Evinizin küçük prens ya da prensesi büyüdü ve okula baþlýyor. Bugüne kadar her istediði yapýlmaya çalýþýlan, üzerine titrenilen çocuðunuz hayata ilk adýmýný atýyor. Artýk onun da oyun dýþýnda amaçlarý, aktiviteleri ve sorumluluklarý olacak. Ýlk günleri elbette ki kolay geçmeyecek. Onu yeni hayatýna alýþtýrmadaki en önemli görev ise tabi ki size düþecek... Uzmanlar son yýllarda çocuklar okul kaygýsýný eskiye oranla çok daha yoðun yaþadýðýna dikkat çekiyor. Dýþ dünyada artan tehlikeler ebeveynlerin endiþelerini artýrýyor ve günlük hayatta çocuklarýna daha koruyucu yaklaþýyorlar. Bu durumun yaný sýra çocuklarýnýn her istediklerinin yapýlýyor olmasý da okula uyumu zorlaþtýran nedenler arasýnda yer alýyor.
Uzmanlara sorduk, çocuðun okula alýþmasý için ebeveynlerin yapmasý gerekenden çocuklarýn okula gitmeme bahanelerine nasýl yaklaþýlmasýna kadar pek çok konuda öneriler aldýk...
Otizmli gençler için özel eðitim sýnýfý açýldý
Ýstanbul Saint Joseph Fransýz Lisesi, otizm tanýsý konan gençler için Tohum Otizm Vakfý iþbirliði ile Türkiye’nin ilk özel eðitim sýnýfýný Kadýköy Moda’daki kampusunda açýyor. Sýnavla öðrenci alan Ýstanbul Saint Joseph Lisesi, yeni açýlan özel eðitim sýnýfýna öðrencilerini sýnavsýz kabul edecek ve 14-21 yaþ otizm tanýsý almýþ gençlere birebir eðitim verecek. Saðlýk Bakanlýðý Saðlýk Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüðü verilerine göre Türkiye’de son 10 yýlda 90 bin çocuða otizm tanýsý konuldu. Türkiye’de yalnýzca 0-18 yaþ grubu arasýnda halen yaklaþýk 285 bin otizmli çocuk eðitim için bekliyor. Tel: (0212) 244 75 00 Yard. Doç. Dr. Ferahim Yeþilyurt
Tatil döneminde geç yatýp geç saatte kalkmaya alýþan, okula baþlayacak çocuklarýn uyku düzeninin en az bir hafta öncesinde eski haline dönmesi gerekiyor. Uzmanlara göre okullar açýlmadan önce yapýlan hazýrlýklarýn en önemlisi, uyku saatlerinin düzene sokulmasý. Tatilde esnek hale gelen yatma ve kalkma saatlerinin düzenlenmesi için anne babalara önemli görevler düþüyor.
Çocuk veya eriþkin hepimizin hayatý boyunca kazanmasý gereken en önemli alýþkanlýðýn her sabah ayný saatte ve erken kalkmak olduðunu vurgulayan Türk Uyku Týbbý Derneði Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Fuat Özgen “Hepimizin uyku uyanýklýk düzenini saðlayan en önemli unsur, hep ayný saatte kalkmaktýr. Ayný saatte yatmaktan ziyade sabah hep ayný saatte erken kalkmak gerekir” diyor.
Okul çocuklarýnda ideal gece uyku süresinin ortalama sekiz saat olduðunu vurgulayan Prof. Dr. Fuat Özgen, bilgisayar kullanýmýnýn gece uykusunu kýsaltan ve aksatan en önemli faktör olduðuna iþaret ederek “Bu nedenle planlanan uyku saatinden yaklaþýk bir saat kadar önce bilgisayar oyunlarýnýn býrakýlmasý gerekiyor” diyor.
Prof. Dr. Fuat Özgen
Ýyi bir baþlangýç her zaman önemlidir
Okulun çocuklarýn aileden baðýmsýz olmasý gereken ve yeni iliþkiler kurabilecekleri bir ortam olduðuna dikkat çeken Ayna Eðitim ve Psikolojik Danýþmanlýk Merkezi’nden Uzman Psikolog ve Psikodrama Terapisti Arzu Aydýn Koç, ailelere “Aþýrý koruyucu ya da ihmalkar tutumunuz çocuklarýn okula uyum sürecini etkileyebilir. Önemli olan çocuðu dinlemek, gerektiði kadar okul ve öðretmenle iletiþim içinde olmaktýr” tavsiyesinde bulunuyor.
Emsey Hospital’dan Psikiyatri Uzmaný Dr. Orhan Karaca da çocuða okulu sevdirmenin yollarýný þöyle sýralýyor: “Çocuklar, öncelikle okulun nasýl bir yer olduðunu görmeli, olumsuz düþünceleri varsa bunlar giderilmeli, çocuða uygun bir dille ve sabýrla olumsuz düþüncelerinin yersiz olduðu anlatýlmalý. Okulun ilk günleri, çocuk ve aile için zorluklar içerebilir. Çocuktan ilk defa ayrýlýyor olmanýn oluþturduðu kaygý varsa okul hakkýndaki tereddütler çocuða yansýtýlmamalý. Çocuðun okula gitmesi ve devam etmesi konusunda tutarlý olunmalý. Okula baþlamadan önce okula gideceði çocukla paylaþýlmalý ve çocuk bu duruma alýþtýrýlmalý. Ýlk zamanlar çocuklarýn okula gidip 1-2 saat vakit geçirip evlerine dönmeleri, çocuklarýn bu uyum sürecini kolay atlatmalarýný saðlayacaktýr.”
Beslenme çantasý reflüye yol açmasýn
Okullar açýlýyor, derslerdeki baþarý öðrenmeyle deðil beslenmeyle geliyor. Okul hayatýndaki baþarý, çocuklarýn kýþýn saðlýklý kalmasý, baðýþýklýk sistemini güçlendirici ve reflüden uzak tutucu beslenmeden geçiyor. Çocuk Saðlýðý Hastalýklarý, Alerji ve Astým Uzmaný Prof. Dr. Yonca Tabak, okullarda saðlýksýz besinlerin satýlmasýnýn ve nüfusu kalabalýk okullardaki havasýzlýðýn astým ve alerjiye sebep olduðunu belirtiyor. Çocuklarýn öðle yemeklerinde hýzlý gýdalarý tercih etmesinin öncelikle reflüye, ardýndan da astýma yol açtýðýna dikkat çekiyor. Tabak, alerjik çocuklar için kakaolu hazýr gýdalar yerine bol tahýllý ekmek, peynir, zeytin, yumurta, salatalýk ve þekersiz marmelat gibi vitamin yönünden zengin gýdalarla beslenmenin çocuklarýn baðýþýklýk sistemlerini güçlendireceðine vurgu yapýyor. Öðle yemeklerinde ise bol peynir, balýk, tavuk veya kýrmýzý etle yapýlmýþ, içinde sebze ve yeþillik olan bol tahýllý bir sandviç ve yanýnda taze meyve tüketmenin çok daha besleyici olacaðýna deðiniyor.
Doðru hazýrlanmýþ bir beslenme çantasý, çocuklarýn saðlýklý büyüme ve geliþme saðlayabilmesi için en önemli etkenlerden. Uzman Diyetisyen Gamze Þanlý Ak’ýn beslenme çantasý önerileri, çocuklarýn beslenme problemlerinin önlenmesi ve saðlýklý geliþimlerinin sürdürülmesi için anahtar niteliði taþýyor: “Saðlýklý bir beslenme çantasý hazýrlamanýn en kolay yolu, içine bütün besin gruplarýndan en az bir çeþit besin yerleþtirmektir. Çocuklar hep ayný besinleri tüketmekten hoþlanmaz ve çabuk sýkýlýrlar. Beslenme çantasýnýn dolu gidip boþ gelmesini saðlamak için çeþitlilik saðlamaya özen göstermelisiniz. Çocuklarda su tüketimi de çok önemlidir. Çocuklarý, su içmeye teþvik etmek için beslenme çantasýnýn içine su koymak, güzel bir çözüm olacaktýr.”
Diþi için elma ve peynir
Özel ProDenta Aðýz ve Diþ Saðlýðý Polikliniði’nden Ortodontist Prof. Dr. Ahu Acar, aðýz ve diþ saðlýðýnýn çocuklarýn beslenmesini, konuþmasýný ve sosyal yaþamdaki yerini etkilediðine iþaret ederek okul öncesi diþ saðlýðý kontrolünün önemi üzerinde duruyor. Çocuk diþ tedavilerinde, ilk seans çocuðun diþ hekimiyle tanýþma, sonraki seanslarýn tedaviye uyum ve düzenli olarak diþ hekimini ziyaret süreçleri olduðuna deðinen Prof. Dr. Acar, çarpýk diþlerin düzeltilmesi, yerine yerleþmeyen diþlerin dizilmesi, geride kalan çene yapýsýnýn düzeltilmesi gibi sorunlarýn ortodonti tedaviyle düzeltildiðini anlatýyor. Acar “Ortodonti tedavi, tedavi süresinin uzunluðu ve çocuðun yiyecek yasaklarý olmasý nedeniyle zor tedavilerden biri olarak bilinir. Ortodonti tedavilerde ilk iki hafta alýþma sürecidir. Bu süreçte çocuðun diþlerine takýlan tellerine uyum saðlamasý, dudak ve yanaklarda oluþan diþ teli vuruklarý ve çocuðun görüntüsündeki deðiþiklikleri kabullenmesi açýsýndan önemli.”
DentGroup Kids Çocuk Diþ Hekimi Neþve Kayabaþoðlu da “Beslenme çantalarýna elma ve peynir koyun. Yapýlan araþtýrmalar yemekten hemen sonra yenilen elma veya peynirin aðýz ortamýndaki asit düzeyini azalttýðýný ve bu sayede çürük oluþumunu engellediðini gösteriyor” diyor.
