Ramazan ayýný yarýladýk. Bu günlerde dinimizin güzelliklerini, din kardeþlerimizin çektiði acýlarý anlatan filmleri size bir hatýrlatmak istedik…
Bir sinema eleþtirmeni olarak Ramazan’da kendi dinimizi anlatan filmlerin azlýðý beni düþündürüyor. Halbuki dünyadaki en büyük propaganda aracý olan sinemayý bütün Müslüman coðrafyasý olarak kullanmalýyýz. Burada Türk sinemasýnýn özellikle Yeþilçam döneminde üretimlerde bulunduðunu, günümüzde ise bir elin parmaklarýný geçmeyen yönetmenin inanç hakkýnda filmler çektiðini, bu filmlerin çoðu da aslýnda duygu sömürüsü kokan, dinimizin güzelliklerini ve varlýðýnýn gücünü anlatmaktan uzak olan filmler olduðunu söylemeliyiz.
Yurt dýþýna bakýnca da aslýnda ayný þey söz konusu. Bu durumu Hz. Muhammed: Allah’ýn Elçisi filmini çeken ünlü Ýranlý yönetmen Majid Majidi Mardin Film Festivali’nde bana þu sözlerle anlattý: “Mustafa Akkad’ýn Çaðrý filminden beri Müslümanlýðý anlatan bir film çekilmedi. Buda’yý anlatan kýrk film, diðer peygamberleri anlatan iki yüzden fazla film çekildi ama Hz. Muhammed’i anlatan baþka bir film çekilmedi.” Durum böyle olunca biz de yýllardýr seyrettiðimiz filmler içinde Müslümanlýðý anlatan, içinde Müslümanlýk geçen, Müslümanlarýn çektiði acýlarý odaðýna alan filmleri gözden geçirdik. Verdiðimiz listede belgesel filmler veya kutsal kimliklerin biyografik öyküleri yer almýyor. Bunlar birçok coðrafyadan gelen ve bizim dinimize dokunan bazý filmler. Sonuçta kiþisel seçim önemli burada, yani biraz da beni etkileyen filmler diyebilirim. Tabii ki listenin baþýnda The Message – Çaðrý filmi var.
Çaðrý-The Message, 1977
Mustafa Akkad’ýn binbir zorlukla uðraþýp çektiði Çaðrý, Peygamberimizi ve Müslümanlýðýn baþlangýcýný anlatan tartýþmasýz en iyi filmdir. Filmde Peygamberimiz gösterilmez. Mustafa Akkad Çaðrý filmini çekmesinin sebebini þöyle anlatýyor: “Çocuðum olunca çocuklarýma dinlerini öðretmem gerektiði duygusuna kapýldým ve sorumluluðumu hatýrladým” Filmde Hz. Hamza’yý Anthony Quinn canlandýrdý. Film o kadar etkileyiciydi ki haftalarca hatta birçok ülkede yýllarca vizyondan kalkmadý.
Ömer Muhtar - Lion of the Desert, 1981
Mustafa Akkad’ýn diðer önemli filmidir. Çaðrý filminin çekimlerinde tanýþan Libya lideri Muammer Kaddafi, Akkad’dan Libya’nýn kurucusu Ömer Muhtar’ýn hayatýný çekmesini istemiþtir. Akkad da Anthony Quinn ile büyük baþarý gösteren filmi çekmiþtir. Anthony Quinn çekimlerde yaþadýklarýný þöyle anlatýr: Ömer Muhtar’ýn tutuklandýðýnda hapiste elleri kelepçeli olduðu bir sahne var. Bu þekilde abdest almaya çalýþýyor. Bu sahnedeki inanç ve azim beni çok etkilemiþti.
Mekke’ye Yolculuk - Journey to Mecca, 2009
Yapýt, Kâbe’nin üzerinde düþük irtifada uçularak gerçekleþtirilen hava çekimleri baþta olmak üzere, eþi görülmemiþ güzellikte görüntüler barýndýrýyor. Film, 14’üncü yüzyýlda yaþamýþ olan ünlü Faslý gezgin Ýbn-i Battuta’nýn hayat hikâyesi ekseninde, geçmiþle günümüz arasýnda gidip gelen paralel bir kurguda ilerleyerek, dünyanýn dört bir köþesindeki Müslümanlarýn her yýl Kâbe’ye yaptýklarý görkemli Hac yolculuðunu anlatmakta.
Beþir’le Vals – Waltz with Bashir, 2008
Film 1982 Sabra-Þatila katliamýnda Ýsrail ordusunda er olarak görev yapan yönetmen Ari Folman’ýn kendisiyle hesaplaþmasýný anlatýyor. Folman’ýn iç dünyasýndaki hasarý, animasyon tekniðinin gerçek üstü anlatýmýndan da yararlanarak kurgulayan film yaþanan insanlýk suçunun karanlýk köþelerini aydýnlatýyor. Toplu katliamý yaþayan insanlarýn insani algýlarý bence olayý tam anlamýyla içselleþtirmeye yetmiyor.
Guantanamo Yolu – The Road to Guantanamo, 2006
Film, 10 Eylül 2001’de Ýngiltere’deki evlerinden ayrýlan Pakistan asýllý Ýngiliz vatandaþý üç Müslüman genç Ruhel, Þefik ve Asýf’ýn öyküsünü aktarýyor. Yolculuklarýnýn tek amacý, annesinin seçtiði kýzla evlenecek olan Asýf’ýn düðününe katýlmaktýr. Üç arkadaþ, Pakistan’a gittiklerinde yanlýþlýkla Kuzey Ýttifakýnca tutuklandýktan sonra Amerikan birlikleri tarafýndan Guantanamo’ya nakledilirler ve sayýsýz iþkenceye maruz kalýrlar.
Vaad Edilen Cennet – Paradise Now, 2004
Çocukluk arkadaþý genç Filistinli Khaled ve Said, Tel Aviv’de gerçekleþtirilecek bir saldýrýda intihar bombacýsý olarak görevlendirilirler. Aileleriyle vedalaþmadan, son bir gece geçirdikten sonra, vücutlarýna baðlý bombalarla sýnýra götürülürler. Ama operasyon plânlandýðý gibi gitmez ve birbirlerinin kaybederler. Zalimliðe karþý intihar bombacýsý olmayý sorgulayan film çok tartýþýldý ama bakýþ açýsý çok doðruydu.
Hz. Muhammed: Allah’ýn Elçisi - Muhammad: The Messenger of God, 2015
Film, 7.yy’da Mekke’de ve Hz.Muhammed’in etrafýnda geliþen olaylarý konu ediniyor. Abraha’nýn fil ordusuyla Mekke’ye yöneliþi sebebiyle halk tedirgindir. Hz. Muhammed’e hamile olan Hz. Amine diðerleri gibi kaçýp daðlara saklanamaz. Abraha kimsenin olmadýðý þehri kolayca ele geçireceðini düþünür ancak filler bir adým dahi atmaz. Ardýndan milyonlarca ebabil kuþu, Abraha’nýn ordusunu taþ yaðmuruna tutarak yok eder. Bu olaydan bir ay sonra doðan, Hz. Âmine’nin kucaðýndaki minik Muhammed dünyayý kökünden deðiþtirecektir...
Amreeka, 2009
Muna, Ramallah’ta yaþanan çatýþmalar yüzünden 15 yaþýndaki oðlu Fadi ile Amerika’da bir kasabada yaþayan kýz kardeþinin yanýna yerleþmeye karar verir. Hem kýzkardeþinin ve ailesinin hayatýna ve hem de Amerika’ya ayak uydurmaya çalýþan Muna ve Fadi için “vaat edilmiþ topraklarda” bir gelecek kurmak hiç de kolay olmayacaktýr. Batý Þeria’da bankacýlýk yapan Muna, Amerika’da ancak bir hamburgercide iþ bulur. Oðlu ise Amerikan okulunda “Genç Usame Bin Ladin” olarak parmakla gösterilir.
Kara Altýn – Black Gold, 2012
Auda ölmek üzere olan kardeþine “Kardeþim lütfen Allah’a sýðýn” der, Ali ise þöyle cevaplar: “Beni ezen ayaðý mý öpeyim?” Auda devam eder: “Öldükten sonra bir melek gelecek yanýna hangi tanrýya inandýðýný soracak, ne diyeceksin?” Ali zar zor cevaplar: “Allah”. “Melek soracak hangi peygambere inanýyorsun?”: “Muhammed”. “Hangi dine inanýyorsun?” “Ýslam” der ve Ali ölür. Bu sahne belki kaba bir propaganda olarak algýlanabilir. Ama filmin bu küçücük sahnesinde Ali’nin yaþadýðý deðiþim inananlar için bambaþka etkilere sahip.
