Geçen yıl Nisan ayında köşe yazımda mimari estetik duygumuza yönelik sorgulamalara yer vermiş, şehirlerimizdeki sanatsal ve estetik yoksunluğuna yönelik duygularımı dile getirmiştim. Yazımda ana tema olarak; 'Şehircilik mimarisinde olsun, diğer birçok alanda olsun estetik ve sanatsal eserler, yapıtlar ortaya koyan kadim bir medeniyetin temsilcileri olan milletimiz, şimdi neden bu anlayıştan uzak' diye sormuştum.
Bu yazımda ise, sembollerin, yapıtların meydanları ikonyalaştırmanın oluşturduğu farkındalık ve marka değerlerine katkısı açısından değerlendirmek istiyorum. Çünkü bir kentte estetik zevki gösteren ve şehri değerli kılan önemli unsurlardan bir kısmı da sahip olduğu semboller ve meydanlarıdır. Aslında bu aynı zamanda temsil ettiğiniz medeniyetinde bir tezahürüdür.
Bu simgesel özellikler kimi zaman yöreye has bir ürün, kimi zaman saat kulesi, bazen bir kale, tarihi eser kentin anıldığı bir simgesel sembol oluyor. Sembolleşmiş değerlerin bulunduğu kentlere daha ilk adımda bulundukları yerin en önemli özelliğiyle tanışma fırsatı buluyorsunuz.
Ancak ne yazık ki günümüzde şehirlerimiz zevksizlik ve muhtevasızlık ifade eden semboller mezarlığına dönmüş durumdadır. Bugün birçok şehirlerimizde rastgele ve zevksizlik abidesi olarak dikilen sembollere baktığımızda sanatsal ve estetik duygularımızı nasıl kaybettiğimizi daha iyi anlıyorsunuz. Her şehrin sembolleri ile farkındalık oluşturacağına ve algısını güçlendireceğine inanıyorum. Dünyada en güçlü destinasyon markalarına baktığımızda sembol yapılar, figürler, meydanlar ve diğer ikonyalaşmış sembolleri ile dünyanın en fazla ziyaretçi alan şehirleri olduğunu görmek mümkündür.
İzmir'e baktığımızda 8500 yıllık bir kentin uluslararası boyutta ilgi çekecek bir sembol eseri ortaya konulamamış olması önemli bir eksikliktir. Oysa kentlerin markalaşmasında sembollerin, meydanların büyük önemi vardır. Bir şehri en iyi tanımlayan mekanlar o kentin sahip olduğu meydanları ve sembolleridir. Bunlar o kentin bir nevi kimliğini yansıtır. Meydanları özellikle sıralıyorum çünkü her ünlü kentin aynı zamanda ünlü meydanları vardır.
Berlin- Alexander Platz, Havana- Plaza Dela Catedral, Roma- Piazza Navona Meydanı, Kanada Toronto Yonge Dumdas Square, Londra Trafalgar, New York-Times, Prag-Staromestske Namesti, Moskova-Kızıl Meydan dünyaca tanınan bilinen ünlü meydanlardır.
Yine sembol simgeleri ile öne çıkan Paris Eiffel Kulesi, New York Özgürlük Heykeli gibi milyonlarca insanın ziyaret ettiği ve kentle bütünleşen ve uluslar arası algılar oluşturan semboller vardır.
İzmir'in tarihsel geçmişine baktığımızda ikonyaya dönüştürülebilecek çok sayıda dinsel, tarihsel sembollere ve değerlere sahiptir. İzmir artık bu değerlerini tam olarak ortaya koymalı, konuyla ilgili araştırmalar yapılmalıdır. Bu kenti uluslar arası marka yapacak, farkındalık ve güçlü bir marka algısı geliştirecek yeni projeler üretilmelidir. Çünkü bir kenti kent yapan, o kentin tarihini medeniyetini ortaya koyacak, tarihsel mekanlar, yapıtlar, anıtlar, meydanlar figürler ve benzerleridir.
