BBC’nin yaptýðý habere göre, geçen ay ABD-Ýngiliz koalisyonu, içinde YPG’nin de bulunduðu Suriye Demokratik Güçleri yardýmýyla 250 DEAÞ’lýyý aileleriyle birlikte Rakka’dan tahliye etmiþ. Bu tahliye, DEAÞ’ýn Rakka’yý teslim etmesi karþýlýðýnda yapýlan bir pazarlýðýn sonucuymuþ.
Kabaca ifade etmek gerekirse, Rakka’yý savaþarak ele geçirmek yerine pazarlýkla ele geçirme tercih edilmiþ, bu tercihin fiiliyata dökülmesinde DEAÞ’ýn can düþmaný olan gruplar kullanýlmýþ. Böylece DEAÞ’ýn en fazla öldürdüðü, hedef ve rehin aldýðý kesimler, kendilerini mahveden yüzlerce kiþinin güvenli bir þekilde bölgeden çýkmasýna yardýmcý olmuþlar.
Bu konuda bilgi veren kiþilere göre, söz konusu kirli pazarlýk daha fazla insanýn ölmemesi için yapýlmýþ.
Suriye’deki savaþý baþýndan beri hatýrlamak ve daha fazla insan ölmemesi için ne türden uygulamalar yapýldýðý bulmak gerekiyor. Muhtemelen ne kadar aransa bulunamayacak bir gerçeklik var; ölmemesi istenenler Suriyeliler deðil, bölgeye dýþarýdan gelen asker ve para-militer güçler. Dolayýsýyla gerekçe pek ikna edici deðil.
Düþmaný salýverme
Hal böyle olunca, neredeyse tüm dünyanýn savaþtýðý, ama bir türlü yenmeyi baþaramadýðý DEAÞ’ýn deðil, DEAÞ içindeki bazý kiþilerin kurtarýlmasý istenmiþ diye düþünmek mümkün.
Öte yandan koalisyon güçlerinin Rakka’yý ele geçirmesi üzerinden bir askeri baþarý öyküsüne ihtiyacý olanlarýn da bulunduðu anlaþýlýyor. Bu baþarý öyküsünün Trump’a yaramasý kadar ABD-YPG ittifakýný da meþrulaþtýran, gerekli göstermeye yarayan bir yaný bulunuyor.
Bugün gelinen aþama ise baþarý öyküsünün yerle yeksan edilmesi anlamýna geliyor, zira savaþa dayalý bir baþarý olmadýðý ortaya çýktýðý gibi, kirli bir pazarlýðýn gizli tutulmasý da saðlanamamýþ durumda. Üstelik sorunsuzca dünyaya yayýlmasýna izin verilenler, koalisyon ülkelerinde insanlarýn ölmelerine neden olan eylemler yapmýþ bir örgütün elemanlarý.
Bir kýsmý Suriye’ye daðýlan DEAÞ’lýlarýn bir kýsmý da “batýya” doðru hareket etmiþ. Demek ki bu insanlarýn daha gerçekleþtirecek görevleri bulunuyor. Serbest býrakýlan DEAÞ’lýlarýn Türkiye de dahil olmak üzere Batý ülkelerinde eylem yapmalarý halinde, bunun hesabýný kime sormak gerekecek acaba?
Siyasi fatura
Haberi yapan BBC de tam bu soruya dikkat çekiyor. Ýma edilen, Trump’ýn amaca gidebilmek için en kirli iþlere bile onay verebileceði yönünde. Ancak bu geliþmeden doðrudan Trump’ýn haberi bile olmayabilir. Dolayýsýyla siyasi faturasý Trump’a çýksýn diye deþifre edilmiþ bir durum söz konusu olabilir. Gayet tabi bu arada BBC’nin Ýngiliz hükümetini de Trump’la iþbirliði yapmaktan imtina etmeye çaðýrdýðý söylenebilir.
DEAÞ denen yapýnýn nasýl yapýlandýrdýðý, kimler tarafýndan oluþturulduðu sorusunun daha uzun bir süre yanýtsýz kalmayacaðý anlaþýlýyor. Bu olay, ABD’nin öne çýkmasýna yol açtý. Ayrýca DEAÞ’ýn ABD menþeli silahlar kullandýðý iddialarý da giderek daha fazla ileri sürülür oldu. BBC’nin haberinde DEAÞ’la mücadele eden gruplarýn doðru dürüst silah bile kullanmadýklarý belirtildiðine göre demek ki esas iyi silahlar DEAÞ’ta.
Ancak DEAÞ konusunda ABD’nin öne çýkmasý, “esas oðlanýn” ABD olduðu anlamýna gelmiyor. Bu, daha çok gerçek oyuncunun saklý kalabilmesi için Trump’ýn feda edilmesi yönündeki bir çaba hissi veriyor. Eðer bu mesele büyük bir mesele olarak iþlenmeye devam ederse, Ýngiltere’de bir kaç üst düzey bürokrat ya da asker yargýlanýr, görevden alýnýr ama ülkeye bir þey olmaz. ABD’de ise Trump Pentagon’a dokunabilir mi, dokunursa ne olur, emin olunamayan bu.
