Ýþçi ve iþveren arasýnda zaman zaman yaþanan sorunlarýn bir kýsmýnýn iþçinin çeþitli hata ve yanlýþlarýndan kaynaklandýðý görülmektedir.
Savunma, iþyerinde çalýþandan kaynaklanan bir olumsuzluðun, çalýþan tarafýndan açýklanmasýna imkan saðlanmasýdýr. En temelde adil yargýlanma hakkýnýn bir yansýmasýdýr.
Ýþçinin iþ sözleþmesinin feshedilebilmesi iþçinin yetersizliðinden veya davranýþlarýndan ya da iþletmenin, iþyerinin veya iþin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadýr.
Ýþ Kanunu’na göre iþçinin davranýþý veya verimi ile ilgili nedenlerle hizmet sözleþmesinin feshinden önce, hakkýndaki iddialara karþý savunmasýnýn alýnmasý önkoþuludur.Ancak, iþletme veya iþin gereklerine dayanan fesihlerde savunma alma zorunluluðu bulunmamaktadýr.
Baþka bir ifadeyle, iþ sözleþmesi iþçinin davranýþý/verimiyle ilgili bir nedenle feshediliyorsa, ona önce hakkýndaki iddialara karþý savunma fýrsatý verilmelidir.
Hakkýndaki iddialara karþý savunmasýný almadan bir iþçinin belirsiz süreli iþ sözleþmesi, o iþçinin davranýþý veya verimi ile ilgili nedenlerle feshedilemez. Çünkü bir olayýn iþçi açýsýndan alýndýðýnda haklý gerekçeleri olabilir ve o konuda söyleyecekleri sürecin yönünü deðiþtirebilir.
Ýþçiden savunma alýnmadan iþ sözleþmesi feshedilirse; “sürelere uyulmuþ, fesih bildirimi yazýlý yapýlmýþ, sebep de gerçekten geçerli olsa bile, þekil noksanlýðý sebebiyle fesih geçersiz sayýlabilir”. Yani savunma alýnmadýðý takdirde iþçi iþe iade edilecektir.
Savunma alýnmadan iþ sözleþmesi iþçinin davranýþý veya veriminden kaynaklanan geçerli nedenle feshedilmemelidir. Bu baðlamda savunma, feshin geçerlilik þartýdýr.
Bir kimseden savunma talep edilirken, savunma talep yazýsýnda;
• Mutlaka kiþiye özel düzenlenmiþ olmalý;
• Olayýn içeriði detaylý olarak yer almalý;
• Ýþyerine yansýyan olumsuz durumu aktarýlmalý;
• Savunma yazýsýnýn sunulmasý için makul süre 3 iþ günü verilmeli;
• Savunma vermemesi halinde savunma vermekten kaçýnmýþ sayýlacaðý hatýrlatýlmalýdýr.
Ýþçi savunmaya davet yazýsýný almazsa veya alýp da savunmaya belirtilen gün ve saatte haklý bir mazereti olmaksýzýn gelmezse, bunun bir tutanakla tespit edilmesi gerekir.
Yargýtay’ýn bir kararýna göre; Ýþçi fesihten önce savunma vermeye davet edilmeli, davet yazýsýnda davranýþý nedeniyle iþten çýkarma sebebi açýk ve kesin bir þekilde belirtilmeli, makul bir süre önceden belirtilen yer, gün ve saatte hazýr bulunmasý, bulunmadýðý takdirde yazýlý bir savunma verebileceðinin; bildirilen yerde belirtilen gün ve saatte hazýr bulunmadýðý ve de buna raðmen yazýlý bir savunma vermediði takdirde savunma vermekten vazgeçmiþ sayýlacaðýnýn kendisine hatýrlatýlmasý þarttýr. (T.C.Yargýtay 9.HD. 2007/42733 E. - 2008/17109 K.)
