Geçen hafta Tataristan Kazan'da gerçekleştirilen 'ezber bozan' zirveden sonra daha başka bir başlık atılamazdı zirveyi kaleme alacağımız yazıya. Çünkü öyle böyle değildi zirvede verilen fotoğraflar; hangisinden başlasak ki. Hadi yürüyelim adım adım.
Önce tabii ki geçen yazımızın alt başlığında da değindiğimiz 'eş zamanlılık'tan söz etmesek olmaz. 23 Ekim 2024 Çarşamba yani Türkiye'nin üyelik başvurusunda bulunduğu BRICS (Brezilya-Rusya-Hindistan-Çin-Güney Afrika)+ Zirvesi'nin Tataristan Kazan'daki toplantısı ile 'eş zamanlı' olarak Türkiye Kahraman Kazan'da Türk savunma sanayinin göz bebeği Türkiye Havacılık ve Uzay Sanayii Anonim Şirketi-TUSAŞ binasına hain bir saldırının gerçekleştirilmesi 'pes' dedirten cinstendi. Çünkü ikisi de Türkiye'nin 'pro-aktif' siyasetinin kendi alanlarında birbirini de tamamlayan yansımalarıydı.
Tabii BRICS Zirvesi öncesinde geçtiğimiz hafta Rusya'da Kremlin'de BRICS ülkelerinin finans bakanlarıyla merkez bankası başkanlarının ikili 'de-dolarizasyon' yani birbirleriyle ticarette doları kullanmayı bırakma anlaşması imzalamaları hatta Kremlin'den 'Batı'nın ilgili ülkelere bu zirve öncesi hazırlık niteliğindeki ön toplantıya 'finans bakanı' göndermeme yönünde baskı yapıldığının açıklamasının yapılması 'demek bu zirve kritik' diye düşündürmüştü ki yanılmadık 'ikonik' sahnelere şahit olduk hepimiz.
Önce şu 'ön hazırlığı' yapılan 'de-dolarizasyon' ile başlayalım. Zirvenin belki de en 'ikonik' anı Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yüzünde güller açar şekilde elinde salladığı 'banknot' idi.
Basına verilen görsele yakından bakınca ise aynı Avrupa Birliği gibi üye ülkelerin halkalar halinde sıralandığı görülüyor. Yani 'siyasi irade' 'siyasi eylemle' taçlanıyor.
Tabii bu öyle sıradan bir hamle olmamalı derken bir bilgi daha düşüyordu zirveden. 'De-dolarizasyon' adımında büyük 'handikap' olan Dünya Bankalararası Mali İletişim Birliği yani SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) banka ve finans kuruluşlarının ülkeler arası para transferinde kullandıkları küresel ödeme ağından BRICS Kazan Zirvesi'nde doların küresel ticaret ve uluslararası ödemeler üzerindeki hakimiyetini azaltacak şekilde alternatif bir uluslararası ödeme platformu da konuşuldu. Bu tabii Rusya gibi ülkeleri gelecekte yaptırımlardan daha iyi koruyacak bir hamle aynı zamanda. Dünyada SWIFT işlem hacminin yarısı dolar ile yapılırken Euro payı da %21 olduğunu notunu da düşelim. İşte BRICS ile atılan bu adımlarla bu oranların böyle kalmayacağı J. P. Morgan Küresel Raporu ile de doğrulanıyor.
Cumhuriyetin 101. Yılı kutlu olsun...
