Dikkat etmiþsinizdir PYD, daha doðrusu PKK Ýsviçre’deki Suriye barýþ görüþmelerine davet edilmemekten þikayetçi. Kendi içinde tartýþmalar yapýyor, fiili kontrolünü hukuki hale getirecek tedbirler alýyor, Cenevre’de varýlacak bir mutabakatýn dýþlanmalarý yüzünden baþarýsýzlýða mahkum olacaðý fikrini iþliyor. Cenevre’nin Lozan olup olmadýðý da ana tartýþma eksenini oluþturuyor.
Belli ki PKK/PYD Suriye’de yaþanan kaosa olduðundan daha fazla önem atfetmiþ, devletin çöküþüyle baðýmsýzlýk ve büyük Kürdistan idealleri arasýnda doðrusal iliþki kurmuþ. Aksi takdirde Lozan ile Cenevre görüþmelerini karþýlaþtýrmazlar, tarihin tekerrür demek olmadýðýný, dünyada ve Suriye’de bambaþka bir gerçeklik yaþandýðýný görürlerdi.
***
Ama yine de PKK/PYD’nin stratejik aklýna haksýzlýk etmemek gerek. Siyasette maðdur olmak, kendini maðdur gibi göstermek de baþlý baþýna bir stratejidir. Saflarýn sýklaþmasýna, yapýlan hatalarýn sorgulanmamasýna yardýmcý olur. Ancak sorunlarýn çözümüne veya yönetilmesini saðlamaz. Çünkü bir süre sonra siz de kendi yarattýðýnýz gerçekliðe inanýr, olan biteni göremezsiniz, doðru kararlar alamazsýnýz.
Oysa PKK/PYD’nin doðru kararlar almasý, içinde yaþadýðý gerçeklikle barýþýk olmasý sadece kendisi ve temsil ettiðini söylediði insanlar için deðil hepimiz için önemli. Suriye sorununa ve onun çözümü sonucunda ortaya çýkabilecek gerçekliðe olduðundan farklý bir anlam yüklemesi, Cenevre ya da bundan sonra yapýlacak bir baþka toplantýyý Sevr olarak görmesi barýþ sürecinin sonlanmasýna, baþladýðýmýz yere geri dönmemize yol açabilir.
Umarýz Ýmralý, Kandil ve PKK’nýn tüm liderlik kadrosu Cenevre karþýsýndaki siyasi duruþlarýnýn ötesinde bir öngörüye sahiptir de kendilerini ve Türkiye’yi sonu gelmeyecek, tekrar çok derin acýlarýn yaþanmasýna yol açacak bir sarmalýn içine sürüklemezler. Taleplerini Suriye’nin toprak bütünlüðü içinde demokratik haklarýnýn garanti altýna alýnmasýyla sýnýrlý tutarlar. Türkiye’yi de karþýlarýna deðil yanlarýna alýrlar.
Hatýrlamalarý gereken Cenevre müzakerelerinin ana temasýnýn Esad rejimiyle katýlýmcý devletlerin meþru kabul ettikleri muhalefet arasýnda bir ateþkes saðlanmasý, Þam’da “demokrasiye” geçiþ hükümetinin kurulmasý için mutabakata varýlmasý olduðudur. Baþarýlmaya çalýþýlan Cenevre 1 mutabakatýnýn uygulamaya konulmasýdýr. Taraflar Cenevre’ye bütün sorunlarý çözmek üzere gitmemiþlerdir, Kürt sorunu da gündemlerinde yoktur.
PKK/PYD’nin Cenevre’ye davet edilmemesinin pek çok nedeni vardýr ama en önemli nedeni örgütün kendini Baas rejimi karþýsýnda deðil yanýnda konumlandýrmýþ olmasýdýr. Bu strateji Suriye’de yaþanan türbülansý en az insani, ekonomik ve siyasi zararla atlatmak, en fazla yarar saðlamak için benimsenmiþ olabilir. Fakat sonucu PKK/PYD’nin masanýn dýþýnda kalmasý, soruna çözüm bulmak isteyen devletlerce görmezden gelinmesi olmuþtur.
Kürt sorununun onlarýn beklediði ve özlediði þekilde çözümü dünyanýn gündeminde yoktur. El Kaide tehdidi Sykes-Pickot’a ve Lozan’a daha da sadakatle sarýlýnmasýna yol açmýþtýr. Bundan 10 yýl, 20 yýl önce Irak bölünse bir þey olmaz diyen Amerika Irak bölünür diye Kürdistan Bölgesel Yönetimi (KBY) ile Türkiye arasýndaki iliþkilerin geliþmesine bile þüphe ve endiþeyle bakmaktadýr. Suriye’nin geleceði üstündeki her türlü maksimalist talep de benzer þekilde görülecektir.
***
Diðer yandan PKK/PYD’nin Suriye’nin geleceði hakkýnda söz sahibi olmak istemesi, Kürtlerin bu ülkede de gasp edilmiþ demokratik haklarýný korumaya talip olmasý doðaldýr. El Kaide baðlantýlý gruplara karþý direniþ göstermeleri, devletin çöktüðü yerde kendi savunma güçlerini oluþturmalarý, Barzani çizgisi dýþýnda bir politika izlemeleri anlayýþla karþýlanmalýdýr. Onlarýn yerinde kim olsa benzer þekilde davranýrdý.
Ama artýk þartlar deðiþti. Cenevre baþarýlý olsa da olmasa da haklarýný korumak için farklý bir çizgi izlemeleri, bölgedeki yeni gerçekliðe uygun hareket etmeleri gerekiyor. O gerçekliðin temel parametrelerini de Baas rejiminin çöktüðünü görmek, Türkiye ile olan iliþkilerini sýcak tutmak, baðýmsýzlýk yerine demokratik haklar peþinde koþmak geliyor. Dünkü Hürriyet’te Cansu Çamlýbel’in sorularýný yanýtlayan PYD Lideri Salih Müslim Muhammed de bu parametreleri görmüþe, anlamýþa benziyor...
