmadan aðýz tadýyla yemek yiyorsak çuvaldýzý kendimize batýrmanýn zamaný gelmiþ de geçiyor demektir.
