Resveratrol üzüm meyvelerinin kabuðunda bulunan bir polifenolik madde. Yürütülen araþtýrmalar resveratrolün özellikle iltihap giderici ve oksidatif hasarý giderici etkilerine dikkati çekiyor. Bu baðlamda kanser riskinin azaltýlmasýnda etkili olabileceði öngörülüyor. Günümüzde resveratrol “Çin madýmaðý” adý verilen bir bitkinin köklerinden elde ediliyor. Resveratrolün çeþitli etkileri üzerine son on 10 yýlda 1400 kadar bilimsel yayýn yapýlmýþ. Yeni bir meta analiz çalýþmasýnda resveratrol üzerinde yürütülen klinik çalýþmalar deðerlendirilmiþ.
Ýnsanlar üzerinde yürütülen bir faz-2 ilaç araþtýrmasýnda 119 Alzheimer hastasýna önce 13 hafta günde 500 miligram, takip eden her 13 haftada miktara 500 miligram ilave edilerek 52 hafta sonunda günde 2 defa 1000 miligram verilmiþ. Sonuçlar deðerlendirildiðinde beyin sývýsýnda hastalýðýn geliþiminde rol oynayan faktörlerin miktarýnda (beta-amiloit proteini, matriks proteinaz 9) belirgin azalma saðlandýðý ve sinir iltihabýný düzenlediði, baðýþýklýk sistemini desteklediði gözlemlenmiþ. Bir baþka çalýþmada 24 hastaya (ataksi) 3 ay süreyle günde 5 gram verilmesi ile deðerlendirilen oksidatif stres, sinir sistemi, iþitme kapasitesi ve konuþma ölçümleri gibi ölçütlerde olumlu etkili saðladýðý bildiriliyor. Her iki çalýþmada da uygulanan yüksek miktarlara raðmen herhangi bir olumsuz etki gözlemlenmemiþ. 22 saðlýklý gönüllü üzerinde yürütülen bir çalýþmada tek sefer 250 veya 500 miligram trans resveratrol verilmesi ile beyin damarlarýnda kan dolaþýmýný artýrdýðý tespit edilmiþ. Bu bulgu resvertrolün beyin iþlevleri üzerindeki olumlu etkilerinin kan akýmýný artýrarak beyin hücrelerinin daha iyi beslenmesini saðladýðýný gösteriyor.
Þeker hastalarýnda (tip-2) Resveratrolün etkilerinin deðerlendirildiði 3 ayrý klinik çalýþmada farklý miktar ve süreler ile uygulandýðýnda insülin hassasiyeti ve ilgili parametrelerde (açlýk þekeri, açlýk lipit, C-reaktif protein) belirgin bir etkinlik gözlenememiþtir.
Saðlýklý 40 gönüllüde 29 gün süreyle farklý miktarlarda (500 miligram, 1.0, 2.5 veya 5 gram) uygulandýðýnda 2.5 gram günlük dozda kansere karþý koruyucu etkisi olabileceði sonucuna varýlmýþ. [insülin-benzeri büyüme faktörüne baðlanan protein-3 (IGFBP-3), insülin benzeri büyüme faktörü (IGF-1) seviyeleri azalmýþ]. Resveratrol ile ilgili benim dikkatimi çeken husus, resveratrolün kanser kemoterapisi ve radyoterapisi öncesinde 1 ay süreyle uygulanmasý ile kanser hastalarýnda organ hasarlarýna karþý koruma saðlanabileceði bulgularýdýr.
11 obez bireyde 30 gün süreyle günde 150 miligram resveratrol verilmesi ile karaciðerde lipit birikimi, iltihap mediyatörlerinin azaltýlabildiði görülmüþ. 38 aþýrý kilolu ve obez üzerinde yürütülen bir baþka klinik çalýþmada ise 3 ay süre ile resveratrol (80 miligram) ile epigallokateþin gallat (282 miligram)[yeþil çayýn kuvvetli antioksidan etkili maddesi] birlikte verilmiþ. Süre sonunda iskelet kasý oksidatif kapasitesinde artýþ, açlýk ve yemek sonrasý yað oksidasyonunu önleyici ve kan lipit deðerlerinde artýþý önleyebildiði gözlemlenmiþ. Sonuç olarak resveratrolün insan saðlýðý üzerindeki koruyucu ve tedavi edici etkileri üzerinde yüzlerce araþtýrma bulunmasýna karþýlýk klinik olarak etkinliði konusunda daha fazla sayýda kanýta gerek duyuluyor.
