Pazartesi günleri ekonomi yazýlarý yazmayý, araya çok önemli bir konu girmez ise, tercih ediyorum.
Aslýnda bugün aklýmda bir milliyetçilik yazýsý vardý, muhtemelen bu yazýyý yarýna sarkýtýp, bugün S&P’nin çok önemli bulduðum kararýný tartýþmak istiyorum.
Uluslararasý kredi derecelendirme kuruluþlarýnýn notlarý ülkemiz Türkiye’de büyük ölçüde yanlýþ ele alýnýyor kanýsýndayým; öncelikle þunu belirtelim, bu derecelendirme kuruluþlarý bir ülkenin ekonomisinin genel görünümüne not vermiyorlar, bu anlamda iþsizlik oraný, bütçe açýklarý, milli gelir artýþlarý gibi çok önemli göstergeler bu kuruluþlar için sadece ikincil göstergeler.
Bu derecelendirme kuruluþlarý birer özel þirket, müþterileri de devletler deðil, kreditörler, tasarruf sahipleri, yatýrýmcýlar; bu özel derecelendirme þirketleri/kuruluþlarý da kendi finansörlerinin yani müþterileri olan yatýrýmcýlarýn, kýsa ve uzun vadeli sermaye hareketi gerçekleþtirenlerin ihtiyaçlarýna, taleplerine göre derecelendirme yapýyorlar, notlar veriyorlar.
Kötü not alan, derecelendirmede notlarý aþaðý düþürülen bazý ülke yöneticilerinin zaman zaman iddia ettikleri gibi bu þirketlerin manipülatif iþlem yapmalarý da adeta imkansýz zira yanlýþ sinyal, yanlýþ not yanlýþ yatýrým kararlarýna neden oluyor, yanlýþ yatýrým da yatýrým sahibine para kaybettiriyor, þirket/derecelendirme kuruluþu da müþterisini kaybediyor, tekil müþterisini kaybetmekle de kalmýyor, piyasalarda adý kötüye çýkýyor, batýyor.
Gelelim Türkiye’ye; Türkiye’de derecelendirme kuruluþlarýnýn odaklandýklarý temel konu cari açýk konusu.
Cari açýðýn milli gelirin yüzde onuna yükselebildiði (þimdi yüzde altý), bu açýðýn tümünü de doðrudan yabancý yatýrýmlarla kapatamayan bir ülkede ulusal paranýn, TL’nin yabancý paralara karþý deðer yitirme ihtimali her zaman önemsenmesi gereken bir ihtimal, TL’nin deðer yitirme ihtimali ise ülkeye dolar, avro, vs. sokan, bu dövizi TL’ye çevirerek yatýrým yapan, kýsa ve orta vadede de yeniden dövize dönerek çýkmak isteyecek bir yatýrýmcý için büyük zararlar anlamýna geliyor.
Cari açýðýn milli gelirin yüzde onuna geldiði bir ekonomik ortamda, bütçe dengeleri, büyüme, iþsizlik verileri ne kadar iyi olursa olsun, derecelendirme þirketlerinin not yükseltme konusunda çok da istekli davranmamalarýný normal karþýlamak lazým.
Nitekim, cari açýðýn milli gelirin yüzde altýsýna düþtüðü, ihracat artýþýnýn ithalat artýþýnýn önünde gittiði yeni konjonktürde TL’nin deðer yitirme ihtimali azaldýðý ölçüde Türkiye’nin notu da iyileþmeye baþladý.
Ancak, unutmayalým, cari açýðýn düþmesinin temel nedeni de büyüme oranlarýnýn yüzde sekizden, dokuzdan, 2012 senesinde yüzde 3 dolayýna düþmesi, bu durum da madalyonun sevimsiz yüzü; 2012 büyüme oraný 1 Nisan Pazartesi (bugün) Türkiye Ýstatistik Kurumu tarafýndan açýklanacak, cari açýðýn gerçek düþüþ nedeni de ortaya çýkacak.
S&P’nin’ not yükseltmesi çok önemli zira belki de bu yükselen notumuzla birlikte ülkemize daha fazla yabancý kaynak girer, umarým daha büyük yüzdesi doðrudan yabancý sermaye yatýrýmý olarak gerçekleþir, cari açýk daha nitelikli bir biçimde finanse edilir, biz de, mesela Merkez Bankasý politika araçlarýyla talebi dizginlemek gibi bir yanlýþa düþmek zorunda kalmayýz, hem yüksek büyüme oranlarýný yeniden yakalar, hem de kaçýnýlmaz olarak artacak cari açýðý daha kolay, risk sinyali üretmeden finanse ederiz.
Bu arada, yabancý kaynak çekmenin temel gereklerini de ihmal etmeyelim, evrensel standartlarda bir hukuk devleti olalým, ülkemizin adýnýn yabancý basýnda iç ve dýþ savaþla beraber geçmesini önleyelim, AB sürecini de hýzlandýralým.
S&P’un not arttýrýmý çok önemli, bu konjonktürü, küresel tasarruflarýn merkez ülkelere kaçýþ sürecini de ihmal etmeden, iyi deðerlendirelim; küresel tasarruflar neden merkeze dönüyorlar, bunu da iyi tartýþmak þart.
twitter.com/KarakasEser
