Yahya Sinvar'ýn savaþarak ölmesi, onu kahramanlaþtýrdý. Gazze'den sonra Lübnan'a saldýran Ýsrail'in, art arda Hizbullah ve Hamas liderlerini hedef almasý, cepheyi dinamik kýlacaðý için savaþýn uzun bir zamana yayýlacaðýný söyleyebiliriz.
Yaþanan süreci farklý etkenler ýþýðýnda deðerlendirebiliriz. Meseleyi tek boyuta indirgemek kolaycýlýk olur; ancak yaþananlarý küresel jeopolitikteki büyük güç mücadelesinden soyutlayamayýz.
ABD'nin Rusya ve Çin'i bölgeden uzak tutma çabasý ile Körfez aktörlerinin Ýran'ý dýþlama çabasý örtüþüyor. Batý dünyasýnýn "terbiye" etmeye çalýþtýðý bu üçlünün Orta Doðu ve Afrika'daki varlýðý belirgin.
2011'de Suriye'de baþlayan süreç, aslýnda Irak'ta olup bitenlerin bir domino etkisiydi. Ýstikrarsýzlaþtýrýlan ve dýþ etkenlere karþý zayýf hale getirilen ülkelerin komþularý da bu kaostan etkilenir.
Ýþgal sonrasý Irak'ta ve daha sonra Suriye'de pozisyon alan ABD ile Ýran, bölgede farklý düzeylerde varlýklarýný sürdürdüler.
Netanyahu'nun Gazze'den sonra Lübnan'da Hizbullah'ý hedef almasý, iç politikada onu belki rahatlattý; ancak uzun vadede Ýsrail'e karþý bölge halklarýnýn nefretini artýrdý. Bu geliþmeler, Arap kamuoyunda yerleþik sistemleri rahatsýz edecek boyutlara ulaþacaktýr.
Ýsrail'in propagandasý, savaþý Lübnan'la deðil, Hizbullah'la yürüttükleri yönünde. Bu adlandýrmalar oldukça önemli. Arap-Ýsrail savaþýný Hamas-Ýsrail savaþýna indirgemek, Ýsrail'in katliamlarýný perdeleme ve enformasyon dünyasýndaki gücünü gözler önüne seriyor.
ABD veya Ýsrail'in Ýran'a saldýrýp saldýrmayacaðý sorusu hâlâ gündemden düþmüyor. Ýran'ýn bölgedeki etkisinin kýrýldýðý bir senaryoda, iç huzursuzluklar kaçýnýlmaz olacaktýr. Asýl hedefin Tahran'da bir darbeyi tetiklemek olduðu açýk.
Ankara için hassas bölge Suriye sahasý. Suriye'den çekilmeyi asla düþünmeyen Ankara'ya, Moskova da destek veriyor. Rus yetkililer, Esad'a Erdoðan'la uzlaþmasý için telkinde bulundular. Körfez aktörleri de uzun zamandýr Esad'a, Tahran'dan uzaklaþmasýný öneriyor.
Ankara'nýn PYD/YPG konusundaki tavrý net. Suriye sahasýnda oluþacak olasý bir boþluða sert müdahale edileceði açýk. Ýran'ýn iç karýþýklýklarý ve Suriye'deki boþluk, Kürt halklarý için bir umut olarak pazarlanýyor. Avrupa'daki diaspora, bu senaryonun baþýný çekiyor; ancak bu senaryo, bölgede çok kanlý olaylara yol açabilir. PKK, KDP, IKYB ve PYD arasýndaki rekabetin ne kadar þiddetli olduðunu ve çok kan aktýðýný unutmayalým.
