Kendilerinden o kadar eminler, o kadar kibirliler ki, biz ‘bakýn þu günlerde sizin ‘piyasa’ dediðiniz o ‘ortamlarda’ olan bitenler pek piyasa aklý ile açýklanacak þeyler deðil, buralara bir bakalým’ dediðimizde ‘olur mu caným, tabii ki bu, bir kar-zarar dinamiði ve bunun rasyonalitesi... Burada siyaset pek yoktur, herkes karýný azamileþtirmeye çalýþýr, bunun da kurallarý vardýr, ya bu kurallara uyarsýnýz ya da zarar ederseniz’ türünden tumtaraklý cümleleri ‘yukarýdan’ ders niyetine duyuyoruz... Þunu öncelikle tekrar edeyim; bugün emtia piyasalarý, sermaye ve para piyasalarý o bildiðiniz teorik-ders kitaplarýnda anlatýldýðý gibi- mekanizmalar ve dinamikler üzerinden iþlemiyor. Yani buralarda bir piyasa var ama bu piyasa ‘serbest’ bir piyasa mekanizmasý deðil. Ama bu baþýndan beri böyleydi. Bakýn size kýsa bir örnek, çok eskilerden:
Rothschild’ten ilk finans dersi...
Avrupa’da 19. yüzyýlýn tam ortasý siyasi alt-üst oluþa tanýklýk ettiði kadar finansal bir çekiþmenin hatta savaþýn sahnesi olmuþtur. Avrupa’nýn ünlü banker aileleri arasýnda da amansýz bir mücadele vardý. Rothschildler, Mallesler, Bieste ve Andre gibi bankerler, Salamon Heine, Romalý Torlonia, Uzielli vb... Mesela o zamanýn ünlü bankasý Societe Generale du Credit Mobilier, bu ailelerin Rothschildleri tasfiye ederek kurduklarý iddialý bir kurumdu. Credit Mobilier gibi kurumlar, Fransýz Devrimi’nin getirdiði özgürlük ortamýnda istedikleri gibi büyüyemezlerdi. Ýþte 3. Napolyon, devrimin getirdiði bütün haklarý geri almýþ ve Credit Mobilier gibi ahtapotlarýn yolunu açmýþtý. 1848 devriminden de korkan finans-kapital (yani bizim faiz lobisinin atalarý) bütün iþçi haklarýný da Napolyon’a kaldýrtmýþtý. Ama iþin ilginci bu bankanýn daha piyasaya çýkmamýþ hisse senetlerinin satýþ vaadi içeren kâðýtlarýnýn ortalýkta dolaþmaya baþlamasý ve bunlarýn Ýstanbul’a düzenli sefer yapan gemi personeliyle getirilip satýlmasýydý. Böylece Ýstanbul zengini tayfalar, miçolar falan ortaya çýkmýþtý. Haydar Kazgan’ýn aktardýðýna göre, Credit Mobilier, 120 milyon franklýk öz sermaye barýndýrýyordu ama tam bunun kadar 120 milyon franklýk tahvil piyasaya sürebiliyordu. Osmanlý’nýn piyasaya sürdüðü ilk tahvil borçlanmasý bunun ancak yarýsý kadardý. Yani Ýmparatorluktan güçlü bir finans kurumu. Þimdi de öyle deðil mi, bugün yalnýz Londra18 trilyon dolarý bulan küresel fonlara ev sahipliði yapýyor. Finans oligarþisinin, imparatorluklarý aþarak yeni yeni palazlanmaya baþladýðý 19. yüzyýlýn ilk yarýsý, þimdiki gibi bu rekabetçi(!) ‘centilmenler’ arasýnda ciddi savaþlara da sahne oluyordu.
Mesela Credit Mobilier’e kafayý takan Rothschild, bu hisseler üzerinden yoðun spekülasyon yapýyor ve Galata dahil bir çok merkezde hisseleri, spekülatör ajanlarýna yaptýrdýðý yoðun alýmlarla yukarý çekiyor, yüksek karlar elde ettikten sonra yeniden satýyordu. Böylece Galata bile havadan para kazanma kavramýný bu savaþ sayesinde öðrenmiþti. Ýþte finansýn ilk pratik dersini Rothschild vermiþti. Þu: Bir þeyi düþürmek istiyorsanýz, uzanýp almak yerine, onu sallayýn, mutlaka düþürmek istediðinizden fazlasý önünüze düþer. 1850’li yýllarda Rothschild’in, kendisine karþý kurulduðuna inandýðý, Credit Mobilier’e uyguladýðý bu yöntem bir klasik finans dersi olarak tarihe geçti. Sallayacaksýnýz... Mutlaka istediðinizden daha fazlasý önünüze düþer...
MB kendisini gövdesinden tutturtmaz!
Þimdi gelelim bugüne, TCMB’nin faiz silahýný kullanmadan, TL’yi yoðun sermaye çýkýþlarý karþýsýnda koruyamayacaðýný çok dinledik bugünlerde... Ama amaç zaten o deðildi ki... Birileri 1854-55’te Rothschild’in Credit Mobilier’e yaptýðýný bize yapmaya çalýþýyordu. Hem de gözümüzün içine bakarak... TCMB’sý da bunu önlemeye çalýyordu... Gövdesinden tut, salla... Önüne istediðinden fazlasý düþer... Ýþte o zamandan bu yana iþini bilen merkez bankalarý kendilerini gövdelerinden tutturmamaya çalýþýr ve birilerinin kendilerini salmasýna izin vermez... Buna volaliteyi-oynaklýðý- önleme denir. Bu, pür piyasa için de çok önemlidir. Çünkü sallantýnýn olduðu yerde yatýrým yapýlmaz, hiçbir fiyat gerçekti deðildir, önünüzü göremezsiniz... Sabit sermaye yatýrýmlarý geriler, iþsizlik artar, sonunda da doðru dürüst borçlanamadýðýnýz için enflasyon çok hýzlý olarak yukarý çýkar. Çünkü para basmak zorunda kalýrsýnýz. Gördüðünüz gibi Rothschild’lerin keþfettiði bu yöntem o günden bu güne uygulanýyor. Ama bize daha o zamandan beri finansal yapýlarýn, bankalarýn rekabetçi, piyasacý kurumlar deðil tekelci ahtapotlar olduðunu da anlatýyor.
Anadolu Ajansý deþifre ediyor!
Ýþte bu ahtapot, þu ‘sallama’ iþini maksatlý haberlerle de yapýyor. Bakýn, Anadolu Ajansý dün böyle bir ‘sallama’ maksatlý haberi daha deþifre etti. AA haberi þöyle;
Son günlerde Türk finans piyasalarýndaki geliþme ve beklentilere iliþkin negatif çýkarýmlara yer verilen haberleri abonelerine servis eden uluslararasý bir haber ajansýnýn, BAE Merkez Bankasý’nýn yerel ticari bankalardan Türkiye’de finansal risklere ne ölçüde açýk olduklarýna iliþkin ayrýntýlý bilgi isteði haberinin, rutin olduðu ortaya çýktý.
Ayný ajans, daha önce de kredi derecelendirme kuruluþu Fitch’e dayandýrarak Türkiye’deki hükümet karþýtý protestolarýn durumu karmaþýklaþtýrdýðýný ve potansiyel risk nedeniyle kur ve sepetin yükseldiðini iddia etmiþti. AA’nýn bu baþarýlý haberini yapan Zeynep Duyar’a da biz þu görüþü bildirdik:
Rutin uygulamayý haber yaptý... Amaç...
“Bu eðer rutin bir uygulamaysa, yapýlan haber oldukça maksatlýdýr. Çünkü haberde CBUAE’nin kendi yerel bankalarýna Türkiye ile yaptýklarý yatýrýmlardan riski soruluyor. Bunu sanýyorum her Merkez Bankasý rutin olarak yapar. Ancak haberde dikkat çeken bir baþka detay daha var. Burada sukuk benzeri fonlarýn Birleþik Arap Emirlikleri’nde (BAE) Türkiye’ye yönelik artacaðý vurgulanýyor ve rutin uygulamayla sanki bu yatýrýmlarýn özellikle sorgulanmasý yapýlýyormuþ gibi gösteriliyor. Zaten haberde çok açýk olarak BAE’deki sukuk fonlarýnýn Türkiye’ye kaymakta olduðu belirtiliyor ama rutin bir uygulamayý sanki bu fonlarýn Türkiye’de yatýrýmlarýnýn güvenli olup olmadýðýnýn merkez bankasý tarafýndan sorgulanmasý gibi bir algý yaratýlýyor.” Þimdi telaþ þu tabii; Londra merkezli sukuk fonlarýnýn Ýstanbul merkezli bir rotaya girmesi... Reuters ya da Rothschild yüzyýl geçse de deðiþmez...
