Sokak yiyeceklerinde en büyük eksiklikti. Fast food öyle bir hýzla yayýldý ki saðlýklý malzemelerle hazýrlanmýþ sandviçler ancak butik þarküterilerde yer aldý. Þimdilerdeyse ataða geçen sandviç çeþitlemeleri zamansýzlarýn hayatýna deðer katýyor...
Hýzlý bir þehirdeyiz. Dýþarýdan gelen hýzýmýza yetiþemiyor, bu hýza anlam veremiyorlar. Burasý Ýstanbul! Hýzlý, çabuk tüketen, acelesi çokça olan insanlarýn þehri. Bu telaþtan nasibini ilk alansa beslenme þekilleri. Kabul edelim sokak yiyeceklerimiz yaðlý. Hadi yaðýný da geçtim lahmacunumuz bol soðanlý, pilavýmýz nohutlu. Bayýlýrým ayrý, sadece öðle vakti koku biraz sýkýntýlý olabilir. Elimde olsa Amerikan iþi bol hamurlu pizza dilimlerinin, kötü hamburgerlerin imalatýný bu gün bitiririm.
Ýzmirli olarak saðlam bir sokak yemeði kültürü olan þehirden geliyorum. Kumru, tavukrus, yumurtalý gibi her biri muhteþem sokak sandviçlerini zamanýnda bolca mideye indiren biri olarak, Ýstanbul’da en büyük sýkýntýmdý ama þimdilerde üç can simidim oldu. Onlara geçmeden bu iþi yapmak isteyenlere naçizane þunu önermek istiyorum, az ve kaliteli ekmek ile bol ve uyumlu malzeme kullanýn. Sandviçte ekmeðin görevi içindeki malzemeyi taþýmak, önüne geçmemeli.
Adýný veren kasaba
Ýngilizler sandviç yapmasýný çok iyi bilir. Þimdi bazýlarý gülüp “Yemekleri mi var, artýk iki sandviçi de yapsýnlar” diyecek belki. Büyük adanýn özellikle Ýskoçlar söz konusu olduðunda Ortaçað döneminden kalan geleneksel bir mutfaðý var. Hatta ilk balýklarýn orada tütsülendiði gerçeði gibi, bir çok tahýl ve hububatýn yiyecek olarak sofraya gelmesi yine bu bölgede olmuþtur. Sandviç ismi de Ýngilizlerin Sandwich kasabasýndan gelmektedir. Ekmeðin 6 bin yýllýk tarihinde Ortadoðu’da, Mýsýr’da yiyeceklerin lavaþ arasýna konduðu bilinmekte, Romalýlarýn ayak üstü iki ekmek arasýnda atýþtýrmalarý bir gelenek ama sandviç ismi 1700’lü yýllarýn ortalarýnda yaþayan Ýngiliz bir konta ait.
SIRBÝSTAN’DA PLJESKAVÝCA FRANSA’DA CROQUE MADAM
CROQUE MADAME FRANSA
1900’lerin baþýndan beri yapýlan crouqe madame iki tost ekmeði arasýna koyulan jambon ve peynir ve üzerine beþamel sosla ýzgarada piþiriliyor. Tepesine de tavada veya poþe olarak piþmiþ yumurta yerleþtiriliyor. Eklenen farklý malzemelere göre Croque Monsieur, Croque Provenç gibi farklý bir çok isimleriyle adlandýrýlmakta.
SALT BEEF ÝNGÝLTERE
Ýki dilim ekmek arasýnda sýðýr eti. Sulu, yumuþacýk ve çok lezzetli. Ekmek olarak çeþitli alternatifleri mevcut. Ýçine hardal sürülerek ve yanýnda kocaman bir salatalýk turþusu ile servis ediliyor. Efsane bir lezzet!
TAVA TOSTU AMERÝKA
Bildiðimiz peynirli tostu tavada yaðýn içinde kýzartýlmýþý. Tavada tost hazýrlama fikri lezzetli bir buluþ, ekmek kýtýr kýtýr, içindeki peynir ise yumuþacýk oluyor.
TAKO MEKSÝKA
Kýtýr mýsýr gevreði içine, avocado, salsa, bolca peynir, ekþi krema, yeþillik koyularak hazýrlanýyor. Ýsim babalarý Ýspanyollar ama gerçek bir Meksika yemeði. Akýtmadan, sýçratmadan yemenizin imkaný yok ama yediðinize deðiyor. En müthiþ sandviçlerden.
PLJESKAVÝCA SIRBÝSTAN
Piyeska, pita ekmeði ile yapýlýr. Sýðýr veya domuz etiyle hazýrlanan hamburger köftesi benzeri bir köfte ýzgarada piþirilerek bu ince ekmeðin içine koyulur. Deðiþik peynirler, sebze ve Sýrp kremasý koyularak hazýrlanýr, yanýnda lahana salatasý ise olmazsa olmazý.
KUMRU ÝZMÝR TÜRKÝYE
Nohut mayasý ile hazýrlanan özel ekmeði onu dünyaya tanýttý. Ancak son dönemde bilmeyenlerin elinde ucuz maliyet için periþan hale geliyor ve tehlike çanlarý çalýyor. Eski ustalarýný bulabilirseniz ne mutlu. Aslýnda kumru, Ýzmir’de gevrek arabalarýnda satýlýr. Soðuk sandviçtir. Ýçinde iyi kalite Bergama tulumu, yeþil bahçe biberi ve tarla domatesi olur. Hatýrlarým, bu sebeple eskiden sadece yaz aylarýnda olurdu.
YENÝ TRENDÝN LEZZET ÖNCÜLERÝ
Geleneksel balýk ekmeðe yenilikçi dokunuþ: Dandenia
Çok iyi bir proje! 30 yýllýk tecrübe, sürdürülebilir balýkçýlýk ilkeleriyle geleneksel balýk ekmeðe gelen yenilikçi bir dokunuþ. Benim sandviçlerdeki beklentim midemi, aðýzýmýn tadýný bozmamasý ve yedikten sonra aðýrlýk hissettirmemesi. Öðle saatlerinde yenilen balýða bayýlýrým. Bir de ekmek arasý, al, git mantýðýndaysa deðmeyin keyfime. Benim için hýzlý yemeðin þahý! Keþke sardalye, hamsi, istavrit ekmek arasý her köþe baþý olsa ama yok. Dardenia ise Erenköy, Maslak, Buyaka AVM, Mecidiyeköy ve Kemerburgaz þubeleriyle bu açýða aday. Sandviçlerinin ekmek seçeneklerine birkaç farklý emek alternatifleri eklemelerini, ince dilim seçeneklerini ve daha fazla þube açmalarýný dört göz bekliyorum.
Ýyi atýþtýrmalýk isteyenler için: Plus Kitchen
Bana gelip sorsalar ‘Hangi yiyecek markasýný Türkiye’ye getirmek isterdin?” diye bunlardan biri Eat diðeri de Pret A Manger olurdu. Saðlýklý gýdalarla, iyi kalite ekmeklerle hazýrlanmýþ çok çeþitte taze sandviçler, çorbalar, atýþtýrmalýklar hazýrlýyorlar. Plus Kitchen bir Türk markasý. Bence ekmeði, malzemesi, sos meselesinde sandviçler için biraz daha çalýþýlmalý ama þahane bir marka. Niþ bir iþ yaparak özel tasarým sunumlarla gözlere de bayram ettiriyorlar. Yaygýnlaþmasý, iyi atýþtýrmalýk isteyenler için harika olur.
Acýktýðýnýzda benzinciye gidin: Deli2Go
Milyon kez iki toplantý arasý koþuþtururken zamansýzlýktan yollarda simit yemiþliðim var. Allahtan çok severim. Ama simit de bir yere kadar. Çok deðil üç sene önce sandviç bulamazdýn. Büyük dertti. Bir gün trafik fena, benzinciye girdik. Ergun elinde sandviçle geldi “Biraz ye istersen, kan þekerin düþmesin” dedi. Ýnce tebessümümü attým. Benzinciden sandviç ha, ne kadar iyi olabilirdi ki? Ama müthiþti! Etikete baktým; Daily2go yazýyordu. Hani Avrupa’da yediklerimiz, geldiler mi? Evet, Hollanda’da 2010’da Shell’in kurduðu Deli2go bir süredir Türkiye’de ve sandviçleri günlük, malzemeler taptaze, birbiriyle uyumlu ve soslar aðýr deðil. Konsepti her yýl daha da geliþmekte.
