Tehlikeli ve yýpratýcý iþlerle uðraþanlara daha erken emeklilik hakký tanýnýyor. Aralarýnda maden iþçileri, döküm iþçileri, asker-polis ve gazetecilerin de olduðu iþlerde çalýþanlara saðlanan fiili hizmet süresi zammý ile erken emeklilik avantajýndan saðlýk çalýþanlarý da yararlanacak.
Yaklaþýk 350 bin saðlýkçýyý ilgilendiren ve 2014 yýlýndan bu yana çýkmasý beklenen düzenleme ile saðlýk çalýþanlarý 7146 Sayýlý Kanun’la birlikte her 360 günlük çalýþma karþýlýðý 60 günlük “fiili hizmet süresi zammý”, bilinen adýyla yýpranma payý elde edecek. Böylece saðlýk iþlerinde çalýþanlar, uzun süredir talep ettikleri haklarýna kavuþmuþ oldular. Ancak, saðlýkçýlar sadece yasanýn yürürlük tarihinden sonraki çalýþmalarý için bu haktan yararlanacak olup, eski yýllar için faydalanma olmayacak.
2008 yýlý Ekim ayý baþýndan önce ilgili kanunlarda fiili hizmet süresi zammý ve itibari hizmet süresi kapsamýnda sayýlan iþlerden olmadýðý halde, 5510 sayýlý Kanunun 40’ýncý maddesinde sayýlan iþler ve iþyerlerine girecek nitelikte çalýþmasý olanlarýn, 2008 Ekim Ayý öncesi bu kapsamda geçen çalýþmalarýnýn emeklilik yaþ haddi indiriminden yararlanmak için aranan gün sayýsý için dikkate alýnmamaktadýr. Buna göre insan saðlýðýna iliþkin iþlerle ilgili kanunlarýna göre saðlýk meslek mensubu olarak 3 Aðustos 2018 tarihinden önce geçen çalýþma süreleri, emeklilik yaþ haddi indirimi için aranan 3600 gün hesabýnda dikkate alýnmayacaktýr.
Saðlýk çalýþanlarý için 03 Aðustos 2018 tarihinden itibaren getirilen yýpranma payýndan yararlanabilmek için;
• Ýnsan saðlýðýna iliþkin iþlerde 4(a) kapsamýnda çalýþmak,
• Ýlgili kanunlarýna göre saðlýk meslek mensubu sayýlmak ve insan saðlýðý için koruyucu, teþhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde çalýþmak temel þarttýr. Hekim, diþ hekimi, hemþire, ebe, eczacý, diyaliz teknikeri, psikolog (klinik), odyolog, diyetisyen, dil ve konuþma terapisti gibi saðlýk hizmetlerinde çalýþanlar bu haktan yararlanabilecek.
Doðrudan iþin kontrolü ve denetim görevini üstlenen ve/veya idareci konumunda olan saðlýk meslek mensuplarý, insan saðlýðýný koruyucu, teþhis ve tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde fiilen çalýþmadýklarý sürece fiili hizmet süresi zammýndan yararlanamayacak.
Söz konusu iþlerde en az 3600 gün çalýþýlmasý halinde ise toplam prim ödeme gün sayýsýna ilave edilen fiili hizmet süresi zammýnýn yarýsý emeklilik yaþ hadlerinden indirilecek.
Ýnsan saðlýðýna iliþkin iþlerle ilgili kanunlarýna göre saðlýk meslek mensubu olarak 3 Aðustos 2018 tarihinden önce geçen çalýþma süreleri, emeklilik yaþ haddi indirimi için aranan 3600 gün hesabýnda dikkate alýnmayacak.
Ulusal Bayram ve genel tatil günleri, yýllýk izin, ücretsiz izin, ücretli izin, sýhhi izin, eðitim kurs süreleri, fiili hizmet süresi zammý kapsamýnda deðerlendirilmeyecektir. Yani iþin tehlikesine maruz kalýnmayan günler fiili hizmet süresi kapsamýnda olmayacak.
Fiili hizmet süresi zammý kapsamýnda olan sigortalýlarýn iþin riskine maruz kaldýklarý süreler ve iþin riskine maruz kalmadýklarý süreler için farklý bildirim belgesi (aylýk prim ve hizmet belgesi) düzenlenecek. Ýþverenlerce ayný ayda ayný sigortalý için iki ayrý aylýk prim ve hizmet belgesi düzenlenmesi gerektiði durumlarda, her iki belgenin düzenlenmesi sýrasýnda da eksik gün nedeni olarak "13-Diðer Nedenler” seçeneði iþaretlenecek.
Fiili hizmet kapsamýndaki süreler için iþyerine uygun olarak (29), (30), (31) ve (53) nolu belge türlerinden biri kullanýlacaktýr.
Örneðin, özel bir hastanede doktor olarak görev yapan sigortalýnýn 2018 Eylül ayý içinde hafta tatili hariç tam çalýþmasý olduðunda, fiili hizmet kapsamýnda düzenlenecek (29) numaralý belge türünden azami 26 gün; diðer günler için düzenlenecek (01) numaralý belge türünden de asgari 4 gün hizmet bildirilecek.
Ýþ kolu kodu itibariyle fiili hizmet süresi zammý kapsamýnda olmadýðý halde, çalýþtýrýlan kiþinin mesleði veya yaptýðý iþ nedeniyle fiili hizmet süresi kapsamýnda sigortalý bildirimi yapmasý gereken iþyerlerinin bu kapsamda tanýmlamasý yapýlmasý gerekiyor.
