Geçen hafta Tataristan Kazan'da gerçekleþtirilen 'ezber bozan' zirveden sonra daha baþka bir baþlýk atýlamazdý zirveyi kaleme alacaðýmýz yazýya. Çünkü öyle böyle deðildi zirvede verilen fotoðraflar; hangisinden baþlasak ki. Hadi yürüyelim adým adým.
Önce tabii ki geçen yazýmýzýn alt baþlýðýnda da deðindiðimiz 'eþ zamanlýlýk'tan söz etmesek olmaz. 23 Ekim 2024 Çarþamba yani Türkiye'nin üyelik baþvurusunda bulunduðu BRICS (Brezilya-Rusya-Hindistan-Çin-Güney Afrika)+ Zirvesi'nin Tataristan Kazan'daki toplantýsý ile 'eþ zamanlý' olarak Türkiye Kahraman Kazan'da Türk savunma sanayinin göz bebeði Türkiye Havacýlýk ve Uzay Sanayii Anonim Þirketi-TUSAÞ binasýna hain bir saldýrýnýn gerçekleþtirilmesi 'pes' dedirten cinstendi. Çünkü ikisi de Türkiye'nin 'pro-aktif' siyasetinin kendi alanlarýnda birbirini de tamamlayan yansýmalarýydý.
Tabii BRICS Zirvesi öncesinde geçtiðimiz hafta Rusya'da Kremlin'de BRICS ülkelerinin finans bakanlarýyla merkez bankasý baþkanlarýnýn ikili 'de-dolarizasyon' yani birbirleriyle ticarette dolarý kullanmayý býrakma anlaþmasý imzalamalarý hatta Kremlin'den 'Batý'nýn ilgili ülkelere bu zirve öncesi hazýrlýk niteliðindeki ön toplantýya 'finans bakaný' göndermeme yönünde baský yapýldýðýnýn açýklamasýnýn yapýlmasý 'demek bu zirve kritik' diye düþündürmüþtü ki yanýlmadýk 'ikonik' sahnelere þahit olduk hepimiz.
Önce þu 'ön hazýrlýðý' yapýlan 'de-dolarizasyon' ile baþlayalým. Zirvenin belki de en 'ikonik' aný Rusya Devlet Baþkaný Vladimir Putin'in yüzünde güller açar þekilde elinde salladýðý 'banknot' idi.
Basýna verilen görsele yakýndan bakýnca ise ayný Avrupa Birliði gibi üye ülkelerin halkalar halinde sýralandýðý görülüyor. Yani 'siyasi irade' 'siyasi eylemle' taçlanýyor.
Tabii bu öyle sýradan bir hamle olmamalý derken bir bilgi daha düþüyordu zirveden. 'De-dolarizasyon' adýmýnda büyük 'handikap' olan Dünya Bankalararasý Mali Ýletiþim Birliði yani SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) banka ve finans kuruluþlarýnýn ülkeler arasý para transferinde kullandýklarý küresel ödeme aðýndan BRICS Kazan Zirvesi'nde dolarýn küresel ticaret ve uluslararasý ödemeler üzerindeki hakimiyetini azaltacak þekilde alternatif bir uluslararasý ödeme platformu da konuþuldu. Bu tabii Rusya gibi ülkeleri gelecekte yaptýrýmlardan daha iyi koruyacak bir hamle ayný zamanda. Dünyada SWIFT iþlem hacminin yarýsý dolar ile yapýlýrken Euro payý da %21 olduðunu notunu da düþelim. Ýþte BRICS ile atýlan bu adýmlarla bu oranlarýn böyle kalmayacaðý J. P. Morgan Küresel Raporu ile de doðrulanýyor.
Cumhuriyetin 101. Yýlý kutlu olsun...
