Ukrayna Cumhurbaþkaný Poroþenko’nun çatýþmalara son verme isteðine Rusya Cumhurbaþkaný Putin’in olumlu yaklaþýmý, Federatif Ukrayna yapýsýna biraz daha yaklaþýldýðýna iþaret etmektedir.
Putin’in Ukrayna’nýn doðusundaki Rusya yanlýsý gruplara çaðrýda bulunmasý, Poroþenko’nun ise doðu Ukrayna’daki itirazcýlarla masaya oturmaya hazýr olmasý meselenin çözümünün baþýndan itibaren Avrupa’ya deðil Rusya’ya baðlý olduðu gerçeðini ortaya sunmuþ oldu. Gerçi Batý Ukrayna olaylarý ile kendi itibarýný da sarsmýþ oldu. Rusya ise eski huyundan hiç vazgeçmediðini yeniden göstermiþ oldu. Beklentilere cevap vermekte zorluk çeken Avrupa’nýn Ukrayna meselesindeki tarzý, Rusya’ya yakýn hedefte puan kazandýrdý ve analizlerin aksi olarak Rusya’nýn siyaseten bu bölgede güçlenmesine hizmet etti. Her ne kadar da bu yakýn hedef için geçerli olarak gösterilse de Rusya bu fýrsatý iyi kullandý ve kendini masada taraf olarak batýya kabüllendirdi.
Bu barýþ çaðrýsýna Putin’in de destek vermesi Ukrayna’nýn yeni yönetiminin tutumunun deðiþme mecburiyeti ile alakalýdýr. Rusya kendi taktiklerini eski sovyet mentalitesi ve KGB zihniyeti içerisinde belirlemektedir. Rusya yeni siyasetini “Rus dünyasý” konsepti içerisinde geliþtirmektedir. Rus dünyasý kavramý yeni siyaset dilidir ve Rusya’nýn siyasi literatürüne yeni yeni girmeye baþladý. Rusya, Ukrayna’daki Kýrým referandumundan sonra dünya kamuoyunun dikkatini Ukrayna’nýn içerisinde giderek artan þiddet olaylarýna çekme hamlesinde pek baþarýlý oldu. Kýrým’ý unutturmak ve Ukrayna’nýn geleceðinde etkisini sürdürme amaçlý Rusya’nýn bu hamlesi þimdilik oldu gibi gözükmektedir.
Rusya yanlýsý gruplarýn, Ukrayna’nýn doðusunda þiddet uygulamalarý Ukrayna’nýn batýsýndaki milliyetçi gruplarýn þiddeti kadar etkilidir ve bu gruplarýn açýktan siyasi taraf tutmasý, savaþýn taraflarýnýn siyasi menfaatlerine göre ya artýr ya da azalýr. Ukrayna içerisinde ister batý isterse de Rusya yanlýsý bölgelerde muhataplarýn olmadýðý gözükmektedir. Bu da ayrýca Ukrayna’da çatýþanlarýn adresini açýktan iþaret etmektedir.
Ukrayna’nýn yeni Cumhurbaþkaný’nýn ne kadar baþarýlý olacaðýný, ne kadar baðýmsýz veya her iki tarafa ister Batý isterse Rusya’ya ne kadar mesafeli durucaðýný tabii ki zaman gösterecektir. Lakin Rusya menfaatlerinin gözardý edilemeyeceði þimdilik gözle görülür bir gerçektir.
Rusya ve Ukrayna’nýn doðusundaki yanlýlarý Batý eksenli gözlemcileri, Ukrayna’nýn batýsýndaki Rusya karþýtý gruplar ise Rusya’dan gelen gazetecileri bile rehin alma ve öldürme durumundadýr. Günlerdir AGÝT gözlemcileri rehin alýnmýþ durumda. Türkiye’nin Yurtdýþý Türkler ve Akraba Topluluklarý Baþkanlýðýnda görevli olan Türk Vatandaþý Mehmet Kýlýç’ýn da aralarýnda bulunduðu bu gözlemcilerin nerede tutulduðu halen sadece tahmin edilmektedir. Mehmet Kýlýç’ýn akýbeti belli deðil ve sivil toplum örgütlerinin ve medyanýn harekete geçmesi þart. Ýyi bir vatan evladý olan Mehmet Kýlýç, o bölgeye akraba topluluklar mantýðý ile gitmiþtir. Ukrayna’daki akrabalarýmýzýn kaderini gözlemlemek ve doðru bilgiler edinmek için uluslararasý misyon grubunun içerisinde bulunan Mehmet Kýlýç’la ilgili meselenin gündeme taþýnmasý bu samimi vatan evladýnýn kaderi açýsýndan önem arz etmektedir. Ukrayna’da muhataplarýn olmamasý veya olan muhataplarýn çaresizliði Mehmet Kýlýç gibi kendi görevlerini yapan insanlarýn maðduriyetine neden olmaktadýr. Bu maðduriyet biraz da medya ve sivil toplum kuruluþlarýnýn hareketsizliðine baðlýdýr. Ukrayna’nýn Rusya yanlýsý doðu bölgesinde uluslararasý gözlemcilere uygulanan bu tarzýn perde arkasýnda yatan anlayýþýn batý karþýtý agresif yaklaþýmýn oluþumu batý bölgesinde ise Rusya’dan gelen gazetecilerin öldürülmesi, þiddet uygulanmasý ise Rusya’ya duyulan nefretin göstergesidir. AGÝT ismi Rusya ile birlikte hareket eden Ukrayna’lý Ruslar için batýnýn misyon adý ile ajanlarýnýn bölgeye geliþi olarak görülüyor. Kendi akrabalarýnýn kaderini gözlemlemek amaçlý giden Türk vatandaþýnýn da bu zihniyetle rehin alýnmasý Türkiye’nin harekete geçmesini gerektirmektedir. Çünkü mesele sadece Mehmet Kýlýç’ýn kaderi meselesi deðil, hem de Türkiye vatandaþý Mehmet Kýlýç’ýn kaderi Türkiye’nin kendi evladýný sahiplenmesi meselesidir.
Ukrayna’nýn bu kaotik ortamý Poroþenko’nun Federatif yapý isteyen Rusya yanlýsý gruplarla bir masaya oturma isteði þimdilik durumu soyutlayacak tarzda olsada sonuçta Ukrayna’nýn yeni Cumhurbaþkaný’nýn nihai siyasi kararýnýn içeriði ve bu içeriði gerçekleþtirebilecek mi sorusuna verilen cevap anlam taþýyacaktýr.
