Rus Devlet Baþkaný Putin, geçenlerde “Bizi Yugoslavya gibi parçalamak istiyorlar ama muvaffak olamayacaklar” diye bir beyanda bulundu.
Batý, Rusya’yý bayaðý kendine tehdit görmeye baþladý. Enerji baðýmlýlýðýnýn artmasýyla, ilerleyen zamanlarda Avrupa’nýn, “Rusyanýn dolaylý kontrolüne geçeceði” öngörüsünü söyleyebiliriz.
Rusya zaten bu doðrultuda, Ukrayna olaylarýna kadar hareket halindeydi.
Avrupa’da birtakým medya kurumlarýný bile, çeþitli Rus finans çevreleri almaktaydý. Futbol takýmlarý bile iþin içerisindeydi.
Ukrayna öncesi Rusya ile Ukrayna sonrasý Rusya arasýndaki tabloyu iyice incelememiz lazým.
Ve inceledikçe, ABD’nin Avrupa’yla Rusya arasýndaki ýsýnmaya baþlayan iliþkileri, ilerideki hedefleri için “gereksiz” olarak nitelendirdiðini de görmemiz mümkün.
Putin; ABD’ye, Avrupa’yla daha sýcak iliþkiler kurmakla da çember oluþturmak isterken, kendisini aynen kurguladýðý çemberin içerisinde buldu. ABD daha ileri bir stratejik hamle yaparak, Rusya’yý Ukrayna krizinin göbeðine itebildi.
Evet aslýnda Rusya, Ukrayna ile böylesine bir travmanýn kendi çýkarlarýna uygun olmadýðýný anlýyordu. Hatta baþýnda Putin, Ukrayna ile Rusyanýn karþý karþýya gelmemesi için bazý hamleler de yaptý. Birtakým ýlýmlý beyanlarda da bulundu. Lakin çarký geriye çeviremedi.
Yýllar önce ABD’li siyaset uzmanlarýnýn, Rusya’nýn ikinci çöküþüne dönük öngörüleri var idi. Hatta Yeltsin döneminde bu bayaðý inandýrýcý oldu. Daha sonra ABD, Rusya ile farklý stratejiler geliþtirmeye baþladý. Bunun birtakým nedenleri vardý. Baþýndaki neden ise ÇÝN idi. Çin’i dengede tutmak için Rusya’ya ihtiyaç duyan ABD, denge politikalarýyla nihai hedefini saklayabilmiþti.
Doðrudur, küresel sistemin patronu sýfatýyla ABD’yi görmekteyiz. Lakin ABD’nin startejilerinin sadece ‘Amerikan ulusal menfaatlerini’ kendinde ihtiva ettiði için, diðer dünya açýsýndan pek kabul gördüðünü söyleyemiyoruz.
Peki Rusya Yugoslavya gibi çökebilir mi?
ABD’nin daha ilerideki hedefinin bu olduðunu görmemiz zor deðil. Hatta Rusya içerisindeki etnik gruplar üzerine çalýþmalarýný ve Ýslam’ý kullanmak isteðinin de iþaretlerini görmekteyiz.
Rusya, etnik ve dini çatýþma için ideal zemindir. Bunu ABD biliyor. Bu zemini oynatmasý mümkün mü? Evet mümkün! Lakin oynatmadan önce ABD’nin menfaat alanlarýndaki Rusya etkisi ve bu alanlara Rusya’nýn müdehale kozlarýný iyice incelemeliyiz.
ABD’nin girdiði eski Sovyet blokunda ‘Rusya neler yapabilir?’ sualine cevaplar, ABD’nin ne kadar ileriye gidebileceðini de tahmin edebiliyoruz. Artý olarak nükleer varlýðý olan Rusya’nýn durumunu bu faktör belirleyecektir.
Ýleride ekonomisi bayaðý sarsýlacak gibi gözüken Rusya’nýn, yeniden daha sert eski gücüne kavuþma isteðini de ABD’nin bu baskýlarý pekiþtirecektir.
ABD Rusya’ya bastýkça, acýsýný Orta Asya, Kafkasya hissedecektir. Bu baský Esad’ýn bile daha sýký tutulmasýný tetikleyecektir. Bu baský arttýkça Rusya, Ýran’ý da kendi stratejilerinin terkibi yapacaktýr. Her ne kadar ortak gözükselerde, Rusya Ýran’a sonuna kadar güvenmiyor. Güvenmediði için de uzun yýllardýr Ýran içine sýzdýrýlan Rusya, etkisini yeniden canlandýracaktýr. Rusya çökmemek için herkesin çökmesini saðlayacaktýr. Bu bölge için hafife alýnmayacak bu durum felaketin baþlangýcý olacaktýr. Ýstediði zaman Karabað’daki savaþý baþlatýp, Azerbaycan içerisindeki etnik gruplarý oynatýp, Orta Asya’da devrimler yaratabilir. Gürcistan’ý parça parça hisselere ayýrabilir. Kendisi yeni çöküþ yaþamasýn diye, eski coðrafyasýna geri dönüþ ocaklarýný alevlendirebilir. Hedefine varmasa bile coðrafyanýn felaketini saðlayabilir. Alev kendi ülkesinin içine gelmesin diye, etrafý aleve verebilir. ABD’nin bunu bilmemesi mümkün deðil. Ama bundan rahatsýz olmayacak kadar coðrafyaya uzaktýr. ‘Bu coðrafyanýn geleceði deðil, menfaatlerinin geleceði nasýl olacak’ sorusuyla siyaset inþa ettiði için ise itibarlý deðil.
Peki Türkiye bu durumda ne yapmalý?
Erdoðan bugün ne yapýyorsa, onu yapmalý. Aynen devam etmeli... Meseleye bugünün perspektifinden deðil, daha ileri perspektifle bakabilecek stratejilerin dizaynýna, ‘Erdoðan cesaretiyle’ imza atmalýdýr...
