Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Tüm Yazýlarý

Poþet çaylar zararlý mý?

Bitki çaylarý, siyah/yeþil çay ya da diðer bitki çaylarý, çocuk ya da yetiþin herkesin her gün sýklýkla kullandýðý içecekler, dolayýsýyla basýnda bu konuda çýkan haberler doðal olarak toplumun ilgisini çekiyor, gündem oluþturuyor. Son günlerde Kanada McGill Üniversitesi’nde yürütülen bir araþtýrmanýn sonuçlarý endiþe yarattý. Araþtýrmada Kanada’da satýlan bazý poþet çaylarýn zarfýnýn üzerine sýcak su (95 derece) ilave edildiðinde suya gözle görülemeyen mikro plastik partikülleri saldýðý tespit edilmiþ. 

 

Tüm dünyada ürün kaliteleri ayný mý?

Bu bulgular doðal olarak “suya giren bir kâðýt nasýl oluyor da daðýlmýyor, içerisinde sentetik maddeler mi var” endiþesi taþýyan tüketiciler ve hatta taþýmayanlar için bile þüphesiz önemli bir sorun. Nitekim çevremdeki ve okuyucularým bu konudaki deðerlendirmemi soranlar oldu. Sanýrým konuyu farklý boyutlarý ile incelemek doðru olacaktýr.Araþtýrmanýn Kanada’da yapýlmýþ olmasý nedeniyle ürün kalitelerinin tüm dünyada ve ülkemizde ayný olduðunu düþünmek yanlýþ olur. Dünya piyasasýnda her kalitede farklý bileþimlerde poþet zarfý satýldýðý biliniyor. Ýnternet alýþveriþ sitelerine girildiðinde ayný ürün için çok farklý fiyat aralýklarý verildiði görülüyor. Bunun baþlýca nedeni kalite. Doðal olarak ucuz olan herhangi bir üründe en yüksek kalite beklentilerini saðlamak mümkün olamaz. Nitekim halk arasýnda “ucuzdur vardýr illeti, pahalýdýr vardýr hikmeti” gibi atasözleri ile bu konu irdelenmektedir.  

 

Poþet çay zarflarýnýn içeriði nedir?

Burada en önemli husus “MARKA KALÝTESÝ VE GÜVENÝLÝRLÝÐÝ”. Hiç þüphesiz tüm dünyada olduðu gibi ülkemizde de piyasada farklý fiyat aralýklarýnda poþet bitki çaylarý mevcut. Hepsi için ayný yorumda bulunmak, güvenilir olarak kabul etmek söz konusu olamaz. Bu bakýmdan ürünlerde marka güvenilirliðini göz önünde bulundurmak önemli. “Musa textilis” bitkisi tropiklerde özellikle Filipinler’de yetiþen bir muz türü. Bu bitkinin yaprak ve yaprak sapý zengin lif içeriðine sahiptir. Bu beyaz renkli lifler özel aletler ile mekanik olarak bitkiden ayrýldýktan sonra fabrikalarda poþet çay zarfý olarak hazýrlanmaktadýr. Ancak her halükarda herhangi bir kimyasal kullanýlmadýðý analiz ile sertifikalanmaktadýr. Merak edenler için internette nasýl hazýrlandýðý ile ilgili görseller yer almaktadýr.

 

Poþet zarfý neden suya girince erimiyor?

Hatýrlarsanýz daha önce de poþet çaylarla ilgili asýlsýz iddialarda bulunulmuþ, suya girince çözünmediði için sentetik polyester malzemeler ile yapýldýðý öne sürülmüþtü. Bitkilerin biyolojik özellikleri ve yapýlarý hakkýnda yeterli bilgi sahibi olmayan kiþiler tarafýndan kendilerine ticari avantaj saðlamak üzere ortaya atýlan bu iddia gerçeði yansýtmýyor. Mesela, keten bitkisi ya da kenevir incecik gövde yapýlarýna raðmen dimdik durur. Bunu saðlayan odunsu özellikte “sklerenkima lifleri”dir. Ýþte biz ketenin bu lifleri ile kumaþ üretiriz “keten”; yýkayýnca erimez, þekli bozulmaz. Kenevir lifleri ile halat üretir gemileri baðlamak için kullanýrýz; denize düþünce erimez, daha da sertleþir. “Pamuk” selülozik bitki lifidir ve dokunan kumaþlar yýkanýnca ya da yaðmur yaðýnca erimez. Örnekleri çoðaltmamýz mümkün þüphesiz. Peki bu lifleri yenir mi? Baðýrsaklarýmýzýn saðlýðý için lifli besinler önerilir. Saðlýklý olan tam tahýl ekmeðini saðlýklý kýlan iþte bu liflerdir. 

 

Neden poþet çay?

Poþet çay içeriðinin ince toz edilebilmesi nedeniyle çayýn görünüþü bulanmadan etkili içeriðinin daha fazla suya geçerek yüksek etkinlik göstermesi mümkün olabiliyor. Kullaným miktarýnýn kolaylýkla ayarlanabilmesi bir baþka avantajý.