Reklamcýnýn fendi diktatörü nasýl yendi!

Pablo Larrain’ýn bol ödüllü, heyecan ve ibret dolu politik dönem filmi No, kaçýrýlmayacak bir seyirlik.

SONUNU bildiðiniz olaya odaklý bir filmi merakla, ilgiyle, heyecanla, tarzýný, oyunculuðunu, diyaloglarýný, sanat yönetimini takdir ederek izleyebiliyorsak fazla tartýþmaya gerek yok: Ýyi bir film olmalý! Þili sinemasýnýn en önemli temsilcilerinden Pablo Larrain’in No’su iyi bir film.

No, Þili’nin yakýn tarihinde bir dönüm noktasý olan gerçek bir olayýn gerçek kahramanlarý üzerine kurulu. 1988’de Allende’ye darbe yaptýktan sonra ülkenin baþýna çöreklenen diktatör Pinochet bir plebisit yapmaya karar verir. ‘Kaybettiði’ binlerce insana, acýmasýz iþkencelerine raðmen göreve devam etmek için Þili halkýnýn desteðini arar. Ýnsanlarýn yüreklerine korku saldýðý için zaten yeterince oy potansiyeli vardýr, þiddet yüzünden sinmiþlere bir de sistemden beslenen kodamanlarý ekleyin...

Gelin görün ki bu plebisit Pinochet’nin umduðundan farklý bir gidiþat izledi. Pablo Larrain o gidiþatý deðiþtiren baþaktörün öyküsünü anlatýyor No’da.“Hayýr” diyen tarafýn kampanyatörlerinin bakýþ açýsýndan bir belgesel izlediðinizi varsayabilirsiniz! Tabii ki dramanýn böyle durumlarda merak ve heyecan unsuru ekleyen çatýþmasýyla, kiþiliklerinin duygusal derinliðiyle, sonucu bilinen bir halk oylamasýna renk katma ve izleyicinin ruh haline ve düþüncelerine etki etme avantajý var. Hele bir de yazarý Þili’nin en tanýnmýþ edebiyatçýlarýndan, film uyarlamalarý çok güzel sonuçlar veren Ateþli Sýr ve Postacý’nýn yazarý Antonio Skarmeta olursa!

SEYÝRCÝYÝ YAKALIYOR

No, diyaloða dayalý bir film bu yüzden ama kesinlikle teatral deðil. Filmografisinde henüz hiç vasat görmediðimiz her biri birbirinden özgün üç filme (Fuga, Tony Manero, Post Mortem )  imza atan Pablo Larrain, No’da dönemin ruhunu yansýtan bir görüntü yönetimiyle izleyiciyi kýskývrak yakalýyor. Görüntü yönetmeni Sergio Armstrong ile diðer filmlerinde de olumlu sonuç veren çalýþmasýný sürdürüyor. 

Genç ve fýrlama reklamcý Rene Saavedra’nýn muhalefetin güçbirliðiyle giriþtiði kampanyayý kabul edince ülkenin makus talihi kadar özel hayatý da bir sekteye uðruyor. No, Þili’deki siyasi mücadelenin yaný sýra iki reklamcýnýn mücadelesine de dönüþüyor. Saavedra’nýn, sermaye sahibi olduðu için muhtemelen her daim ‘eski rejim’in adamý olan, bu yüzden devrim öncesinde de darbe sonrasýnda da statükocu olan patronu da “Evetçiler”e danýþmanlýk yapýyor. 

Solcu ana babanýn çocuðu olan Saavedra, yaþadýðý acýlar için onlarý suçlamasýna ve muhtemelen inadýna reklamcý olmasýna; karýsý da ayný yolun yolcusu olduðu için kendi çocuðu onun çektiklerini çekmesin diye uðraþmasýna raðmen, demokrasinin bu zayýf umudunu körüklemekten kendini alamýyor. Baþka konformist gibi görünse de vicdanlý bir insan olarak, hiçbir þey deðilse bile çocuðunun geleceðini düþünüyor...

Görsel açýdan seksenli yýllarý çok iyi betimleyen filmin bir baþka ilginç tarafý da propagandanýn ve reklamýn ne olmadýðýný anlatabilmesi... Kendi taraftarlarýný deðil kararsýzlarý, müteredditleri ikna edecek, korkaklara bunun bir oyun olduðunu gösterip onlarý kabuklarýndan çýkaracak doðru propaganda yapan bir adam olarak Saavedra’nýn portresini çiziyor. Gael Garcia Bernal de onu hakkýyla canlandýrýyor. Filmin bütün oyuncularý gayet baþarýlý.

FÝLMÝN KÜNYESÝ Yönetmen: Pablo Larrain Senaryo: Pedro Leirano Görüntü: Sergio Armstrong Oyuncular: Gael Garcia Bernal, Alfredo Castor, Antonia Zegers, Luis Gnecco, Marcial Tagle, Nestor Cantillana, Jaime Vadell, Pascal Montero