Son yýllarda yürütülen sayýsýz bilimsel çalýþmalarla ortaya konulan kuvvetli antioksidan ve yangý giderici etkileriyle öne çýkar resveratrolün yararý bu kez sigara içenler üzerinde araþtýrýlmýþ. Sonuç ilginç...
Sigara tiryakiliði, ölüm nedenleri arasýnda ikinci olmasýna, engellemelere ve yoðun kampanyalara raðmen yeryüzündeki en yaygýn alýþkanlýk, tutku, ‘ölümcül aþk’. Uzun süreli tiryakiliðin yol açtýðý sorunlar saymakla bitmiyor; oksidan hasara baðlý olarak bozulan antioksidan denge sonucu artan lipit peroksidasyonu ürünleri ve yangý tepkimesi sonucu (C-reaktif protein, fibrinojen, interlökin-6, T-lenfositler, hücreiçi adhezyon molekülü-1, selektin, vs. artýþý) kalp-damar hastalýklarýndan baþlayarak kansere kadar geniþ yelpazede hastalýklara zemin hazýrlýyor.
Bu zararlarýn hiç olmazsa azaltýlabilmesi için yapýlan öneriler arasýnda meyve ve sebzelerdeki antioksidan etkili polifenoller dikkati çekiyor. Bitki polifenolleri içerisinde sanýrým en popüleri, resveratrol. Son yýllarda yürütülen sayýsýz bilimsel çalýþmalarla ortaya konulan kuvvetli antioksidan ve yangý giderici etkileriyle baðlantýlý olarak geniþ yelpazede hastalýklara karþý koruyucu ve tedavisinde yardýmcý olarak kullanýmý ön plana çýkarýldý: Kalp-damar hastalýklarý, kanser, sinir-koruyucu (nöroprotektif), yaþlanma karþýtý (anti-aging), eklemlerde kýkýrdak aþýnmasýný önleyici (kondro-protektif) ve diðerleri. Günümüzde ‘Çin madýmaðý’ olarak adlandýrýlan bir bitkinin köklerinden bol miktarda elde edilerek reçetesiz ilaç olarak kapsül halinde pazarlanýyor.
HASARI NE KADAR AZALTIYOR?
Resveratrolün, sigaranýn yol açtýðý temel sorunlar olan oksidatif hasar ve yangý üzerindeki etkisi yeni bir klinik çalýþmanýn konusu olmuþ. Çalýþmanýn baþlýca amacý, resveratrolün saðlýklý sigara tiryakilerinin saðlýðýna, oksidatif hasarý ve yangý tepkimelerini azaltarak ne derecede olumlu katký saðlayabileceði.
Klinik çalýþma, yaþlarý 20-50 arasýnda 50 sigara tiryakisi (yapýlan saðlýk kontrolünde herhangi bir akut veya kronik hastalýk belirlenmeyen; günde en az 5 en fazla 20 sigara ve en fazla 30 gram alkol tüketenler; obez olmayan- vücut kitle indeksi >30 kg/m2) üzerinde bilimsel tasarýma (randomize, plasebo kontrollü, çapraz döngülü, çift körlü) uygun olarak yürütülmüþ. 30’ar günlük dönüþümlerle çarpaz-kurgulu tasarýmdaki bu çalýþmada deney grubuna sabahlarý aç karnýna 500 miligram resveratrol verilmiþ. Baþlangýçta, her 30 günlük süreçte ve son olarak doksan gün sonunda alýnan kan örneklerinde biyokimyasal analiz yapýlarak deðerlendirme yapýlmýþ.
KAPASÝTEYÝ YÜKSELTÝYOR
Sonuçta, resveratrol uygulamasýnýn C-reaktif protein (muhtemelen yangý tepkimesinin azalmasýna iþaret ediyor) ve trigliserit deriþimlerini belirgin bir þekilde azalttýðý; bireylerin toplam antioksidan kapasitesini yükselttiði tespit edilmiþ. Araþtýrmacýlar resveratrol uygulamasýnýn sigara tiryakilerinde sorunlarýn kaynaðý olarak kabul edilen yangý ve oksidatif hasar gibi temel etkenler üzerinde etkili olduðu için yararlý olabileceði yorumunu yapmýþ. Hiç þüphesiz, bu bulgularýn daha çok sayýda gönüllü üzerinde yürütülen çalýþmalarla desteklenmesine ihtiyaç duyuluyor. Resveratrolün geniþ bir güvenilirlik aralýðý mevcut. Yapýlan çalýþmalarda yarým gram ile beþ gram aralýðýnda uygulamalarda belirgin olumsuz bir yan etki bildirimi bulunmuyor.
