Psikolojik travmanýn etkileri sadece yaþayan kiþide sýnýrlý kalmýyor. Ayný zamanda beraber yaþadýðý kiþileri de etkiliyor. Hatta kendinden öncekilerin travmalarýndan etkilenen kiþi, eðer tedavi edilmezse, travmasýný kendinden sonrakilerine aktarabiliyor.
Dövülme, eleþtirilme ve aþaðýlanma, aile çatýþmalarý içinde kalarak büyüme, cinsel tacize uðrama gibi çocukluk çaðýndaki yaþantýlar insan zihnini bölebiliyor. Bölünen kiþi travmanýn etkisiyle oluþan alter kimliklerle beraber yaþýyor. Ýçinde üzgün, aþýrý neþeli, aþýrý öfkeli, çocuk vb. kimlikler barýndýran kiþi bu haliyle sosyal hayatta ve insan iliþkilerinde bulunuyor. Kendisi maðdur olan kiþi bu kaotik halini iliþkide olduðu kiþilere ve kendi çocuklarýna yansýtýyor. Eðer tedavi edilmezse hem genetik olarak bölünmeye yatkýnlýðý hem de kendi acýlarýný çocuklarýna taþýyan kiþi çocuklarýnda da bölünme olasýlýðýný arttýrýyor. Buna travmanýn nesiller boyu aktarýmý deniyor.
Travmanýn nesiller boyu aktarýmýnýn kaçýnýlmaz bir kader olmadýðýný, zincirin kýrýlabileceðini unutmamak gerekir. Tedavi edildiðinde zincir kýrýlýr, aktarým durur. Üstelik tedavi edilmezse bile her zihni bölünenin bunu kendi çocuklarýna aktaracaðýný da söyleyemeyiz. Sadece olasýlýk artýþýndan bahsediyoruz.
Travmanýn aktarýmý klinik açýdan önemli olduðu için dikkate alýnmaya deðer. Klinik ortamda ailede bir kiþide travma varsa diðer kiþilerinde taranmasýnýn gerekli olduðunu düþünüyorum. Ayný ev ortamýnda büyüyen kardeþlerde birinde zihinsel bölünme varsa diðerlerinde de olma olasýlýðý toplum geneline göre yüksek. Yine de diðer kardeþte bölünmenin þart olmadýðýný hatýrlatmak istiyorum.
Çocukluk çaðý travmalarýna baðlý zihin bölünmesinin diðer aile üyelerinde taramasýnýn yapýlmasý iki açýdan önemli. Birincisi kiþinin ve çevresinin hayatýný önemli oranda etkileyebilme potansiyeli taþýmasý. Ýkincisi ise zihin bölünmesinin tedaviye iyi cevap vermesi. Gerçekten de resmi adý dissosiyatif kimlik bozukluðu olan zihin bölünmesi psikiyatrik/psikolojik hastalýklar içinde tedaviye en iyi cevap verenlerden biri. Travmayla zihni bölünmüþ bir kiþiyi tedavi etmek aktarým zincirini kýrmak demek. Hem o kiþinin acýsýný azaltmýþ oluyorsunuz hem de baþka bir bireyin etkilenmesini engellemiþ oluyorsunuz.
Zihni bölünmüþ kiþilerin trajedisi
Zihin bölünmesi yaþayan kiþilerin halleri gerçekten de tam bir trajedi. Bir yandan kendileri maðdur ve tam olarak masumlar. Kimliklerden bazýlarý bu travmalarýn acýsýný depo gibi taþýyorlar. Bazý kimlikler çocukluðun masumluðunu taþýyor. Öbür taraftan bazý kimlikler de kendisine yapýlanýn öfkesini ve intikam arzusunu taþýyabiliyor. Bu kimlikler kendilerine yapýlaný baþkasýna yapabiliyorlar.
Travmaya baðlý ruhsal hastalýklarý ve sonuçlarýný ortadan tam olarak kaldýrabilmek pek mümkün gözükmüyor. Ama travmatik yaþantýlarýn ne olduðu konusunda farkýndalýðý arttýrarak oluþ miktarýný azaltmak, travmatik kiþilerin tedavi arayýþýný desteklemek ve etkili bir þekilde tedavi etmek mümkün.
