Sarýmsak, kiþniþ veya her ikisinin günlük kullanýmý hiperlipidemi hastalarýnda kan lipit deðerleri ve yüksek tansiyonun kontrolünde yararlý olabileceði bildiriliyor. Ancak etkinlik bunlarý günlük olarak tüketmeye baðlý.
Kalp ve damar hastalýklarý insan ölüm oranlarý istatistiklerinde tüm dünyada ilk sýrada yer alýyor. Hiperlipidemi, kanda lipit oranýnýn yüksek olmasý, kalp-damar hastalýklarýnýn (KDH) geliþiminde baþlýca etkenlerden biri. Araþtýrmalar sarýmsak ve kiþniþ tohumunun kan lipit deðerlerini düþürdüðü ve dolayýsýyla KDH riskinin azaltýlmasýnda yararlý olabileceðini gösteriyor. Yeni yayýmlanan bir araþtýrmada klinik olarak (randomize, plasebo kontrollü ve tek-körlü) bu bitkisel ürünlerin teker teker ve birlikte uygulandýðýnda hiperlipidemi hastalarýnda lipit seviyesi, kan basýncý ve vücut-kitle indeksi üzerindeki etkinliði incelenmiþ.
Seksen hasta (40-80 yaþ arasý) seçilerek (kolesterol 200 mg/dL üzeri, serum trigliserit seviyesi 150 mg/dL üzeri) gruplandýrýlmýþ. Her gruba 40 gün boyunca günde 2 gram sarýmsak, kiþniþ tohumu ya da eþit oranda her ikisinin karýþýmý verilirken, bir diðer gruba ise herhangi bir þey verilmemiþ. Son uygulamadan sonra 20 gün hiçbir uygulama yapýlmamýþ. Hastalarýn baþlangýç (0), 20, 40 ve 60 (izleme süreci) gün sonunda deðerleri ölçülerek kaydedilmiþ.
Uygulama sonunda total kolesterol deðerinde en yüksek azalma sarýmsak kullanan grupta, ardýndan Sarmýsak-kiþniþ verilen grupta görülmüþ. Ancak sarýmsak kullanýmý yapýlmayan 20 günlük izlenme sürecinde sarýmsaktaki deðerlerin tekrar belirgin bir þekilde yükseldiði bildiriliyor. Buna karþýlýk bir uygulama yapýlamayan kontrol grubunda 60 gün boyunca lipit deðerlerinin artýþýný sürdürdüðü gözlemlenmiþ. Trigliserit oranýnda en yüksek azalma sarýmsak-kiþniþ karýþýmý tarafýndan saðlanýrken, kiþniþ tek baþýna en düþük azalmayý saðlayabilmiþ. 20 günlük izleme döneminde ise çok hafif bir yükselme görülmüþ. Ýyi huylu kolesterol (HDL) seviyesinde her üç grupta da belirgin yükseliþ saðlanmýþ ama en yüksek deðer sarýmsak, en düþük ise kiþniþ ile saðlanmýþ ancak uygulamanýn kesildiði 20 günlük süreçte bu deðerler tekrar eskiye dönmüþ. Ayný þekilde kötü huylu kolesterol (LDL) seviyeleri de uygulama süresinde her grupta belirgin azalýrken, uygulama kesilince tekrar yükseliþe geçmiþ.
Sistolik kan basýncýnda (yüksek olan deðer) en yüksek düþüþ beklendiði üzere sarýmsak ve kiþniþ tarafýndan saðlanýrken sarýmsak-kiþniþ karýþýmýnýn etkisi daha düþük çýkmýþ. Kiþniþin etkisi sarýmsaktan daha yüksek bulunmuþ; bunun nedeni muhtemelen kiþniþin idrar miktarýný arttýrmasýna baðlý elektrolit atýlýmýný saðlamasý ve böbrek iþlevlerini geliþtirmesi olabileceði düþünülüyor. Ancak çalýþmada diastolik kan basýncý deðerinde (düþük olan) hiçbir uygulamada kayda deðer bir deðiþim görülmemiþ. Sonuç olarak sarýmsak, kiþniþ veya her ikisinin günlük kullanýmý hiperlipidemi hastalarýnda kan lipit deðerleri ve yüksek tansiyonun kontrolünde yararlý olabileceði bildiriliyor. Ancak etkinlik bunlarý günlük olarak tüketmeye baðlý. Kestiðinizde tekrar eskiye dönebiliyor.
