Saraybosna’da birkaç gün

Avrupa Konseyi’ne baðlý Avrupa Görsel-Ýþitsel Gözlemevi’nin 47. Toplantýsý 14-15 Haziran  tarihlerinde Saraybosna’da yapýldý. Gözlemevi’nin bu yýlki baþkanlýðý Bosna-Hersek’te ve baþkanlýðý Kemal Hüseyinoviç tarafýndan yürütülüyor. Türkiye temsilcilerinden biri olduðum kuruluþun ilk gün toplantýsý “talep-üzerine televizyon ve video hizmetleri” üzerineydi. Görsel medya üzerinden bu hizmetlerin tedarikinde uygunsuz görüntülerin yer almasý dolayýsýyla özellikle çocuklarýn maruz kalabileceði riskler ve ülkelerin bu konuda aldýklarý önlemler üzerinde duruldu. Kuzey Avrupa’nýn daha bir serbesti içinde olduðu bu konum, Avrupa içinde ülkeden ülkeye deðiþkenlik arz ediyor. Bir yandan bu konuda rahatsýzlýklar ve hassasiyetler ortaya konuyor ancak gündelik pratikte Avrupa anlayýþý, felsefi serbestileri kýramadýðýndan, televizyondan videoya, internete ortaya çýkan ve çocuk olsun yetiþkin olsun aslýnda herkesi rencide etmesi gereken görüntülerin yayýnlanmasýnýn önüne geçilemiyor.

***

Ýkinci gündeki yürütme kurulu toplantýsý ise sabahtan ikindiye, önceki toplantýlarda alýnan kararlar, hesaplarýn görülmesi, yeni dönem bütçesi ve eylem planý hakkýndaki görüþmelere hasredildi. Avrupa Konseyi’nin 2012 Eþitlik ve Farklýlýk Ödülü’nü alan ve yirminci yýlýný kutlayan Gözlemevi’nin önceki toplantýlarýnýn yapýldýðý Strasbourg ve Paris’te görüþülenler aktarýldý. Kuruluþa ait veritabanlarý olan Mavise, Korda ve Lumiére’in son durumlarý hakkýnda bilgi verildi. Cannes Film Festivali Marketi çerçevesinde yýlda bir yayýmlanan ve dünya sinemasýnýn istatistiki verilerini arz eden Focus ve Avrupa sinemasýnýn film, televizyon, talep-üzerine, daðýtým ve market bilgilerini bir araya getiren Yýllýk konusunda son veriler sunuldu. Ayrýca internet üzerinden yapýlan yayýncýlýk ve MEDIA ve EUROMED programlarýyla Gözlemevi’nin kurduðu iliþki üzerinde duruldu. Üyeliði yeni kabul edilen Karadað ile birlikte üyelik baþvurusunda bulunan ancak müracaatý tartýþmaya açýlan Fas’ýn durumu gündemin diðer maddeleriydi.

Ýlk defa yedi yýl evvel Film Festivali münasebetiyle bulunduðum Saraybosna’nýn Osmanlý, Avusturya-Macaristan ve Yugoslavya dönemlerinin izlerini taþýyan mimarisi ve hayat tarzlarý belirgin toplumsal renkler ve dokular olarak karþýmýzda duruyor. Bir Anadolu kasabasý veya þehir merkezi görünümündeki Baþçarþý ve yedi sene önce rahmetli bilge devlet baþkaný Aliya Ýzzetbegoviç’in dava arkadaþlarýndan þimdi o da rahmet-i rahmana kavuþmuþ olan Ömer Behmen’i gördüðüm, bir Osmanlý konaðý olan Moriça Han’ýn insana sükun ve sürur veren avlusu hayatýmýzý anlamlandýran mekanlar olarak içimizi saðaltýyor. Öte yandan, baðýmsýz bir ülke içinde ‘Sýrp Cumhuriyeti’ olarak anýlan ‘bölge’de, savaþýn efsanevi tünelinin giriþinin yer aldýðý Tünel Müzesi, yaþananlarýn acý, ibretamiz ve kahramanca bir niþanesi olarak eþrefle esfel arasýnda dolanan insanlýðýn bir baþka yüzünü sergiliyor.