MOSKOVA-
Rusya Federasyonu’nun baþkenti “yaz tatili rehavetini” belli ki pek yaþayamýyor... Týpký, Ankara gibi... Gözler, kulaklar Suriye’de, özellikle iç savaþ yaþayan ülkenin Türkiye ve Ýsrail sýnýrlarýnda...
Beþar el-Esed, gerçekten iþi, “kimyasal silah kullanmaya” kadar vardýracak çýlgýn ruh hali içinde mi? Moskova bu sorunun yanýtýný tam olarak bilemediði için, son ana kadar kaderine terk etmeyeceðini gösterdiði müttefikini “uyarmak” zorunda kaldý... Eðer, Beþar, þu veya bu nedenle komþularýndan birine karþý kimyasal silah kullandýðý taktirde bu kez yalnýz NATO’yu deðil, “güçlü müttefikini” de karþýsýnda bulacak...
Moskova medyasýndan izlediðimiz haberlerin batýlý yayýn organlarýndan pek farký yok aslýnda... Þam, Hama ve Humus’taki kimyasal silahlarýn depolarýndan çýkarýlýp ülkenin belirli bölgelerine sevkedilmesi, “kitle kýyýmlarýna dönük bir savaþýn” habercisi mi, yoksa, Baas rejiminin bu silahlarýn “radikal terör örgütlerinin eline geçmesini önleme” çabasý mý?
Moskova’daki yetkililer, Suriye yönetiminin kimyasal silahlarýn tamamýný kontrol ettiðinden eminler... Bakýyoruz, geliþmeleri yakýndan izleyen Ýsrail kaynaklarý da durumu “þimdilik” ayný þekilde deðerlendiriyor.
Ama... Ne yazýk ki, Batý Asya (Ortadoðu) bir kez daha kitle imha silahlarýnýn kullanýlabileceði bir savaþýn riski altýna giriyor...
Kimyasal silah, fakirin atom bombasý
Batý Asya’daki kimyasal silahlarýn yayýlmasý sürecini Ýsrail’in asla resmen kabul etmediði nükleer silah üretiminin tetiklediðini, 1980-1988 yýllarý arasýndaki Ýran-Irak Savaþý’nýn da bu süreci hýzlandýrdýðýný biliyoruz.
Konu, Suriye’nin kimyasal silahlarý olunca, kamuoyu, geliþmelerin Sovyetler Birliði’ne dayandýðýný düþünebilir... Moskova’nýn, “nükleer” Ýsrail’e karþý Arap müttefiklerini bu tür kitle imha silahlarýyla donatmýþ olduðu düþüncesi “düz mantýðýn” doðal sonucu...
Günümüzün Rusya yönetimi ise, gördüðümüz kadarýyla, bu konuda ellerinin temiz olduðunun rahatlýðý içinde. “Zengin” Ýsrail’in nükleer bombasýna karþý “fakir” Arab’ýn kimyasal silahýnýn perde arkasýnda -ne yazýk ki- esas olarak 22 Alman firmasýyla 1 Ýsviçre firmasý var!..
Yani... Suriye Dýþiþleri Bakanlýðý’nýn açýklamasýyla bir anda dünya gündemine yerleþen “kimyasal silah tehdidi” Batýlý firmalarýn teknoloji ve kimyasal silah yapýmýnda kullanýlacak hammadde desteklerine dayanýyor...
Korkunç silahlanma
Batý Asya’nýn bu açýdan durumuna bakalým: Mýsýr ordusunun, 1960 yýlýnda Yemen’deki bir ayaklanmayý bastýrmak amacýyla kimyasal silah kullandýðý, 1973 Yom Kippur Savaþý’nda da Ýsrail’e karþý müttefiki Suriye’ye de benzer silahlardan aktardýðý biliniyor. Mýsýr ve Suriye o savaþta ellerindeki kimyasal silahlarý, Ýsrail’in muhtemel nükleer tepkisinden çekinerek kullanmadýlar. Ama Ýran ve Irak sekiz yýl süren savaþlarý boyunca birbirlerine karþý çok rahat kullandýlar!.. Hatta Saddam Hüseyin, 1988’de Halepçe baþta Kürt yerleþim birimlerini kimyasal silahlar ile yok etti!.. Ayný silahlardan yüksek miktarda Kaddafi’nin Libya’sýnda bulunduðunu da hatýrlatmama gerek var mý? (Sahi, ne oldu Libya’daki kimyasal silahlar, acaba kontrol dýþý güçlerin eline geçti mi, soran yok...)
Bir gerçeði kabul edelim: Kimyasal silah tehdidi, Þam’dan yapýlan son açýklama ile baþlamadý... Bu riski, hayli uzun zamandýr zaten yaþýyoruz!..
Moskova’daki hava
Herkes, Rusya’nýn siyasi istikrarýnýn, hatta Vladimir Putin’in siyasi geleceðinin dünya petrol fiyatlarýyla baðlantýlý olduðunu biliyor. Petrolün 2010 yýlýnda ulaþtýðý zirve fiyatlar, Rusya halkýnýn “Putin rejimine” bir þans daha vermesine neden oldu. Fakat, küresel ekonomik krizle birlikte petrol fiyatlarýnda yaþanabilecek büyük düþüþ önce Rusya’yý, devamýnda da Ýran’ý vuracak. Þu andaki petrol fiyatý seviyesi, Rus ekonomisinin ancak yüzde 3 oranýnda büyümesine, Rus vatandaþýnýn gelir artýþýnýn durmasýna neden oluyor. Düþüþ devam ederse, “Arap Baharý”ný, “Slav Baharý”nýn takip edeceði kesin... Rus halký bunun ilk iþaretini geçtiðimiz aralýk ayýnda ekonomik durumu protesto amacýyla sokaða dökülerek vermiþti. Ýran halký ise geçtiðimiz Cuma namazýndan sonra yükselen gýda fiyatlarýný sokaklarda protesto etti.
Bu nedenle, Rus meslektaþlarýn da kabul ettiði gibi, Rusya ve Ýran’ý, petrol-doðalgaz fiyatlarýný artýracak bütün krizlerin aktörleri içinde görebilirsiniz... Suriye krizine ve Ýran’ýn iki de bir Hürmüz Boðazý’ný kapatma manevralarýna bu gözle bakmakta yarar var.
