Türkiye, bir yandan içeride yatýrým, yerli ve milli teknoloji geliþtirme, üretim ve istihdamý; dýþarýda da ihracatý arttýrmaya yönelik çabalarý sürdürüyor.
Bunun bir adýmý, hafta baþýnda Türkiye’nin önde gelen ticaret ve sanayi odasý temsilcisi ile iþadamlarýnýn Ürdün çýkarmasýyla atýldý. 50 Türk iþadamý, 145 Ürdünlü iþadamýyla ticaret ve yatýrým imkanlarýný konuþtu.
Zengin doðal kaynaklara sahip olmayan Ürdün, gücünü, genç nüfusu, Arap ülkeleri ile Afrika’ya açýlan en önemli ticaret kapýsý olmasý ve istikrarýndan alýyor. Hem Türkiye ile hem de 21 Arap ülkesi, Afrika Birliði ve ABD ile Serbest Ticaret Anlaþmasý var. Bu da Ürdün’ü Türkiye için bir serbest ihracat kapýsý haline getiriyor.
Ancak önemli bir sorun var: Ticaret yollarý kapalý!
Ürdün’e mal sevkiyatýnda 4 yol var: Irak, Suriye, Ýsrail ve Mýsýr.
Irak ve Suriye üzerinden taþýmacýlýk yapýlamýyor.
Ýsrail yoluna da Arap ülkeleri sýcak bakmýyor.
Mýsýr ise içinde bulunduðu ekonomik kriz nedeniyle Kýzýldeniz’den geçiþ için gemi baþýna 450 bin dolar gibi fahiþ bir ücret istiyor. Ayrýca Sina Yarýmadasý’ndaki çatýþmalar da karayolu ile geçiþ de yapýlamýyor.
Ürdün, ticaret yollarýný açmak için iyi bir ortak.
Ev sahipliðini üstlenen Ürdün Ticaret ve Sanayi Odasý Baþkaný Nael el-Kabariti, ayný zamanda 21 ülkeden oluþan Arap Ülkeleri Ticaret ve Sanayi Odalarý Birliði’nin de baþkaný.
Eþi Türk. Bugünlerde Ürdün’de Türkiye Fahri Baþkonsolosu olacak.
Açýk bir teklif getirdiler; “Ortak bir lojistik þirketi kuralým. Biz Mýsýr’ý ekonomik bir rakama ikna edelim ve taþýmacýlýðý birlikte yapalým.”
Þimdi bunun üzerine çalýþýlýyor.
Ürdün özellikle Akabe Körfezi’ni canlandýrmak, bir ticaret noktasý haline getirmek istiyor. Türk Hava Yollarý’nýn Akabe uçuþlarýný durdurmasýndan mutlu deðiller. Halen THY baþkent Amman’a Ýstanbul’dan her gün 4 sefer uçuyor, Pegasus da Ankara’dan Amman’a her gün bir uçuþ yapýyor.
Ürdün’den üç önemli alanda ticaret ve özellikle ‘yatýrým’ talebi var:
Savunma sanayi, lojistik ve iletiþim teknolojileri.
“Arap ülkeleri ve birçok Afrika ülkesi ‘Arapça’ yazýlým kullanýyor. Türkiye IT alanýnda hýzlý geliþiyor. Birlikte Arapça IT pazarýna girebiliriz”diyorlar.
Ürdün’ün yaþ ortalamasý ‘21’ ve bu alan da gençlerin iþi.
***
Türkiye’den bekledikleri bir önemli ‘ihraç ürünü’ daha var…
Ürdünlü iþadamlarýndan, Türkiye’nin Amman Büyükelçisi Murat Karagöz’den ve ülkeye gelen dünyaca ünlü yýldýzlarý aðýrlayan Grand Hyatt Oteli’nin Türk Müdürü Harun Dursun’dan ayný þeyi duyduk: “Türk dizilerinin oyuncularýný burada görmek istiyoruz.”
Anlaþýlan, sömürgeci-iþgalci ülkeler 200 yýldýr ne kadar bozmaya çalýþýrsa çalýþsýn, bu coðrafyada hala olumlu bir ‘Türk’ algýsý var ve Türk dizileri izlenme rekorlarý kýrýyor. Þu cümle Türkiye’nin farkýný göstermek için yeterli: “Brad Pitt geldi sýradan bir ilgi gördü, Kývanç Tatlýtuð geldi caddeler doldu.”
‘Çocuklar Duymasýn’ýn bile gösterimde olduðu TV’lerde bugünlerde Diriliþ Ertuðrul ve Muhteþem Yüzyýl ile Cesur ve Güzel çok popüler. Bu yüzden de bekledikleri isimler, Engin Altan Düzyatan, Halit Ergenç, Kývanç Tatlýtuð, Tuðba Büyüküstün…
***
Türk iþadamý heyeti Ürdün Baþbakaný Hani Al-Mulki tarafýndan da kabul edildi. TOBB Baþkaný Rýfat Hisarcýklýoðlu, Baþbakan’ýn “Irak ve Suriye’nin yeniden imarýnda birlikte çalýþalým. Siz imar ve inþa konusunda çok ilerisiniz, biz de iliþkilerimizi deðerlendiririz” sözlerini aktarýrken, “Bu Ürdün’ün Türkiye’yi tercihli ortak olarak gördüðünü ortaya koymasýnýn yanýnda, Irak ve Suriye’de sorunlarýn çözülmeye baþlanacaðýna yönelik bir öngörüyü de gösteriyor” deðerlendirmesinde bulundu.
Ziyaretin en umutlandýrýcý siyasi haberi buydu.
***
Hisarcýklýoðlu, Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan’ýn “1.5 milyon TOBB üyesi bir iþçi alsýn” önerisini hayata geçirmeye baþladýklarýný da anlattý.
Ýlk etapta 500 bin kiþi iþbaþý eðitimine alýnýyor, üç ay boyunca maaþlarýný devlet ödeyecek. Bir yýl çalýþtýrma zorunluluðu var. Çalýþma süresi 4.5 yýlý bulursa iþverenin üzerindeki vergi yükü yüzde 20 azaltýlacak.
Ýkinci etapta ise 1 milyon istihdam daha saðlanacak.
Hisacýklýoðlu, oda baþkanlarýnýn valilerle toplantýlar yaptýðýný ve ilk sonuçlarýn bir ay sonra görüleceðini söylerken, ‘yýl sonunda en çok istihdam saðlayan iþverenlere ödül verileceðini’ de açýkladý.
