Rusya’daki geliþmeler

Görünen þey Ukrayna’da Rusya aleyhine bazý olaylar olduðu hatta bunun silahlý çatýþmaya döndüðüdür. Duruma bu dar çerçeve içinde bakmak yerine geleceðin tablosunu çizmek, Rusya’nýn yerini ve rolünü tahmin etmek olmalý, Ukrayna sorununun bir ayrýntý olduðunu anlamaktýr. Þimdi dünya üzerinde yeni bir denge kuruluyor ve Rusya’nýn yeni yapýda önemli bir yeri var. Bunu anlamak için geçmiþi analiz etmek gerekir. Rusya ABD karþýtý olarak Avrupa’nýn yarýsýný kontrol ediyordu ve bunun bir düþmanlýk olduðu genel bir kabul görmüþtü. Oysa bu baþarýlý olmuþ bir dünya dengesi kurgusuydu. Sürekli bir çatýþma duygusu yaratýlmasýna raðmen en uzun bir dünya barýþý dönemi yaþanmýþtý. Avrupa yirmi yýllýk bir dönemde iki dünya savaþýna neden olmuþ, bu yapý ise sürekli düþmanlýðýn yaþandýðý ama çatýþmanýn olmadýðý bir dönem olmuþtu. Hatta ya talih, ya da insanlarýn çabasý sürprizler yaratmýþtý. ABD’nin nükleer silahý vardý ve buna saip olmayan Rusya’yý yenmesi ya da korkutmasý istenebilirdi. Ancak bir güç Rusya’nýn nükleer silah yapmasýna, bilgi vererek sebep oldu. Bunu gerçekleþtirenin Rosenberg’ler olduðu söylendi ama bu konuda tartýþma bitmedi. Bunun yanýnda ABD NATO, SSCB Varþova paktýný kurup birbirine karþýt yapýlar olusturdular. Bana göre bu yapýlar birbirine karþý görünse bile asýl görevleri iki tarafýn askeri yapýlarýný ABD ve SSCB’nin kontrolüydü. Yani hiçbir güçlü ordu kendi ülkesinin kararýna göre deðil bulunduðu yapýnýn isteðine göre davrandý.

***

Dünyada büyük güç olma politikasý güden Çin, Doðu ve Güneydoðusundaki ülkeleri kontrol altýna almaya çalýþýyor. Bunun yanýnda elde ettiði büyük döviz fazlasýný küresel sermayenin kontrolüne veriyor. ABD bu iki tehlikeyi uzaklaþtýrmak istiyor. Bu nedenle Rusya ile yeniden birlikte olmak ve kendilerini etkisiz hale getirmek isteyen Avrupa ve Çin’e karþý bir yapý oluþturmak istiyorlar. Bu sonuç sermaye gücünün etkisinin sýnýrlandýrýlmasýna baðlýdýr. Bu nedenle bir çözüm aranýyor ve ben buna mizahi bir yaklaþýmla, ABD’nin dolarýn yerine dolmaz çýkaracaðýný yazmýþtým. Yani paranýn etkinliðini sýnýrlayacak tedbirler alýnacaktýr. Bunun sermayenin gücünün etkisinde olduðu düþünülebilir ama bana göre devletin gücü bu deðiþikliði yapabilir.

Rusya’nýn Karadeniz’den çýkarýlmasýna uðraþýlýyor. Bu konuda en önemli engel Türkiye’dir ve bu nedenle yýllardýr sürüncemede kalan AB üyeliðimiz gerçekleþebilir. Sadece Karadeniz kýyýlarý deðil diðer devletlerin de Rusya’dan uzaklaþmasýna çalýþýlacaktýr. Geçmiþte bir zaferin bir araya getirdiði iki güç nasýl davranacaktýr? Durum þöyle yönlendiriliyor: Küresel sermaye Rusya içindeki isyaný destekliyor ve devlet ona müdahale ederse yaptýðý sert hareketler Avrupa tarafýndan eleþtiriliyor ve ABD’ye iki türlü davranýþ býrakýlýyor. Ya olaylarý eleþtirecek ve Rusya ile problem yaþanacak ya da eylemciler desteklenerek Rusya’da düþmanlýk kazanacaktýr.

ABD ve Rusya’nýn yeniden bir dünya dengesi kuracaðýný düþünüyorum. Bu gücün en önemli temelini Türkiye’nin oluþturacaðý düþünülüyor. Ýç politikayý bu açýdan deðerlendirmek ve CHP ile MHP’nin nasýl bir politikadan yana olduðunu tespit etmek gerekir.