Prof. Heper’i doðrulayan ‘garantörlük’

Cumhurbaþkanlýðý Beþtepe Külliyesi’nde yüz aðartýcý iki ödül töreni vardý. 

Çarþamba günü Cumhurbaþkanlýðý Kültür Sanat Büyük Ödülleri, dün de TÜBÝTAK ödülleri verildi.

Her iki ödülün haberleri gazetelerde yer aldý.

Ödül alan sanatçý ve bilim adamlarýnýn bugüne kadar ortaya koyduklarý eserleri, çalýþmalarý öðrenmek, gelecekte ortaya koyacaklarýný da takip etmek düþüyor bize.

Dün, sosyal bilimler alanýnda ödül alan Bilkent Üniversitesi Öðretim Üyesi Prof. Dr. Metin Heper’i ‘devlet sistemi’ üzerine çalýþmalarýyla tanýyoruz.

Çalýþmalarýnýn önemli bir kýsmýnýn Ýngilizce olmasý eksiklik; bunu gidermek de yayýncýlara düþüyor.

Türkiye’nin, Osmanlý’nýn, Selçuklu’nun devlet yapýlarý, yerlerine geçtikleri diðer devletlerin yapýlarýyla etkileþimleri; coðrafyalarýnda yaþayan toplumlarla etkileþimleri ve bunlarýn yeni devlet yapýlarýný nasýl etkilediði Prof. Heper’in çalýþmalarý okunmadan tam anlaþýlamaz.

Ve Cumhuriyet’i kutsamak adýna Osmanlý ve Selçuklu’yu ‘küçültme’ çabalarý ile Osmanlý ve Selçuklu’yu kutsamak adýna Cumhuriyet’i ‘deðersizleþtirme’ çabalarýnýn bir ‘cehalet’ ve/veya ‘operasyon’ olduðu da…

Bu birikime sahip bir bilim adamýnýn, ödül töreninde yayýnlanan röportajýnda söylediklerini kayda geçirmek istedim: 

“Türkiye giderek çok önemli bir ülke oldu. Demek ki, Türkiye’yi bu hale getiren birtakým kimseler var. 15 Temmuz baþarýlý olsaydý, Türkiye için çok çok fena olacaktý, devlet sistemi çökecekti.”

* * * 

Türkiye’nin ‘giderek çok önemli bir ülke olmasý’nýn bir sonucu da ayný gün yaþandý.

Rusya Devlet Baþkaný Vladimir Putin, “Ankara ve Moskova’nýn garantörlüðünde” Suriye’de ateþkes anlaþmasýna varýldýðýný açýkladý.

Türkiye Dýþiþleri Bakanlýðý da, ateþkesin ‘bütün Suriye’yi kapsadýðýný ve BM Güvenlik Konseyi tarafýndan terör örgütü olarak kabul edilen gruplarýn mutabakat dýþýnda olduðunu duyurdu. 

Ateþkesin, yani çatýþmasýzlýðýn takibini de Türkiye ve Rusya birlikte yapacak; iki ülke ateþkesin sürmesi için ‘sahadaki silahlý gruplar üzerindeki nüfuzlarýný’ kullanacak.

Suriye’deki en önemli 7 muhalif grup, Türkiye’nin arabuluculuðunda iki aydýr Rusya heyetleriyle görüþmedeydi.

Görüþtüðüm Dýþiþleri kaynaklarý, ateþkesin saðlanmasý halinde Kazakistan’ýn baþkenti Astana’da yapýlacaðý duyurulan ve muhalifler ile Suriye rejimini bir araya getirecek toplantý da kesinleþecek. Tarih olarak þimdilik ‘kýsa süre içinde’ deniliyor.

Astana buluþmasý, BM gözetiminde baþlatýlan Cenevre görüþmelerinin de seyrini belirleyecek.

Bu anlaþmanýn ortaya çýkardýðý iki önemli sonuç;

- Barýþ için, bölgenin etkin ülkelerinin bölgesel konularda ‘uluslararasý toplum’dan baðýmsýz giriþimlerinin baþarýlý olabileceði görüldü.

- ABD, AB ve AB’nin önde gelen ülkelerinin Suriyeli muhaliflere ‘destek’ sözlerini tutmamalarý üzerine Türkiye inisiyatif aldý ve muhaliflerin garantörü oldu.

Buna raðmen Türkiye, ateþkes sonrasý geçiþ dönemi ve Suriye’nin yeniden yapýlanmasýný saðlayacak barýþ sürecinde BM ile birlikte yürünmesi görüþünde; Astana buluþmasýnda BM’nin de olmasýný istiyor.

Kaynaklar, ABD ve AB’nin de sürece dahil olmak istediklerini belirtiyor.

Ancak Türkiye için ‘sorun’ olan PKK/PYD/YPG’ye yönelik destekleri ‘þimdilik’ buna engel.

Özellikle ABD’nin PYD konusunda bir karar vermesi gerekiyor.

Ateþkes anlaþmasýnda DAEÞ, Nusra gibi örgütler ‘kapsam dýþý’, ancak PYD’den söz edilmiyor.

Kaynaklar, Türkiye’nin PKK/PYD/YPG konusundaki tutumunun Rusya tarafýndan bilindiðini, sahada DAEÞ’le mücadele sýrasýnda ‘herhangi bir gruptan’ gelebilecek saldýrý veya tehdide karþý Türkiye’nin karþýlýk vermesini engelleyecek bir durum olmadýðýný vurguluyor.

Zira Rusya da, ABD ve AB ülkeleri gibi Türkiye’nin NATO müttefikleri de PYD ve baðlý örgütlerin aslýnda PKK olduðunu biliyor.

Cumhurbaþkaný Erdoðan’ýn dün TÜBÝTAK ödül töreninde söz ettiði, NATO Teröre Karþý Savunma Mükemmeliyet Merkezi’nin yýllýk dergisinde yayýnlanan ve Suriye’de PYD saflarýnda ölen teröristlerin aslýnda PKK’lý olduklarýný ortaya koyan ‘Dead men tell no lies/Ölüler yalan söylemez’ baþlýklý makalede de belirtildiði gibi.

Peki masada Esad da olacak mý?

Financial Times’ýn yayýnladýðý, bir Rus hükümet danýþmanýnýn sözleri buna cevap gibi: “Esad esnek olabilir. Siyasi sürece dahil olmasý için pozisyonunda bazý deðiþiklikler yapmasý gerektiði de kendisine söylendi.”

Türkiye giderek önemli bir ülke oldu ve bunu saðlayan birileri var…