Rusya’ya karþý artan ilgi ve yönelim, eski Sovyet coðrafyasýnda giderek tedirginliðe neden oluyor. Bir yandan Batý’nýn diðer yandan Rusya’nýn Ukrayna’nýn parçalanmasýna neden olan siyasi kavgasý, kamuoyunda, coðrafyanýn tamamýnda yeni siyaset dizaynýnýn olabileceði düþüncesine yol açtý. Bu algý, coðrafyanýn geleceði açýsýndan tehlikeli bir durumdur.
Putin, her þeyin bumerang etkisi taþýdýðýný söylüyor ve her fýrsatta Kosova örneðini dile getirerek, Kýrým olaylarýnýn baþýndan itibaren Rusya’nýn önceden birleþme fikrinin olmadýðý düþüncesini uluslararasý kamuoyuna anlatmaya gayret ediyor.
Aslýnda Putin’in söylediklerinde demir mantýk söz konusudur. Gerçi bu demir mantýk Batý’nýn iþine yaramadýðý için, bu coðrafyada ne yapmak istediðine giderek karar veremediðini de ortaya çýkarýyor.
Bu kararsýzlýk, eski Sovyet coðrafyasýnda dengeleri uzun vadeli olmasa bile bozmak için yeterli görülüyor. Ukrayna olaylarýnýn yarattýðý korku sendromu, Kafkasya-Orta Asya gibi bölgelerde farklý seslerin çýkmasýna neden oldu.
Ayrýca artýk eski Sovyetler Birliði’ne özenme gibi durumlar da söz konusudur. Bu ciddi sosyolojik araþtýrma isteyen bir durumdur. Neden insanlar bir zamanlar baðýmsýzlýklarýna bu denli teveccüh gösterirken, bugün farklý sesler çýkýyor?
Tüm toplum ihanet veya Rusya yanlýsý tutum içerisinde olamaz. Dolayýsýyla neden giderek Batýnýn tutumuna karþý yeni bir tutum sergilenmektedir?
Düne kadar umutlarýný Batý’nýn adaletine baðlayan toplum, neden þimdi kim olursa olsun yeterki þimdiki durum olmasýn demeye baþladý?
Bu önemli bir travmadýr ve bu travmanýn nedenleri irdelenmelidir. Varþova Paktý daðýldýktan ve Sovyetler Birliði çöktükten sonra Batý’nýn artan reytinginin yeni baðýmsýzlýk hareketleri ve milli hükumetlerin kurulmasýna kapý açtýðýna inanarak yeni tarihin yazýlmasýnda rol üstlenen bu coðrafya, giderek artan sosyal adaletsizliklere tepki gösteriyor.
Önceden itiraz edeceði ve yerli yöneticilerin korktuðu bir Moskova algýsý vardý. Þikayetçi olanlar kendi ülkelerinde haksýzlýk gördüðünde Moskova’ya itiraz ederken, oradan gelen araþtýrmanýn olumlu sonuçlarýndan memnun kalýrdý. Baðýmsýzlýk gibi çok önemli bir hazineye duyulan hayranlýk, yerli yönetimlerin izlediði giderek halkla ayrýþan politikalar yüzünden yitirilmeye baþlandý.
Rusya’nýn bu coðrafyada açtýðý derin yaralar, topraklarýn iþgali, aydýnlara ve farklý siyasi tutum sergileyenlere yönelik uygulanan acýmasýz yok etme siyaseti, Kafkasya’dan zorla sürülen Çerkezlerin daha sonra Ahýskalýlarýn acý kaderi ve Tatarlara yapýlan zulümler unutulmamasýna raðmen, yeniden Rusya’ya yönelimin arkasýndaki asýl sebep, onlara duyulan sempatiden kaynaklanmamaktadýr. Asýl sebep, daha ziyade yereldeki sosyal adaletsizlik ve baðýmsýzlýðýn getirdiði zenginliklerden halka pay verilmemesidir. Ülke servetlerinin sadece bu coðrafyadaki yöneticilerin güdümünde olmasý ve bu durumun müsebbipleri arasýnda özellikle Batýlý finans ve menfaat çevrelerinin gösterilmesi, baðýmsýzlýðýn muazzam duygularýný gölgelemeye hizmet etti.
Batý’nýn demokrasi algýsýnýn sadece ekonomik çýkarlar üzerinden oluþturulmasý, giderek insanlarda Batý demokrasisi anlayýþýna farklý olumsuz yaklaþýmlarý da beraberinde getiriyor. Örneðin Azerbaycan topraklarýný iþgal eden Ermenistan’a yaptýrým uygulayan yok. Gürcistan paramparça, Ukrayna’nýn ne olacaðý þimdiden kestirilemiyor... Bunlarýn hepsi demokrasi ve insan haklarý anlayýþý içerinde gerçekleþtirildi. Bunu yaparak haksýzken haklý gözükmeye baþlayan bir Rusya portresi sunulmaya baþlýyor. Batý, Rusya’yý çevresinde onunla kavga gürültü içerisinde olan ülkeler çemberine sokmak isteyebilir. Fakat bunu yaparken elindekileri de birer birer kaybediyor. Bu toplumlarda gerilen siyasi atmosferin bile esas nedenleri Batý’nýn çifte standartlarýdýr. Her þeyin sadece ekonomik çýkarlar ve jeopolitik menfaatler üzerinden yapýlmasý, insanlarýn kim olursa olsun yeter ki bu durum olmasýn algýsýna hizmet ediyor. Çünkü insan, baðýmsýzlýk kadar sosyal adaleti de çok seviyor. Ve bazen bu, baðýmsýzlýk gibi olaðan duygulardan ileri çýkabiliyor. Adaleti bulamayan, çareyi hep farklý yerlerde aramaya baþlar. Nitekim coðrafyada oluþan atmosfer böyle. Umutlar tükendikçe bataklýkta çýrpýnan birinin örneði gibi bir durum sözkonusu oluyor. Bu acý ve yeni dramlarýn yaþanmasýna neden olacak durum, maalesef en fazla bu coðrafyanýn insanýna maðduriyet yaþatacaktýr.
