Bir süredir sokak hayvanlarý konusunda adeta akýl tutulmasý yaþýyoruz.
Enteresan bir þekilde sokakta yaþayan sahipsiz hayvanlar gündemde baþköþeye yerleþti. Toplumda sokakta yaþasýn diyenlerle, hayvan barýnaklarýnda yaþasýn diyenler olduðu gibi uyutulsun diyenler de olunca gerilim arttý.
Esasen bu konuda toplumsal hassasiyetin fitilini ateþleyen Ramazan Bingöl "Bir çocuðumuzun daha zarar görmesine tahammülümüz kalmadý!" diyerek konuya bakýþýný dile getirdi.
Ramazan Bingöl diyor ki; "Herkesin saðlýklý ve dengeli bir çevrede yaþama hakký Anayasa'mýzýn 56'ýncý maddesinde yer alýyor ve devam ediyor:
Çevreyi geliþtirmek, çevre saðlýðýný korumak ve çevre kirlenmesini önlemek devletin ve vatandaþlarýn ödevidir.
Türkiye'de sahipsiz baþýboþ köpek popülasyonu önlenemez bir þekilde katlanarak artýyor.
Köpekler, ýsýrma ve saldýrma nedeniyle doðrudan veya dolaylý yollarla insanlarýn ve diðer hayvanlarýn ölmelerine, yaralanmalarýna, trafik kazalarýna, kuduz, kist hidatik gibi ölümcül bulaþýcý hastalýklara, güvenlik problemlerine sebep oluyor.
Çocuklar ölüyor, yaralanýyor; ailelerin caný yanýyor. Yaþanýlan travmalar da cabasý.
Mart 2022'den beri çoðu çocuk 18 insanýmýzýn sahipsiz köpekler nedeniyle öldü, yüzlercesi yaralandý, sayýsý bilinemeyen hayvan telef oldu.
Kuduz vakalarý hastalýðý hýzla artýyor. Çocuk parklarýný mesken tutan sahipsiz köpekler bulaþýcý hastalýk yayýyor.
Çocuklar kendi parklarýnýn içinde sahipli, sahipsiz köpeklerin dýþkýlarýyla muhatap. Yine parklarda aðýzlýksýz, tasmasýz köpekler, kimi zaman yasaklý tehlikeli tür köpekler herhangi bir ehliyete, eðitime, yaptýrýma tabii olmaksýzýn serbestçe dolaþtýrýlýyor. Bir baþýboþluk ve kuralsýzlýk hakim. Sadece Ýstanbul'un 25 ilçesinde, yaklaþýk 15 ayda belediyelerin ilgili birimlerine sahipsiz köpeklere iliþkin 18 bin 791 ihbarýn 881'i "ýsýrma vakasý" olarak kayýtlara geçti.
Konuyu hayvanlarýn haklarý açýsýndan ele aldýðýmýzda da durum hiç iç açýcý deðil. Bu köpekler bir yandan aðýr sokak koþullarýnda hayatta kalma mücadelesi verirken, diðer yandan birbirlerine ve diðer hayvanlara zarar veriyor, toplu halde dolaþýp sokaktaki savunmasýz diðer canlýlarý telef ediyorlar. Köpek sürülerinin sýrf güdüsü gereði bir kediyi aralarýna alýp ikiye ayýrýp öldürdükten sonra hiçbir þey olmamýþ gibi bir sonraki avlarýnýn peþine gitmesi hayvanseverleri rahatsýz etmeli. Ve sýrf bu nedenden dolayý bile bir çözüm aranmalý. Tek taraflý hayvan hakký olmaz. Bir hak savunulacaksa bu hak bütün hayvanlarý kapsamalýdýr."
Esasen son derece doðru tespitlerle doðru yazýnýn tüm belediye ve kurumlarý alarma geçirmesi gerekiyorken, maalesef çoðu troll ve bot hesaplar olmak üzere konuyu gündeme alan herkese sistemli bir saldýrý ve itibarsýzlaþtýrma yaþanýyor.
Hiç kimse hayvanlarýn modern hayvan barýnaklarýnda yaþatýlmasýna itiraz etmiyor. Hayvan haklarý konusunda çalýþan STK'larýn modern hayvan barýnaklarý ve sahiplenme/sahiplendirme ile sorunun çözümüne katký sunmasý gerekirken karþý çýkmalarýný anlamak da mümkün deðil.
5199 sayýlý Hayvanlarý Koruma Kanunu ve diðer yasal düzenlemeler, hayvanlarýn kýsýrlaþtýrýlarak modern barýnaklarýnda korunmasýný saðlayamýyor, hayvanlarý sokaktan kurtarmýyor.
Maalesef özellikle çocuklarýmýzý tehdit eden sürü köpekler belediyeler tarafýndan toplanamýyor, kýsýrlaþtýrýlýp modern barýnaklarda bakýlmýyor. Ramazan Bingöl'ün tespitiyle þu an hâlihazýrdaki 'kýsýrlaþtýr/yerine býrak' uygulamasýnýn yoðun köpek popülasyonun azaltýlmasýna çözüm saðlayabilmesi imkânsýz. Çünkü köpekler bir yandan kýsýrlaþtýrýlýrken diðer yandan hýzlýca artmaya devam ediyor. Türkiye'de 10 milyonun üzerinde sahipsiz köpek olduðu tahmin ediliyor ve bu sayýnýn 10 yýl içerisinde 60 milyona ulaþacaðý öngörülüyor.
Sorunun çözümü için ABD ve AB üyesi ülkelerde, Ýngiltere, Japonya, Ýsviçre, Avustralya gibi geliþmiþ ülkelerde uygulanan mevzuat ve uygulamalar esas alýnarak yeni bir düzenleme yapýlmalýdýr. Sahiplenilen hayvanlarýn terkedilemeyeceði yasal olarak düzenlenmelidir. Modern hayvan barýnaklarýnýn belediye ve STK öncülüðünde kurularak hayvanlarýn refah içinde yaþayabilecekleri þekilde inþa edilmesi ve/veya düzenlenmesi sorunun çözümü için atýlmasý gereken en önemli adým olacaktýr. Barýnaklarýn kurulmasý, iþletilmesi ve giderlerinin karþýlanmasý konusunda belediyelerle birlikte STK'lar da rol almalýdýr. Özellikle restoran gibi iþletmelerde atýk yemeklerin çöpe gitmesi yerine hayvanlar tarafýndan yenilebilecek þekilde toplanarak bakýlmasý, kýsýrlaþtýrýlmamýþ sokak köpeði kalmamasý ve hatta belediyelere mali haklara ulaþmada sokak hayvanlarý konusundaki proje ve geliþmeleri performans hedefi olarak verilmelidir.
Bundan birkaç hafta önce küçük evladýmýn köpek saldýrýsý sonucu yaralanmasý ile benim de bizzat maðduru olduðum bir konu olmasý hasebiyle ve tartýþmanýn absürt bir yere doðru gittiðine yönelik endiþelerim nedeniyle bu hassas konuya farklý bakýþ açýsýyla dikkatleri çekmek istedim.
Henüz geç deðilken STK, belediye ve kamu kurumlarý ile üniversitelerin veterinerlik fakültelerinin kýsýrlaþtýrma ve modern barýnaklarda bu canlara yaþam hakký verilmesi acilen yasalaþtýrýlmalý ve mevzuat acilen deðiþtirilmelidir. Sokakta yaþayan hayvanlarýn da bir "can" olduðunun unutmayarak, vicdanlý ve yaþam haklarýna saygýlý davranýlmasý gerekir.
Hayvanlarýn yeri sokaklar deðil, sýcak yuvalar ve modern barýnaklardýr.
